Luật Phòng chống rửa tiền đưa Ví điện tử, Tiền ảo, Cho vay 2P2, Dịch vụ cầm đồ vào tầm ngắm

Theo đó, bốn đối tượng bao gồm các cá nhân và tổ chức cung cấp: dịch vụ trung gian thanh toán; dịch vụ kinh doanh tiền ảo, tài sản ảo; dịch vụ cho vay online; dịch vụ cầm đồ phải thực hiện nghĩa vụ báo cáo, cung cấp, lưu giữ thông tin theo quy định của Luật Phòng chống rửa tiền (PCRT).

Theo NHNN, việc mở rộng phạm vi của đối tượng báo cáo góp phần tăng cường nhận thức về công tác PCRT đến nhóm các đối tượng báo cáo được mở rộng.

Tiền ảo là một kênh hữu hiệu để tội phạm lợi dụng cho việc rửa tiền, tài trợ khủng bố khi chúng có thể dễ dàng chuyển đổi các khoản tiền thu được thông qua những hoạt động bất hợp pháp thành tiền, còn 4 đối tượng có rủi ro rửa tiền đang bị “lọt lưới” chưa được đưa vào đối tượng báo cáo theo Luật Phòng chống rửa tiền.

Ví điện tử đang ngày càng trở thành một hình thức thanh toán quen thuộc, nhưng bên cạnh tiện ích, ví điện tử cũng có dấu hiệu bị lợi dụng cho các hoạt động bất hợp pháp (đánh bạc online, cá độ bóng đá, lừa đảo chiếm đoạt tài sản…).

Đối tượng thứ hai được NHNN đưa ra là các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ tài sản ảo, bởi theo NHNN, do lợi thế dễ dàng trao đổi trên phạm vi toàn cầu nên tiền ảo là một kênh hữu hiệu để tội phạm lợi dụng để rửa tiền, tài trợ khủng bố khi chúng có thể dễ dàng chuyển đổi các khoản tiền thu được thông qua những hoạt động bất hợp pháp thành tiền "sạch" hoặc chuyển các khoản tài trợ cho khủng bố thông qua việc mua bán, trao đổi đồng tiền ảo ở các quốc gia khác nhau.

Việt Nam chưa có quy định pháp lý điều chỉnh, quản lý tiền ảo, tài sản ảo

Hiện nay, Bitcoin và nhiều đồng tiền ảo hiện được giao dịch rộng rãi trên các sàn giao dịch tiền ảo như một loại “chứng khoán”, với việc gia tăng giá trị nhanh chóng trong thời gian qua, các đồng tiền ảo đã thu hút sự quan tâm của hàng triệu nhà đầu tư trên khắp thế giới, trong đó có Việt Nam.

Hoạt động kinh doanh, giao dịch mua bán tiền ảo, tài sản ảo diễn ra hết sức sôi động và đang tạo ra các cơn sốt giao dịch trong thời gian qua. Trong khi đó, hệ thống pháp luật của Việt Nam chưa có quy định pháp lý điều chỉnh cũng chưa quy định đơn vị chính thức quản lý việc phát hành và giao dịch tiền ảo, tài sản ảo.

FATF cũng nhiều lần chỉ ra các rủi ro tiềm tàng về rửa tiền, tài trợ khủng bố của tiền ảo và khuyến nghị, yêu cầu các quốc gia phải đảm bảo các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ tài sản chịu sự điều chỉnh của pháp luật về phòng chống rửa tiền, tài trợ khủng bố, được đăng ký, cấp phép và chịu sự quản lý giám sát.

Ngoài 2 đối tượng trên, các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ cho vay trực tuyến (cho vay ngang hàng - P2P lending) cũng đang được NHNN đưa vào tầm ngắm để quản lý trong Dự án sửa đổi Luật phòng chống rửa tiền lần này.

Theo thống kê, trên thị trường hiện có khoảng 100 công ty trong lĩnh vực P2P lending, bao gồm công ty đã hoạt động chính thức lẫn trong giai đoạn thử nghiệm (theo dự thảo mới đây), trong đó, nhiều công ty có nguồn gốc từ Trung Quốc, Nga, Singapore, Indonesia… Thêm vào đó, pháp luật Việt Nam hiện chưa có quy định về hoạt động cho vay trực tuyến, nhưng cũng không có quy định cấm đối với hoạt động này.

Đối tượng cuối cùng và Dự án Luật phòng chống rửa tiền (sửa đổi) lần này nhắm tới, chính là các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ cầm đồ.

Theo NHNN, nếu như trước đây hoạt động cầm đồ chủ yếu là cầm cố điện thoại, xe đạp, đồng hồ... là những tài sản có giá trị không lớn, thì ngày nay hoạt động này đã chuyển mạnh mẽ sang cầm cố các tài sản có giá trị lớn nhưng lại rất khó kiểm soát… trong đó có cả việc nhận cầm cố, tiêu thụ tài sản do phạm tội mà có.

Hoạt động phòng chống rửa tiền được tăng cường sẽ góp phần giảm thiểu tội phạm, đặc biệt là các tội phạm kinh tế gắn với tham nhũng, lừa đảo, buôn lậu…, tăng cường trật tự, an toàn xã hội, tăng niềm tin của dân chúng vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước.