Với vị thế dẫn đầu ngành nhưng Vinamilk cũng như nhiều doanh nghiệp lớn khác phải đối mặt áp lực tăng trưởng khi đã phát triển đến ngưỡng nhất định. Trước bối cảnh ấy, doanh nghiệp lựa chọn con đường tái định vị để “trẻ hoá” thương hiệu, có động lực phát triển mới.

Trong bối cảnh khối ngoại vẫn miệt mài bán ròng, cổ phiếu VNM của CTCP Sữa Việt Nam (Vinamilk) lại “lội ngược dòng” trong thời gian qua. Giai đoạn từ tháng 7 đến tháng 9/2024, mã này được nhà đầu tư nước ngoài liên tục mua ròng, với giá trị ước tính hơn 2.500 tỷ đồng. Mặc dù chưa thể bù lại giai đoạn dài bán ròng trước đó nhưng động thái quay trở lại của dòng tiền ngoại cho thấy cái nhìn lạc quan hơn của nhà đầu tư về tiềm năng tăng trưởng của doanh nghiệp đầu ngành sữa.

Thực tế, tình hình kinh doanh của Vinamilk đã khởi sắc hơn trong nửa đầu năm 2024. Trong quý 2, công ty ghi nhận doanh thu thuần đạt 16.656 tỷ đồng, tăng gần 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này vượt đỉnh 16.194 tỷ đồng của quý 3/2021, trở thành quý có doanh thu cao nhất lịch sử hoạt động. Đáng chú ý, biên lợi nhuận gộp đạt 42,4% (tăng 170 điểm cơ bản so với cùng kỳ), là mức cải thiện tốt nhất trong 10 quý vừa qua. Nhờ đó, lợi nhuận sau thuế của công ty đạt 2.696 tỷ đồng, tăng gần 21% so với quý 2/2023, đồng thời là quý thứ ba liên tiếp duy trì mức tăng trưởng trên 15%.

Lũy kế 6 tháng đầu năm 2024, Vinamilk ghi nhận doanh thu hợp nhất đạt 30.790 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 4.903 tỷ đồng, tăng lần lượt 6% và 19% so với nửa đầu năm 2023, tương ứng hoàn thành 49% kế hoạch doanh thu và 52% chỉ tiêu lợi nhuận năm đề ra.

Vinamilk được thành lập năm 1976 với tên gọi Công ty Sữa – Cà Phê Miền Nam, tiếp quản 3 nhà máy sữa Thống Nhất, Trường Thọ và sữa bột Dielac. Năm 2003, công ty cổ phần hoá và đổi tên thành CTCP Sữa Việt Nam. Hiện cổ đông Nhà nước vẫn đang nắm 36% vốn của doanh nghiệp.

Dưới sự dẫn dắt của nữ doanh nhân Mai Kiều Liên, Vinamilk dần mở rộng quy mô, với sản phẩm hiện đã xuất khẩu tới 61 thị trường quốc tế. So với thời điểm mới niêm yết trên sàn chứng khoán (năm 2006), quy mô tổng tài sản của Vinamilk hiện đã tăng gấp 15 lần, từ hơn 3.600 tỷ đồng lên hơn 54.000 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu tăng gấp 14 lần, từ mức gần 2.700 tỷ đồng lên hơn 38.000 tỷ đồng. Quy mô nhân sự tại thời điểm cuối tháng 6/2024 là 9.850 nhân viên, so với năm 2006 có 3.981 nhân viên.

Vinamilk cũng có kế hoạch tiến ra nước ngoài từ sớm, với việc đầu tư vào Driftwood Dairy Holding - công ty chuyển sản xuất và phân phối các sản phẩm từ sữa tại Mỹ vào năm 2013 (tổng vốn đầu tư 20 triệu USD). Doanh nghiệp hiện còn sở hữu nhà máy sản xuất sữa Angkor Dairy Products tại Campuchia (tổng vốn đầu tư 20,9 triệu USD); trang trại bò sữa và thịt bò công nghệ cao Lao-Jagro tại Lào...

