Nhằm tiếp thu thêm ý kiến đóng góp của các chuyên gia, doanh nghiệp để hoàn thiện dự thảo Luật Đất đai sửa đổi (Dự thảo), sáng 8/3/2023, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp tổ chức “Hội thảo góp ý Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi”.
Phát biểu tại hội thảo, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cho biết, dự thảo Luật Đất đai sửa đổi được tổ chức lấy ý kiến nhân dân là sản phẩm tập hợp trí tuệ của hệ thống chính trị, trong đó có sự tham gia rất tích cực của người dân và cộng đồng doanh nghiệp. Hiện ban soạn thảo đang tập hợp rất nhiều ý kiến từ cơ sở, địa phương…
Về phía cộng đồng doanh nghiệp, Phó Thủ tướng nêu rõ, doanh nghiệp nói chung đều cần tiếp cận đất đai, khai thác và sử dụng đất đai trên các khía cạnh khác nhau. Vì thế, ông muốn nghe ý kiến xem Dự thảo đã tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp tiếp cận một cách công bằng, khai thác hiệu quả nguồn lực đất đai hay chưa. Doanh nghiệp vừa và nhỏ thời gian qua khả năng tiếp cận đất đai rất khó khăn, vậy dự thảo có mở ra được chính sách để tạo điều kiện tốt hơn cho các doanh nghiệp này chưa.
Với các doanh nghiệp bất động sản, theo Phó Thủ tướng, có rất nhiều chính sách liên quan, như phát triển quỹ đất, các hình thức tiếp cận đất, cải cách thủ tục hành chính… Các chính sách cần nhanh, hiệu quả nhưng cần đảm bảo tính minh bạch. Vì vậy, các quy định về đấu thầu, đấu giá, quy định doanh nghiệp tự thoả thuận với dân... đều cần phải nghiên cứu kỹ để không mang tính hình thức, tránh rủi ro cho doanh nghiệp.
Về vấn đề kinh tế và tài chính đất đai, Phó Thủ tướng cho rằng mấu chốt là phương pháp định giá. Nếu định giá không chính xác sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy phức tạp do nguyên nhân chủ quan, duy ý chí. “Hiện nay có 5 phương pháp định giá đất đai nhưng rất khó chính xác nếu không tạo được cơ sở dữ liệu rõ ràng”, ông nói.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, giá thị trường thể hiện khi bán, khi mua, khi sốt đất, khi không, nhưng quản lý đất đai thì không thể dựa vào giá này mà phải đảm bảo tính ổn định, có sự điều tiết của Nhà nước, không để giá đất lên quá cao, ảnh hưởng đến hiệu quả của các dự án đầu tư.
“Giá phải thể hiện thị trường một cách ổn định, dựa trên phương pháp thống kê. Chúng ta cũng không kỳ vọng quá sát với giá thị trường. Khi bỏ đi khung giá, quay lại bảng giá thì cố gắng phản ánh quy luật thị trường trong điều kiện bình thường, khi có biến động thì cập nhật. Chính sách xoay quanh bảng giá đó để tạo ra công bằng giữa các bên, các nghĩa vụ khi sử dụng đất đai”, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết.
 |
Phó Thủ tướng trực tiếp nghe góp ý từ các chuyên gia, đại diện doanh nghiệp về Luật Đất đai sửa đổi. |
Về hình thức thu hồi đất đai, Phó Thủ tướng cho biết hiện có hai hình thức. Một là doanh nghiệp tự thoả thuận với người dân, sau đó Nhà nước thu hồi và chuyển mục đích, thực hiện dự án. Hai là Nhà nước thực hiện thu hồi và giao đất sạch cho doanh nghiệp.
Ban soạn thảo đang suy nghĩ mở rộng thêm một số khái niệm như Nhà nước thu hồi đất để tạo quỹ đất phát triển cơ sở hạ tầng; hay cần chỉnh trang đô thị, cần bảo vệ môi trường, đảm bảo các điều kiện an toàn... thì Nhà nước thực hiện thu hồi.
Phó Thủ tướng nêu thực tế, chưa có một dự án lớn nào mà doanh nghiệp tự thoả thuận được, chưa một dự án nào Nhà nước không tham gia với vai trò cơ quan quản lý. Việc chỉ thoả thuận được 60-70% chính là lý do đất đai không được đưa vào sử dụng một cách hiệu quả, gây lãng phí nguồn tài nguyên đất.
Theo Phó Thủ tướng, với tư cách là cơ quan quản lý, chịu trách nhiệm trước người dân, Nhà nước phải định giá, quyết định việc chuyển dịch đất đai, định hướng để trong quá trình chuyển dịch, những doanh nghiệp phát triển dự án và người dân bị thu hồi đất đều có lợi.
“Chính sách xuyên suốt là Nhà nước phải kiểm soát thị trường qua đó kiểm soát giá cả đất đai, không để đất đai nóng lên, không để lạm dụng tài nguyên đất đai”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, đồng thời cho biết đây cũng là lý do, Dự thảo mở ra quyền người trả tiền thuê đất hàng năm, có đủ quyền như trả tiền một lần.
Hình thức này nhằm giải quyết bài toán từng nhiệm kỳ lợi dụng quá vào vấn đề đất đai, đưa quỹ đất cho thuê hàng năm vào thương mại hóa. Nếu không, 40% nguồn lực đất đai sẽ không thương mại được, không phát huy được giá trị gia tăng. “Tất nhiên, làm thể nào để khuyến khích trả tiền hàng năm, làm thế nào để doanh nghiệp yên tâm, loại hình nào nên trả tiền một lần, loại hình nào trả tiền hàng năm… là những vấn đề mà chúng ta còn phải bàn luận”, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nói.
