Chợ nổi Cái Răng - Cần Thơ hấp dẫn nhiều khách du lịch. Ảnh: Vietnamtourism.

Phát triển du lịch nông thôn là một trong những giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm của Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, trên cơ sở thay đổi tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang phát triển kinh tế nông thôn, góp phần hỗ trợ các địa phương thực hiện hiệu quả, bền vững các tiêu chí nông thôn mới.

Để thực hiện mục tiêu này, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) vừa đưa ra dự kiến huy động khoảng 2.500 tỷ đồng thực hiện chương trình.

Trong đó, vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ trực tiếp từ Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới khoảng 500 tỷ; vốn ngân sách địa phương 550 tỷ đồng; vốn lồng ghép từ các Chương trình, dự án, đề án khác 560 tỷ đồng; vốn tín dụng và huy động từ các nguồn lực xã hội hoá khoảng 890 tỷ đồng.

Nhằm triển khai hiệu quả chương trình, Bộ NN&PTNT đã đề ra 6 giải pháp: Rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách về phát triển du lịch nông thôn; Huy động, lồng ghép và sử dụng hiệu quả các nguồn lực cho phát triển du lịch nông thôn; Tuyên truyền, quảng bá, nâng cao nhận thức về du lịch nông thôn; Bồi dưỡng, đào tạo và nâng cao năng lực cho lao động du lịch nông thôn; Ứng dụng công nghệ, thúc đẩy chuyển đổi số trong phát triển du lịch nông thôn; Tăng cường phối hợp liên ngành và hợp tác quốc tế về phát triển du lịch nông thôn.

Trước đó, ngày 31/3, Bộ NN&PTNT đã có Tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình Phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025.

Chương trình nhằm đẩy mạnh phát triển du lịch nông thôn gắn với phát huy tiềm năng, lợi thế về nông nghiệp, làng nghề, văn hóa và môi trường sinh thái của các địa phương. Đồng thời nâng cao chất lượng đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng tích hợp đa giá trị và phát triển bền vững.

Chương trình đẩy mạnh phát triển du lịch nông thôn gắn với quá trình chuyển đổi số và Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) với ít nhất có 80 sản phẩm dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch nông thôn được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên và được chuẩn hóa. Trong đó, ít nhất 50% dịch vụ du lịch cộng đồng và điểm du lịch nông thôn được số hóa và kết nối trên trang quảng bá, xúc tiến du lịch bằng công nghệ số.

Với mục tiêu đến năm 2025 là phát triển, chuẩn hoá các điểm đến và sản phẩm du lịch nông thôn. Cụ thể mỗi tỉnh, thành phố phấn đấu có ít nhất 1 điểm du lịch nông thôn được công nhận gắn với lợi thế về nông nghiệp, văn hóa, làng nghề hoặc môi trường sinh thái của địa phương; ít nhất 500 cơ sở kinh doanh dịch vụ du lịch nông thôn được công nhận xếp hạng hoặc công nhận đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch.

Bộ NN&PTNT đặt mục tiêu 100% điểm du lịch nông thôn được giới thiệu, quảng bá; 50% điểm du lịch nông thôn ứng dụng các giao dịch điện tử trong hoạt động du lịch. Mỗi huyện nông thôn mới có tiềm năng du lịch xây dựng ít nhất 1 mô hình chuỗi liên kết du lịch nông nghiệp nông thôn đặc thù. Ít nhất 70% chủ cơ sở du lịch nông thôn được đào tạo, tập huấn về nghiệp vụ quản lý du lịch… Đặc biệt là sẽ có cơ sở dữ liệu và bản đồ số các điểm du lịch nông thôn trên toàn quốc.

Du lịch nông thôn nhiều tiềm năng nhưng chưa có chính sách tổng thể

Trong khi đó, theo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, hiện cả nước có trên 1.300 khu, điểm du lịch thuộc các địa phương quản lý, trong đó khoảng 70% là các điểm du lịch thuộc khu vực nông thôn.

