Giá xuất khẩu bình quân hạt điều kể từ giữa năm 2021 so với năm 2020 tăng đáng kể.

Nhập siêu hạt điều thô cao nhất lịch sử

Theo Tổng cục Hải quan, trong tháng 11/2021, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam đạt 50.700 tấn, trị giá gần 330 triệu USD, giảm 4,5% về lượng và giảm 6% về trị giá so với tháng 10/2021, nhưng tăng 9,6% về lượng và tăng 16,2% về trị giá so với tháng 11/2020.

Lũy kế 11 tháng năm 2021 xuất khẩu hạt điều của Việt Nam đạt khoảng 531 nghìn tấn, trị giá 3,34 tỷ USD, tăng 14,4% về lượng và tăng 14,7% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Tính chung cả năm 2021, xuất khẩu điều có thể ước đạt 577 nghìn tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 3,63 tỷ USD, tăng 13% về giá trị và tăng 12% về lượng so với năm 2020.

Xuất khẩu hạt điều của Việt Nam sang nhiều thị trường truyền thống tăng mạnh. Tính chung 11 tháng năm 2021, xuất khẩu hạt điều sang các thị trường Hoa Kỳ, Trung Quốc, Hà Lan, Đức, Canada tăng nhưng lại giảm ở thị trường Australia, Anh.

Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, Việt Nam đã gây bất ngờ khi lần đầu tiên nhập siêu điều thô.

Theo Tổng cục Hải quan, từ đầu năm đến giữa tháng 12, Việt Nam đã chi khoảng 4,1 tỷ USD để nhập khẩu 2,83 triệu tấn điều thô - con số cao nhất lịch sử sau nhiều năm Việt Nam xuất nhập khẩu điều.

Giá trị nhập khẩu điều thô cả năm 2021 lên tới hơn 4,1 tỷ USD trong khi xuất khẩu chỉ đạt khoảng 3,6 tỷ USD khiến cho 2021 trở thành năm đầu tiên ngành điều Việt Nam nhập siêu tới 600 triệu USD sau hơn 30 năm Việt Nam xuất khẩu điều nhân ra thế giới.

Xu hướng nhập siêu của ngành điều đã sớm được Tổng cục Hải quan đưa ra cảnh báo từ giữa tháng 05/2021, khi Việt Nam nhập khẩu từ Campuchia 836.712 tấn điều thô, tương ứng khoảng 1,4 tỷ USD trong khi số liệu trong các năm 2019, 2020 lần lượt chỉ là 152.000 tấn và 161.000 tấn.

Cả năm 2021, xuất khẩu điều có thể ước đạt 577.400 tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 3,63 tỷ USD.

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tính đến tháng 11, Việt Nam đã nhập 1,103 triệu tấn điều Campuchia, trị giá hơn 1,831 tỉ USD, tăng 444% về lượng và tăng 608% về giá trị nhập khẩu điều so với cùng kỳ năm 2020 (202.700 tấn, giá trị 258,6 triệu USD).

Còn theo con số từ Thương vụ Campuchia tại Việt Nam, trong 11 tháng đầu năm 2021, nước này đã xuất khẩu được gần 921.061,5 tấn hạt điều, tăng gần 329% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, lượng điều xuất khẩu sang Việt Nam là 912.170 tấn, chiếm 99%.

Những thị trường tiềm năng của ngành điều trong năm 2022

Mặc dù vẫn duy trì ở mức thấp, song sự phục hồi về giá xuất khẩu bình quân hạt điều kể từ giữa năm 2021 so với năm 2020 cũng giúp ngành gia tăng giá trị.

Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, giá xuất khẩu bình quân hạt điều của Việt Nam tháng 11/2021 đạt 6.505 USD/tấn, giảm 1,6% so với tháng 10/2021, nhưng tăng 6,0% so với tháng 11/2020.

Tính chung 11 tháng năm 2021, giá xuất khẩu bình quân hạt điều của Việt Nam đạt 6.288 USD/tấn, tăng 0,2% so với cùng kỳ năm 2020.

Thêm vào đó, thị trường nhân điều tốt quanh năm và 3 thị trường xuất khẩu chủ lực của hạt điều Việt Nam như Hoa Kỳ, châu Âu và Trung Quốc luôn duy trì mức tăng trưởng dương.

Khi giá cước vận chuyển, logistics tăng cao trong những tháng qua khiến giá hạt điều Việt Nam khó cạnh tranh với hạt điều Ấn Độ và Brazil, ngành điều Việt Nam đã tranh thủ khai thác các thị trường như Trung Quốc, Nhật Bản và một số thị trường ngách của Liên minh châu Âu.

Hiện nay, hai thị trường có dấu hiệu sẽ tăng mạnh nhập khẩu hạt điều Việt Nam là Đức và Đài Loan (Trung Quốc). Cụ thể, theo cơ quan thống kê châu Âu, nhập khẩu hạt điều của Đức chiếm khoảng 29% trong tổng lượng và kim ngạch toàn khối. Nhu cầu tiêu thụ hạt điều tại Đức liên tục tăng do nhu cầu cao từ các ngành công nghiệp chế biến thực phẩm và nhu cầu tiêu dùng cuối cùng của người dân.

Xét về cơ cấu nguồn cung, Việt Nam vẫn là nguồn cung hạt điều số 1 tại thị trường Đức nhờ nguồn cung ổn định và chất lượng đảm bảo. Triển vọng xuất khẩu hạt điều của Việt Nam sang thị trường Đức sẽ khả quan trong năm 2022 nhờ lợi thế về Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Châu Âu (EVFTA).

Riêng thị trường Đài Loan (Trung Quốc), Việt Nam là đối tác xuất khẩu hạt điều lớn nhất vào Đài Loan trong nhiều năm qua. Hải quan Đài Loan gần đây cho đăng thông báo đang tiến hành sửa đổi Biểu thuế nhập khẩu hải quan. Theo đó, để đồng bộ với các chính sách phát triển ngành, thuế suất nhập khẩu mặt hàng "hạt điều khô, bỏ vỏ" vào Đài Loan sẽ được giảm xuống còn 10% thay vì thuế suất 16% như hiện nay.