 |
| CPI bình quân năm 2021 tăng 1,84% so với bình quân năm 2020, là mức tăng bình quân năm thấp nhất của giai đoạn 2016 - 2021. Ảnh: TCCT |
Theo Tổng cục Thống kê, GDP năm 2021 của Việt Nam ước tăng 2,58%, là mức tăng thấp nhất trong một thập kỷ qua. Trong khi đó, CPI bình quân năm 2021 tăng 1,84% so với bình quân năm 2020, là mức tăng bình quân năm thấp nhất của giai đoạn 2016 - 2021. Lạm phát cơ bản bình quân cả năm 2021 cũng tăng 0,81% so với bình quân năm 2020.
Theo Cục Quản lý giá (Bộ Tài Chính), chỉ số giá tiêu dùng bình quân CPI cả năm 2021 đạt 1,84% là một dấu ấn trong công tác quản lý điều hành giá của Chính phủ trong bối cảnh dịch COVID-19.
"Việc chủ động trong công tác dự báo, đánh giá tác động, xây dựng kịch bản điều hành giá và tăng cường sự phối hợp giữa các Bộ, ngành, địa phương là yếu tố then chốt giúp cho việc kiểm soát lạm phát năm 2021 ở mức thấp, tạo cơ sở cho việc triển khai đồng bộ các chính sách về tài khóa, tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác".
Cục quản lý giá
Mặt bằng giá cả thị trường trong năm 2021 có những diễn biến phức tạp, một số yếu tố tác động lớn đến giá cả hàng hóa dịch vụ trong nước khó dự đoán và có khi còn ngoài tầm kiểm soát của cơ quan quản lý.
Tuy nhiên, Cục quản lý giá nhận định vẫn có thể giữ ổn định mặt bằng giá ở mức thấp do các mặt hàng trong danh mục nhà nước định giá được giữ ổn định hoặc có các chính sách giảm giá phù hợp; nền tảng kinh tế vĩ mô, tỷ giá ổn định với các chính sách tiền tệ, tài khóa linh hoạt, thận trọng và do tổng cầu nền kinh tế vẫn chưa hồi phục.
Tại hội thảo “Diễn biến thị trường, giá cả ở Việt Nam năm 2021 và dự báo 2022” sáng 04/01, PGS. TS. Nguyễn Bá Minh, Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính đã đưa ra phân tích các nguyên nhân góp phần kiềm chế tốc độ tăng CPI năm 2021. Theo ông nhìn nhận, nguyên nhân cơ bản là do giá các mặt hàng thực phẩm giảm 0,54% so với năm trước.
Trong khi đó, chính phủ tiếp tục triển khai các gói hỗ trợ cho người dân và người sản xuất gặp khó khăn do dịch COVID-19 như gói hỗ trợ của Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã giảm giá điện, tiền điện cho khách hàng và giảm giá điện, tiền điện cho người dân tại các địa phương thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị số 16/CT-TTg, nên giá điện sinh hoạt bình quân năm 2021 giảm 0,89% so với năm 2020 (khiến CPI chung giảm 0,03 điểm phần trăm).
Nhu cầu đi lại, du lịch của người dân giảm do ảnh hưởng của dịch COVID-19 cũng làm giá vé máy bay giảm 21,15% so với năm trước, giá du lịch trọn gói giảm 2,3%.
Đặc biệt, các cấp, các ngành dưới sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ đã tích cực triển khai thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để ngăn chặn diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID-19 và ổn định giá cả thị trường cũng tác động góp phần kiềm chế tốc độ tăng CPI.
 |
| Toàn cảnh hội thảo “Diễn biến thị trường, giá cả ở Việt Nam năm 2021 và dự báo 2022”, sáng 04/01 |
Áp lực lạm phát trung bình năm 2022 không lớn – chỉ khoảng 1,8%
Từ những phân tích trên, PGS. TS. Nguyễn Bá Minh dự báo CPI của Việt Nam bình quân năm 2022 so với năm 2021 sẽ tăng nhẹ ở mức 2,5% (+-0,5%), tức là từ 2% đến 3%, dưới chỉ tiêu Quốc hội đề ra.
