Châu Âu đang đối mặt với mùa đông ấm áp bất thường

Guardian dẫn dữ liệu của ông Maximiliano Herrera, nhà khí hậu học chuyên theo dõi nhiệt độ khắc nghiệt trên toàn cầu, cho biết ít nhất 8 quốc gia châu Âu gồm Liechtenstein, Ba Lan, Đan Mạch, Czech, Hà Lan, Belarus, Lithuania và Latvia đã ghi nhận nhiệt độ ngày ấm chưa từng thấy trong tháng 1.

Tại Korbielów, Ba Lan, nhiệt độ đạt 19 độ C – mức nhiệt mà khu vực này thường ghi nhận vào tháng 5 và cao hơn so với mức trung bình 1 độ C vào tháng 1 hàng năm. Tại Javorník, Czech, nhiệt độ đạt mức 19,6 độ C, cao hơn so với mức trung bình 3 độ C vào thời điểm này trong năm.

Trong khi đó, tại Vysokaje, Belarus thường có nhiệt độ dao động quanh mức 0 vào thời điểm này trong năm, thì đã ghi nhận nhiệt độ đạt 16,4 độ C vào ngày 2/1. Mức nhiệt này đã đánh bại kỷ lục trước đó của đất nước vào tháng 1 là 4,5 độ C.

Tại nhiều nơi khác trên khắp châu Âu, hàng nghìn trạm đo nhiệt độ tại địa phương đã ghi nhận kỷ lục mới mới trong khoảng từ ngày 31/12/2022 đến ngày 2/1/2023, trong đó có gần 950 trạm tại Đức.

Thời tiết tại miền Bắc Tây Ban Nha và miền Nam nước Pháp được mô tả chẳng khác gì mùa hè. Tại thành phố Bilbao, Tây Ban Nha, nhiệt độ cao tới 24,9 độ C và được coi là ngày nóng nhất trong tháng 1 từ trước đến nay. Các trạm đo nhiệt độ ở Cantabria, Asturias và vùng Basque cũng ghi nhận nhiệt độ cao kỷ lục. Chỉ có Na Uy, Anh, Ireland, Italy và Đông Nam Địa Trung Hải chưa ghi nhận nhiệt độ nóng lên.

Nhiệt độ nóng kỷ lục trong những ngày tháng 1 cũng được ghi nhận tại Ukraine. Trong đó, Lviv đạt mức nhiệt 14,9 độ C vào ngày 2/1, Rivne và Kiev ghi nhận nhiệt độ 13,2 độ C , Vinnytsa 13,1 độ C, Konotop 8,6 độ C và Chernihiv 10,3 độ C. Tại Nga, vùng Makhachkala hôm 2/1 ghi nhận nhiệt độ 19,2 độ C và Derbent có mức nhiệt 18,6 độ C.

"Chúng ta có thể coi đây là hiện tượng thời tiết cực đoan nhất trong lịch sử châu Âu. Hãy lấy trường hợp đợt nắng nóng cực độ hồi tháng 7/2022 của Anh, khi đợt nắng nóng cực đoan lan ra khu vực rộng lớn hơn nhiều, bao gồm khoảng 15 quốc gia. Có thể nói đây là lần đầu tiên châu Âu ghi nhận hiện tượng thời tiết cực đoan có thể sánh ngang với hiện tượng thời tiết khắc nghiệt nhất ở Bắc Mỹ", ông Herrera nói.

Đồng quan điểm với nhà khí hậu học Herrera, ông Alex Burkill, nhà khí tượng học cấp cao tại Cơ quan thời tiết quốc gia Vương quốc Anh (MET), cũng cho rằng đây là hiện tượng thời tiết cực đoan. "Nhiệt độ cao cực đoan đang lan ra trên một vùng rộng lớn. Thành thật mà nói, điều này chưa từng xảy ra", ông nói.

Ông Burkill cho biết một khối không khí ấm phát triển ngoài khơi bờ biển phía Tây châu Phi đã di chuyển về phía Đông Bắc qua châu Âu từ Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha, bị áp suất cao trên Địa Trung Hải kéo vào.

"Khối không khí này đã lan rộng sang Đan Mạch, Czech và gần như toàn bộ nước Đức, khiến các khu vực này chứng kiến nhiệt độ trong tháng 1 vượt quá mức kỷ lục. Đáng chú ý, chúng tôi cũng ghi nhận thời tiết ấm áp bất thường tại miền Nam nước Anh. Trong đêm Giao thừa, tôi nghĩ có khoảng 7 địa phương ở Anh ghi nhận mức nhiệt ấm nhất lịch sử", ông Burkill nói.

Nhà khí tượng học Scott Duncan cho rằng nhiệt độ trên khắp châu Âu đang ở mức đáng kinh ngạc. "Năm ngoái, chúng tôi đón một năm mới trong thời tiết vô cùng ấm áp. Nhưng năm nay mức nhiệt còn ấm hơn. Chúng tôi nhận thấy rằng các kỷ lục nhiệt độ đã bị phá vỡ tại một số quốc gia", ông Duncan nói.

Ông cho rằng rất khó xác định nguyên nhân gây ra hiện tượng thời tiết ấm áp bất thường hiện nay. Trong đó, La Nina - hiện tượng nhiệt độ trên bề mặt biển giảm có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến điều này.

"Tuy nhiên, không có nguyên nhân nào mới mẻ. Vậy điều gì đã khiến tình trạng nhiệt độ tăng kỷ lục? Bầu không khí và các đại dương ấm lên đang khiến các kỷ lục dễ bị phá vỡ hơn", chuyên gia này nhấn mạnh.

Trong khi đó, Giáo sư Bill McGuire, người đã viết về hậu quả của biến đổi khí hậu, cho biết nhiệt độ cao là dấu hiệu cho thấy những điều tồi tệ sắp xảy ra.

"Điều đáng lo ngại nhất là tốc độ nóng lên toàn cầu – nhưng đây không còn là điều đáng ngạc nhiên nữa. Trong tương lai sẽ có các khu vực chứng kiến mùa đông ngắn hơn chỉ còn vài tháng với thời tiết ấm áp, ẩm ướt và ôn hòa, ít có sương giá, băng hoặc tuyết hơn", ông nói.