Một trong những mục tiêu quan trọng mà Chính phủ đang hướng tới là chuyển đổi số quốc gia, trong đó Mobile Money là một trong những giải pháp để Việt Nam có thể triển khai dịch vụ tài chính toàn diện đến mọi người dân, góp phần giúp nền kinh tế Việt Nam phát triển. Việc Chính phủ cho phép thí điểm Mobile Money để tiến đến công dân số và xã hội số sẽ đem lại lợi ích rất lớn cho nền kinh tế và giúp người dân có thêm công cụ thanh toán điện tử.

Lượng người dùng Mobile Money vượt 1 triệu sau 4 tháng thí điểm

Thông tin từ đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - ông Lê Anh Dũng (Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Thanh Toán NHNN) tại Hội thảo “Đẩy mạnh phát triển Mobile Money tại Việt Nam” tổ chức sáng 11/5 cho biết, đến cuối tháng 3/2022, tổng số người đăng ký và sử dụng dịch vụ Mobile Money đạt hơn 1,1 triệu khách hàng.

Trong đó, tính từ tháng 11/2021, sau 6 tháng thí điểm Mobile Money cho 3 nhà mạng là VNPT, MobiFone và Viettel, số lượng người dùng đăng ký và sử dụng dịch vụ ở nông thôn, miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo là gần 660.000 người. Lượng thuê bao ở các khu vực khó khăn này chiếm hơn 60% tổng số khách hàng đăng ký và sử dụng dịch vụ.

Điều này cho thấy việc triển khai thí điểm dịch vụ Mobile Money đã đáp ứng nhu cầu thiết thực của người dân, nhất là nhóm người dân chưa có tài khoản ngân hàng hoặc chưa được tiếp cận đầy đủ dịch vụ ngân hàng.

Đại diện Ngân hàng cũng cho biết, hiện nay trên cả nước đã có hơn 3.000 điểm kinh doanh Mobile Money được thiết lập, trong đó số điểm thuộc vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo là khoảng gần 900 điểm, chiếm khoảng 30%. Bên cạnh đó, số điểm chấp nhận thanh toán Mobile Money hiện cũng có hơn 12.800, bao gồm cả các đơn vị cung ứng dịch vụ thiết yếu như điện, nước, giáo dục. Đến cuối tháng 3/2022, tổng số lượng giao dịch đã đạt hơn 8,5 triệu giao dịch với tổng giá trị hơn 370 tỷ đồng.

Theo Phó Vụ trưởng Lê Anh Dũng, Mobile Money là một trong những giải pháp quan trọng thuộc đề án phát triển thanh toán không tiền mặt giai đoạn 2021-2025, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định 1813/QĐ-TTg ngày 28/10/2021.

Bỏ thao tác phức tạp, tăng bảo mật để phổ biến ứng dụng

Nền tảng Mobile Money đang ngày càng phát triển nhưng dịch vụ này vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Ông Nguyễn Văn Tấn - Phó TGĐ VinaPhone cho biết: "Điều kiện để mở tài khoản Mobile Money là rất chặt chẽ khi phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu như: Định danh khách hàng (KYC) phải chính xác, khách hàng phải có chứng minh nhân dân, căn cước công dân hoặc hộ chiếu trùng với thông tin đăng ký số thuê bao di động của mình; Số thuê bao di động phải có thời gian kích hoạt và sử dụng liên tục trong ít nhất 3 tháng".

Trong khi đó, hiện tại hầu hết các ngân hàng đã cho phép khách hàng đăng ký tài khoản online và eKYC mà không vướng nhiều bước kiểm tra như đăng ký tài khoản Mobile Money nêu trên.

Theo đó, việc này làm mất đi tính ưu việt của Mobile Money và làm cho doanh nghiệp thí điểm phải tốn thêm nguồn lực để phát triển thuê bao di động trở thành khách hàng Mobile Money. VNPT cho biết, tính đến tháng 3/2022 số thuê bao đăng ký sử dụng dịch vụ không thành công do không đáp ứng các yêu cầu là 156.351 người, chiếm 30% trong tổng khách hàng đăng ký sử dụng dịch vụ.

