Bất chấp dịch Covid-19 bùng phát, rất nhiều doanh nghiệp, cửa hàng và chợ truyền thống đóng cửa thực hiện giãn cách xã hội kéo dài và người tiêu dùng phải thắt chặt chi tiêu, những con số thống kê về tổng mức bán lẻ hàng hóa cho thấy một kết quả bất ngờ.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng quí 4/2021 ước đạt 1.312.600 tỉ đồng, tăng 28,1% so với quí trước và giảm 2,8% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung năm 2021, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước đạt 4.789.500 tỉ đồng, giảm 3,8% so với năm trước, nếu loại trừ yếu tố giá thì giảm đến 6,2% (năm 2020 giảm 3%).

Nguồn: Tổng cục thống kê

Trong khi đó, riêng mảng bán lẻ hàng hóa năm 2021 đạt 3.950.900 tỉ đồng, tương đương 173,28 tỉ USD, tăng 0,2% so với số liệu về bán lẻ hàng hóa của năm 2020. Như vậy, thị trường bán lẻ năm 2021 tiếp tục ghi kỷ lục mới về doanh số và tăng hơn 1,2 tỉ USD so với năm 2020. Số liệu năm 2020 cho thấy, doanh số toàn thị trường này đạt khoảng 172 tỉ USD, tăng hơn 11 tỉ USD so với năm 2019.

Thị trường bán lẻ vẫn ghi nhận kỷ lục mới về doanh số đặt trong bối cảnh hậu quả nặng nề do dịch bệnh gây ra khiến cả nước có gần 120.000 doanh nghiệp rời thị trường, hàng chục triệu người lao động mất việc, giảm giờ làm dẫn đến giảm thu nhập, ngành du lịch, dịch vụ mất hàng triệu du khách, người dân phải thắt chặt chi tiêu, các dịch vụ khác đều giảm…

Xem xét ở khía cạnh chi phí sản xuất, giá cả nguyên vật liệu đầu vào và chi phí vận chuyển tăng cao thì kết quả doanh số bán lẻ tăng được giới phân tích cho là chấp nhận được. Theo chuyên gia kinh tế, tiến sĩ Lê Đăng Doanh, sự tăng trưởng này là do giá cả hàng hóa tăng lên chứ không phải sức mua tăng. Giải thích về nhận định này, tiến sĩ Lê Đăng Doanh phân tích, giá cả hàng hóa trong thời gian qua tăng lên vì chuỗi cung ứng bị đứt gãy khiến hàng hóa trở nên khan hiếm, chi phí logistic, giá nguyên phụ liệu sản xuất tăng cao, đồng thời phát sinh nhiều chi phí khác như chi phí kiểm dịch, xét nghiệm…

Hơn nữa, do quy định về giãn cách kéo dài tại nhiều địa phương, hầu hết các cửa hàng, doanh nghiệp và chợ truyền thống đóng cửa, dừng kinh doanh. Các hình thức mua – bán trực tiếp không thực hiện được mà chuyển dịch sang hoạt động online, kinh doanh thương mại điện tử trong thời gian này diễn ra khá nhộn nhịp. Theo giới phân tích, bán hàng online cũng phần nào bù đắp cho phần doanh số bị sụt giảm nặng nề của mô hình bán lẻ trực tiếp.

Với thị trường gần 100 triệu dân, mức thu nhập ngày càng cao, kinh tế phát triển ổn định, giới phân tích đánh giá Việt Nam là một thị trường bán lẻ hàng hóa đầy tiềm năng và thu hút nhiều nhà bán lẻ nước ngoài vào đầu tư kinh doanh.

Trên thực tế, sau 3 tháng mở cửa trở lại, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp tại TPHCM và các tỉnh thành phía Nam dần ổn định trở lại. Tại TPHCM, thị trường tiêu thụ hàng hóa lớn nhất cả nước trong 3 tháng cuối năm đã có sự tăng trưởng cao với nhiều tín hiệu tích cực. Doanh số bán buôn, bán lẻ tăng liên tục: tháng 10/2021 đạt 43.000 tỉ đồng, tháng 11 là 55.000 tỉ đồng và tháng 12 dự kiến hơn đạt hơn 66.000 tỉ đồng.