Chiều 22/9, Cục phát triển hợp tác xã, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) đã tổ chức Hội thảo lấy ý kiến đóng góp cho Dự thảo lần thứ 6 Luật các tổ chức kinh tế hợp tác, hoặc với tên gọi phổ biến hơn, Luật Hợp tác xã sửa đổi.
Tại cuộc họp nêu trên, các tranh luận nhiều nhất và sôi nổi nhất diễn ra xung quanh tên gọi của dự án Luật này và các hàm ý chính sách điều phối hoạt động của hợp tác xã khi luật được thông qua và có hiệu lực.
Hội thảo là một trong các hoạt động nằm trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế hợp tác, hợp tác xã năm 2022 sẽ diễn ra vào ngày mai 23/9.
Phát biểu đề dẫn hội thảo, ông Đặng Văn Thanh, Phó Cục trưởng Cục Phát triển hợp tác xã (Bộ KH&ĐT) cho biết, vấn đề đặt ra trong khi xây dựng Dự thảo lần thứ 6 này là làm sao Luật thực sự tạo được sự đổi mới, thu hút thành viên và không làm mất bản chất, đặc trưng của mô hình kinh tế hợp tác.
"Dự thảo Luật nhằm tạo thuận lợi cho tổ chức và hoạt động của các tổ chức kinh tế hợp tác và bảo đảm quyền làm chủ, quyền được tham gia quản lý của tất cả thành viên. Đặc biệt, tránh trục lợi chính sách và không gây khó khăn cho các tổ chức kinh tế hợp tác”.
Theo ông Phùng Tiến Hùng, Thành viên Tổ Biên tập Luật Các tổ chức kinh tế hợp tác (Bộ KH&ĐT), bố cục Dự thảo Luật gồm 12 chương 117 Điều.
Về tên gọi của Luật, ông Hùng cho biết, qua quá trình lấy ý kiến tại 63 địa phương trên cả nước thì hầu hết các ý kiến đều chọn tên Luật Các tổ chức kinh tế hợp tác. Quá trình lấy ý kiến của thành viên Chính phủ cũng thống nhất đổi tên Luật Hợp tác xã thành Luật Các tổ chức kinh tế hợp tác.
Tuy nhiên, Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội và Uỷ ban Thường vụ Quốc hội thì vẫn cho rằng cần nghiên cứu thêm về việc đổi tên.
Tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội Khóa XV đã thông qua đề xuất xây dựng Dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi). Dự kiến Quốc hội sẽ cho ý kiến lần một đối với Dự án Luật này tại kỳ họp thứ 4, Quốc hội Khóa XV vào tháng 10 tới và xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 5 Quốc hội Khóa XV vào tháng 5/2023.
Tham gia góp ý về vấn đề tên gọi, ông Vũ Tiến Định, Cục Kinh tế Hợp tác, Bộ NN&PTNT cho biết, quan điểm của Bộ NN&PTNT là giữ nguyên tên gọi Luật Hợp tác xã.
“Vì tổ chức HTX không thuần túy là tổ chức kinh tế mà còn gồm cả khía cạnh xã hội. Đổi tên sang Luật Các tổ chức kinh tế hợp tác thì không phản ánh hết được nội hàm và cũng không có cơ sở khẳng định điều đó sẽ thúc đẩy HTX phát triển hơn”, ông Vũ Tiến Định lập luận.
Trái ngược với ý kiến của ông Định, bà Nguyễn Thị Loan, nguyên Giám đốc Trung tâm hỗ trợ nông dân, nông thôn, Hội Nông dân Việt Nam lại cho rằng, nếu thời điểm này giữ tên Luật Hợp tác xã thì sẽ không có sự phát triển.
“Cần thay tên là Luật Các tổ chức kinh tế hợp tác để có sự mở rộng về thành phần trên cơ sở nòng cốt là HTX. Hiện nay, tổ hợp tác ở các địa phương đang phát triển mạnh, nên đưa vào Luật để các tổ chức này được phát triển hơn nữa. Quan điểm của tôi là đổi tên thành Luật các tổ chức kinh tế hợp tác”, bà Loan nêu ý kiến.
 |
Các đại biểu thảo luận tại hội thảo. |
Lưu ý về đặc thù riêng về khu vực HTX nông nghiệp khi sửa đổi Luật
Theo ông Vũ Tiến Định, dự thảo Luật đã cơ bản đề cập đầy đủ nhưng còn một số vấn đề cần điều chỉnh. Cụ thể, trong khu vực kinh tế hợp tác xã, có gần 70% HTX thuộc lĩnh vực nông nghiệp. Khu vực này có đặc thù riêng với vai trò tổ chức sản xuất cho các hộ nông dân. Do đó, Bộ NN&PTNT đã có đề xuất, xây dựng Nghị định riêng về HTX nông nghiệp.
“Dự thảo lần này tuy đã có những nội dung về HTX nông nghiệp nhưng lại lồng ghép vào các nghị định chung, chưa có cơ chế đặc thù cho khu vực này, cần nghiên cứu, đánh giá xác đáng, cụ thể, đầy đủ hơn”, ông Định đề xuất.
Bất cập khác mà ông Định nhắc đến là phân loại các HTX còn chưa phù hợp. Theo Dự thảo quy định, HTX siêu nhỏ có quy mô dưới 50 thành viên, HTX quy mô vừa từ 50 - 300 thành viên, HTX trung bình có quy mô từ 300 - 1.000 thành viên và quy mô lớn là trên 1.000 thành viên.
Trong khi đó, lĩnh vực nông nghiệp có 19.000 HTX nhưng lại có đến 85% HTX dưới 300 thành viên. Những HTX có quy mô trên 300 thành viên, 500 thành viên hay 1.000 thành viên là rất ít.
“Nếu phân định như Dự thảo Luật hiện tại thì hầu hết HTX nông nghiệp là HTX có quy mô siêu nhỏ. Đây không chỉ là câu chuyện phân loại mà còn liên quan đến câu chuyện thụ hưởng chính sách, liệu có thiệt thòi cho các HTX nông nghiệp hay không”?
Ngoài ra, ông Định cũng chỉ ra, mối liên kết giữa HTX với doanh nghiệp còn nhiều lỏng lẻo do các vấn đề pháp lý đang tồn tại. Đặc biệt là các hình thức mới về HTX thành lập doanh nghiệp trực thuộc, HTX thành lập một HTX bên trong.
“Các mô hình này đều đạt hiệu quả nhất định nhưng lại chưa có quy định rõ về pháp lý để phát triển đúng và chuẩn”, ông Định phản ánh.