Từ đó, câu hỏi đặt ra là làm sao để người dân dễ dàng sử dụng nhất? Theo ông Tấn, việc kết nối Mobile Money cần phải rất đơn giản.

Trước vấn đề này, ông Lê Anh Dũng cho biết, để khách hàng đăng ký đơn giản hơn cần sử dụng cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia. Bởi trên đó có thông tin đầy đủ và chính xác gần như tuyệt đối về họ tên, ngày tháng năm sinh, địa chỉ… Nếu như nhà mạng tiếp cận được nguồn dữ liệu này thì khách hàng không cần nhiều bước phức tạp, mà có thể sử dụng Mobile Money ngay, miễn là số điện thoại trùng với thông tin đăng ký.

Ông Dũng khẳng định: "Tôi tin rằng nếu đạt được điều này thì hơn 120 triệu thuê bao của tất cả các nhà mạng tại Việt Nam ngày mai có thể đồng loạt mở được và sử dụng Mobile Money"

"Ngoài ra, quy định thuê bao phải có thời gian hoạt động ít nhất 3 tháng mới được sử dụng Mobile Money cũng là một vấn đề đáng nói. Bởi khi đã chính xác, đúng thông tin, số điện thoại thì tại sao cần phải chờ một khoảng thời gian như vậy. Phải chăng là an toàn quá gây khó khăn?" ông Dũng đặt vấn đề.

Qua đó, Phó Vụ trưởng cho biết, Ngân hàng Nhà nước sẽ kiến nghị sớm cho phép dùng eKYC trong phát triển thuê bao di động và thiết lập Mobile Money.

Vấn đề lớn thứ hai là sự thuận lợi trong nạp tiền, chuyển tiền, rút tiền và thanh toán cho các dịch vụ hàng ngày vẫn gặp nhiều khó khăn. Hiện nay liên quan đến chuyển và rút tiền, quy định của các nhà mạng vẫn là thực hiện tại nhà mạng đó trong khi thuê bao hiện nay lại đan xen. Theo đó, ông Tấn đề xuất, nên cho liên thông và Nhà nước quản lý để dùng mạng nào cũng có thể rút ở mạng khác.

Về hạn mức sử dụng, trong giai đoạn thử nghiệm, VNPT hoàn toàn đồng ý với hạn mức 10 triệu đồng liên quan đến các hoạt động về rút và chuyển tiền. Tuy nhiên, hiện đã hết giai đoạn thử nghiệm 2 năm, doanh nghiệp này đề xuất rút và mở rộng giới hạn trên. “Gọi là micro payment nhưng trong trường hợp mức độ giao dịch cao hơn thì có thể cho phép và xác thực ở mức độ nhất định”, ông Tấn cho hay.

Vấn đề cuối cùng cũng là vấn đề quan trọng nhất đó chính là bảo mật, lĩnh vực mà theo Phó Tổng giám đốc VNPT, các nhà mạng hiện nay vẫn chỉ là “tay mơ” so với các ngân hàng về khoản này.

Các vấn đề về phòng chống rủi ro, tấn công thì các nhà mạng đều phải chú trọng quan tâm. Đứng về phạm vi quản lý Nhà nước thì cần đưa ra những quy chuẩn về bảo mật an toàn với hệ thống này. Ông Tấn cho rằng, nếu có hệ thống quy chuẩn bảo mật mang tính quốc gia thì đó sẽ là cơ sở để các nhà mạng lấy làm tiêu chuẩn nhằm tổ chức triển khai và đầu tư hệ thống.

Hiện nay, các cơ quan quản lý Nhà nước vẫn hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc truyền thông, phổ biến đến người dân, đặc biệt là người dân tại vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa về Mobile Money thông qua các chương trình, hoạt động của Hội nông dân, Hội phụ nữ, Đoàn thanh niên…các cấp.

Bên cạnh đó là sử dụng Mobile Money trong các chính sách an sinh xã hội, thúc đẩy kinh tế địa phương… để phổ cập, nâng cao nhận thức của người dân về tài chính, tăng cường lòng tin khi sử dụng dịch vụ. Đồng thời hướng dẫn về cách thức sử dụng dịch vụ, bảo mật, tạo thói quen thanh toán không dùng tiền mặt, thúc đẩy nhu cầu của người sử dụng.