Dù vươn lên vị trí đầu ngành nhưng Vinamilk cũng như nhiều doanh nghiệp lớn khác, đối mặt áp lực tăng trưởng khi đã phát triển đến ngưỡng nhất định. Doanh nghiệp đạt mức tăng trưởng tốt trong giai đoạn 2011 - 2017, sau đó chững lại. Trong bối cảnh thị phần ngành sữa nội địa lên tới 40-50%, các thương hiệu sữa ngoại ồ ạt tràn vào và những tác động của Covid-19, xung đột địa chính trị... lợi nhuận của Vinamilk còn liên tục lao dốc sau khi đạt mức đỉnh hơn 11.000 tỷ đồng vào năm 2020.

Trước thách thức tăng trưởng, cổ phiếu của VNM cũng không còn nhận được nhiều sự quan tâm của nhà đầu tư như trước. Từng là một trong những mã đắt đỏ nhất trên sàn với thị giá trên 100.000 đồng, mã cổ phiếu này lùi về vùng dưới 60.000 đồng/cp hồi giữa tháng 6/2022 và từ đó đến nay chưa thể trở lại mức “hoàng kim” đã đạt được trong lịch sử.

Đối mặt với thách thức, ban lãnh đạo Vinamilk đã quyết định tái định vị thương hiệu vào giữa năm 2023, với logo và bao bì nhận diện mới. Động thái bất ngờ này của Vinamilk thời điểm đó đã gây nên không ít tranh luận trái chiều. Tuy nhiên, dù nhận được sự đồng thuận hay phản đối thì việc thay đổi logo của doanh nghiệp sữa đã tạo được sự chú ý của dư luận và làm nóng lại thương hiệu của mình.

Tại hội thảo kết nối nhà đầu tư do Chứng khoán HSC tổ chức cuối tháng 8 vừa qua, ông Nguyễn Quang Trí - Giám đốc điều hành Marketing của CTCP Sữa Việt Nam (Vinamilk) cho biết, cùng với sự phục hồi của nhu cầu tiêu dùng, Vinamilk đã đạt được những tín hiệu tích cực sau chiến lược tái định vị. Chỉ trong 4 tháng (từ tháng 3 đến tháng 7/2024), thị phần nội địa trong ngành sữa của công ty đã tăng 1,4 điểm %.

Chiến lược tái định vị của Vinamilk đã được triển khai trên các mặt hàng sữa nước, sữa chua ăn, sữa chua uống, men sống probi. Sắp tới, công ty sẽ tiếp tục triển khai tái định vị các ngành hàng còn lại, gồm sản phẩm sữa bột - mặt hàng quan trọng cho các thị trường xuất khẩu. “Đây không chỉ đơn giản là quảng cáo, thay đổi bao bì mà thực chất là sự thay đổi toàn diện từ chất lượng sản phẩm, tính năng, lợi ích cho người tiêu dùng,” ông Trí nói.

Tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2024 diễn ra hồi tháng 4 năm nay, bà Mai Kiều Liên - Tổng giám đốc Vinamilk cho biết, công ty có chiến lược tái cấu trúc 5 năm, tập trung chuyển đổi số tất cả các lĩnh vực từ sản xuất, cung ứng, chăn nuôi, bán hàng, marketing, kế toán - quản trị, nhân sự... “Những cái chúng ta làm được sẽ thể hiện trong 2 năm đầu tiên. Công ty sẽ cố gắng hoàn tất tái định vị trong năm 2024. Về doanh số có thể còn suy nghĩ nhưng lợi nhuận tự tin sẽ tăng trưởng,” bà Liên chia sẻ với cổ đông.

Nhiều đơn vị phân tích cũng đánh giá khả quan với tiềm năng tăng trưởng của Vinamilk. Trong báo cáo phát hành tháng 8/2024, Chứng khoán SSI cho rằng VNM sẽ tiếp tục giành được thị phần nhờ chiến lược giá cạnh tranh, biên lợi nhuận cải thiện nhờ cơ cấu doanh thu tốt hơn và giá sữa bột nguyên liệu ổn định.

Trong báo cáo phát hành tháng 7/2024, Chứng khoán Vietcombank (VCBS) cũng dự báo doanh thu của VNM năm 2024 đạt 63.268 tỷ đồng, tăng 5% so với năm 2023; lợi nhuận sau thuế đạt 10.447 tỷ đồng, tăng 16%. Đơn vị phân tích cho rằng ngành sữa sẽ hồi phục nhẹ trong năm 2024 và thị phần của VNM sẽ tiếp tục cải thiện thêm do vẫn tiếp tục được hưởng lợi nhờ xu thế dịch chuyển tiêu dùng sang các mặt hàng giá bình dân.