Dự báo được đưa ra trên cơ sở phân tích thị trường, giá cả ở Việt Nam có những nhân tố làm tăng CPI: Giá nhiều loại nguyên, nhiên vật liệu trên thị trường thế giới sẽ tiếp tục tăng và đứng ở mức cao khi dịch COVID-19 trên thế giới được khống chế, nhiều quốc gia mở cửa trở lại và các hoạt động sản xuất, thương mại, giao lưu quốc tế được khôi phục;
Giá sản phẩm chăn nuôi có biểu hiện giảm khá mạnh trong khi giá thức ăn chăn nuôi lại tăng và đứng ở mức cao, tạo áp lực rất mạnh, làm tăng giá thực phẩm những tháng đầu năm 2022 khi Việt Nam đón Tết Nhâm Dần và mùa Lễ Hội năm 2022 được tổ chức…
Tuy nhiên, theo ông Minh, trong năm 2022, thị trường, giá cả ở Việt Nam có những nhân tố góp phần kiềm chế tốc độ tăng CPI.
"Tình hình dịch bệnh COVID-19 với những biến chủng mới rất nguy hiểm, chiến tranh thương mại, xung đột chính trị trên thế giới còn nhiều bất ổn, khó lường… Cùng với đó, cả hệ thống chính trị của Việt Nam luôn chủ động, tích cực triển khai các biện pháp phòng chống dịch bệnh, bình ổn giá cả thị trường, điều hành chính sách tiền tệ kiên định mục tiêu giữ ổn định vĩ mô và kiểm soát lạm phát đã đề ra..."
Đồng tình với dự báo của ông Minh, TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Tài chính cũng cho rằng, CPI năm 2022 tiếp tục duy trì ở mức thấp, bởi kinh tế đang phục hồi, nhưng sản lượng của năm 2022 sẽ vẫn ở mức dưới tiềm năng.
“Nếu GDP trong năm 2022 chỉ tăng trưởng 6,5% như mục tiêu đặt ra, hay thậm chí tăng 8 - 9% như một số dự báo, thì tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình của giai đoạn 2020 - 2022 chỉ ở mức 4 - 5%, thấp hơn khá nhiều so với mức 6% của giai đoạn 2011 – 2020”, ông Độ nhận định.
Ngoài ra, đà tăng của giá xăng dầu và giá của các nguyên vật liệu sẽ chững lại trong năm 2022, khi dịch bệnh được khống chế và các chuỗi cung ứng hàng hóa được bình thường hóa.
Hơn nữa, giá các hàng hóa cơ bản còn chịu tác động từ việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) thắt chặt tiền tệ trong năm 2022. Giá dầu thế giới còn chịu sự kiềm chế từ nguồn cung dầu đá phiến luôn sẵn sàng gia tăng.
Dự báo về áp lực lạm phát tại Việt Nam trong năm 2022, TS. Độ cho rằng có thể đến từ việc giá thịt lợn hiện nay đang ở mức thấp và có thể tăng trong tương lai khi thu nhập và nhu cầu của người dân được cải thiện. Thêm vào đó, Chính phủ có thể sẽ điều chỉnh giá một số mặt hàng như điện, nước và giá dịch vụ.
“Do đó, có thể nhận định về tổng thể áp lực lạm phát tại Việt Nam trong năm 2022 không lớn. Tốc độ tăng của chỉ số CPI cho đến nay vẫn chưa phá vỡ xu hướng đi ngang kể từ năm 2016 đến nay. Nếu giả định CPI trong năm 2022 sẽ tăng trung bình 0,24%/tháng, tương đương mức tăng trung bình của giai đoạn 2016 - 2021, thì lạm phát trung bình trong năm 2022 sẽ vào khoảng 1,8%. Dự báo CPI năm 2022 sẽ ở mức 3,4 - 3,7% thấp hơn so với mục tiêu dưới 4%”,