Tuy nhiên, trong Tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình Phát triển du lịch nông thôn, Bộ NN&PTNT chỉ ra rằng, khu vực nông thôn Việt Nam sở hữu nguồn tài nguyên đa dạng và có nhiều dư địa để phát triển du lịch, góp phần tích cực vào phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống nhưng chưa được đầu tư xứng tầm.

Trải nghiệm du lịch nông thôn thu hút nhiều sự quan tâm từ du khách nước ngoài. Ảnh: Vietnamtourism.

Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 đã được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư tại Nghị quyết 2 số 25/2021/QH15 ngày 28/7/2021, trong đó phát triển kinh tế và cải thiện đời sống nhân dân là một trong những mục tiêu quan trọng. Nhưng hiện vẫn chưa có chính sách tổng thể cho phát triển du lịch nông thôn ở cấp quốc gia, nhằm giải quyết một cách gốc rễ tình trạng tự phát, quy mô nhỏ như hiện nay.

Mỗi vùng miền đều có một thế mạnh phát triển du lịch nông thôn khác nhau. Vùng Trung du Miền núi phía Bắc với nhiều đặc trưng, sắc thái của 32 dân tộc cư trú xen kẽ, có cơ sở hình thành một số loại hình du lịch cộng đồng gắn với tham quan, trải nghiệm và lễ hội văn hóa dân gian.

Vùng Đồng bằng sông Hồng cũng là một trong khu vực có nhiều thuận lợi trong phát triển du lịch nông thôn nhờ kết nối với các trung tâm Hà Nội. Nơi đây có thể phát triển du lịch nông thôn gắn với làng nghề truyền thống, tham quan cảnh quan vùng nông thôn.

Trong khi đó, vùng Bắc Trung Bộ có đặc trưng dải bờ biển dài và nền văn hóa đặc sắc, nhiều cửa khẩu giáp với Lào. Đây là vị trí đặc biệt quan trọng trong phát triển du lịch Việt Nam cũng như phát triển kinh tế và du lịch trên hành lang Đông - Tây với các nước trong khu vực.

Tại vùng duyên hải Nam Trung Bộ, đây là vùng có đường bờ biển dài nhất Việt Nam (hơn 1.300 km), và có thế mạnh về du lịch biển, đảo và du lịch sinh thái. Nét độc đáo về tài nguyên biển đảo của vùng thuận lợi cho việc khai thác các loại hình du lịch như khu bảo tồn thiên nhiên, cồn cát, ghềnh đá ven biển…

Còn tại vùng Tây Nguyên với khí hậu mát mẻ quanh năm và tập trung nhiều danh lam thắng cảnh hùng vĩ với hệ thống sông, suối, hồ, thác nước lại là cơ sở phát triển du lịch cộng đồng khai thác các giá trị văn hóa độc đáo của các buôn làng dân tộc thiểu số, không gian văn hóa cồng chiêng

Đối với vùng Đông Nam Bộ, khu vực này có nhiều tiềm năng đề phát triển du lịch sinh thái nhờ các bãi biển đẹp; hệ sinh thái đất ngập mặn; cũng như du lịch sinh thái gắn liền với Vườn Quốc gia, khu dự trữ sinh quyển, khu bảo tồn.

Trong khi đó, nhờ hệ thống tài nguyên du lịch mang tính đặc thù, độc đáo, gắn liền với sông nước, miệt vườn, chợ nổi, làng nghề… khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long có thể khai thác lợi thế du lịch nông thôn gắn với hệ thống kênh rạch chằng chịt và các vườn cây trái quanh năm.

Từ những thế mạnh du lịch nông của từng vùng, Bộ NN&PTNT cho rằng, bên cạnh việc mở rộng không gian du lịch, phát triển du lịch nông thôn góp phần tạo ra sản phẩm du lịch đặc trưng, đây cũng là giải pháp giúp nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn trong bối cảnh diện tích đất nông nghiệp tiếp tục bị thu hẹp, thực hiện định hướng chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông thôn theo hướng tích hợp đa ngành, đa giá trị.