Chiều 14/9, UBND TP HCM tổ chức Chương trình gặp gỡ 100 CEO các tập đoàn áp dụng mô hình kinh tế xanh, với chủ đề "CEO 100 Tea Connect".

Đây là một trong những hoạt động thuộc Diễn đàn Kinh tế TP HCM (HEF 2023) diễn ra từ 13 - 16/9 với chủ đề "Tăng trưởng xanh - Hành trình hướng tới giảm phát thải bằng không".

Phát triển xanh là lựa chọn tất yếu

Phát biểu khai mạc chương trình, Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi cho biết, TP HCM là đô thị lớn trên 10 triệu dân, là trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học công nghệ của Việt Nam. Thành phố luôn nỗ lực xây dựng môi trường sống tốt, làm việc thuận lợi, an toàn, hiệu quả cho người dân, doanh nghiệp của thành phố và doanh nghiệp bên ngoài đến với TP HCM.

Tuy nhiên, TP HCM cũng đang đối diện với những thách thức liên quan đến môi trường như biến đổi khí hậu, ùn tắc giao thông, thiếu hụt nhân lực, tác động của tính chu kỳ trong phát triển kinh tế.

Theo Chủ tịch UBND TP HCM, để ứng phó với những thách thức này, TP HCM đang tái cơ cấu kinh tế, trong đó xác định kinh tế xanh là động lực thúc đẩy tăng trưởng phát triển bền vững giai đoạn tới.

Thành phố rất quyết tâm bằng việc nghiên cứu đề ra khung chiến lược phát triển xanh và cam kết bố trí đầy đủ nguồn lực để thực hiện, hướng tới Net Zero vào năm 2050 với mức phát thải ròng bằng 0. Khung chiến lược phát triển xanh đến 2030, tầm nhìn 2050 xác định lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm chuyển đổi.

Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi.

Đồng thời, thành phố xác định tập trung vào 4 nội dung chính bao gồm: Một là nguồn lực xanh gồm nhân lực trình độ cao, tài chính xanh và hợp tác quốc tế;

Hai là hạ tầng xanh, gồm chuyển đổi năng lượng xanh, nước sạch và sử dụng nước tiết kiệm, tuần hoàn tài nguyên;

Ba là hành vi xanh trong tiêu dùng xanh, giao thông và xây dựng xanh;

Bốn là các ngành nghề lĩnh vực tiên phong chuyển đổi xanh như sản xuất công nghệ cao, khởi nghiệp xanh, đổi mới sáng tạo, du lịch, nông nghiệp, thực phẩm xanh và xây dựng huyện Cần Giờ thành địa phương xanh.

Cần Giờ tiên phong hoàn thành Net Zero trước 15 năm

Tại CEO 100 Tea Connect, Chủ tịch UBND TP HCM mong muốn được lắng nghe các kiến nghị, ý kiến liên quan đến vấn đề môi trường mà TP HCM đang đối mặt, cũng như mục tiêu thành phố hướng đến trong hành trình phát triển kinh tế xanh, kinh tế bền vững.

Thứ nhất, là vấn đề về chuyển đổi năng lượng xanh. Hiện mỗi ngày số tiêu thụ điện năng của TP HCM khoảng 90 triệu kwh, nguồn cung chủ yếu từ bên ngoài và nhiệt điện, điện sạch chỉ 7,6%. Mục tiêu thành phố đến 2025 đạt 25% và 2030 đạt 35%-40% điện sạch. Một trong những thách thức lớn đặt ra liên quan đến chính sách, thể chế, vốn và công nghệ.

Thứ hai, về giao thông xanh. Giao thông đường bộ đang chiếm 18% lượng phát thải khí nhà kính ở Việt Nam. Hệ thống giao thông nội đô TP HCM đang bị chi phối bởi phương tiện cá nhân, chủ yếu là xe máy. Năm 2019, TP HCM có 777 phương tiện/1000 dân và sự gia tăng xe ô tô khoảng 81 xe/1000 dân. Vấn đề đặt ra là cần tăng cường sử dụng các phương tiện công cộng, giảm phương tiện cá nhân.

Thứ ba, liên quan đến vấn đề xử lý rác thải, nước thải. Hiện nay, mỗi ngày TP HCM thải ra khoảng 9.500 tấn chất thải rắn, tỷ lệ tăng hàng năm khoảng 6%-10%, rác sinh hoạt bình quân 0,98kg/người/ngày.

Thứ tư, về tín chỉ carbon, Nghị quyết 98 cho phép TP HCM được thí điểm giao dịch tín chỉ carbon, là vấn đề mới rất cần được tư vấn từ các tổ chức, chuyên gia, doanh nghiệp về pháp lý, mô hình thí điểm, cách làm.

Thứ năm, việc thí điểm xây dựng Cần Giờ tiên phong trở thành địa phương xanh. Ông Mãi cho biết, TP HCM mong muốn xây dựng Cần Giờ như địa phương tiên phong thực hiện mục tiêu Net Zero vào năm 2035, trước 15 năm so với cam kết của Việt Nam với quốc tế.

Tập trung xây dựng Cần Giờ ở các lĩnh vực giao thông xanh, các phương tiện giao thông trên địa bàn phải sử dụng nhiên liệu xanh, năng lượng xanh, xử lý rác thành điện phục vụ nhu cầu sản xuất, sinh hoạt tại Cần Giờ. Xây dựng Cần Giờ không phát thải nhựa, phát triển du lịch xanh tại Cần Giờ và thí điểm tín chỉ Carbon với rừng Cần Giờ trở thành tiềm năng, lợi thế của huyện này.

Bên cạnh đó, ông Mãi cũng đề cập đến vấn đề khởi nghiệp xanh và đầu tư xanh tại TP HCM. Theo đó, thành phố là trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của cả nước, hướng tới sẽ xây dựng thành trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo của khu vực. Thành phố đang hướng hoạt động này để phục vụ kinh tế xanh, phát triển xanh. Vấn đề đặt ra là khung thể chế, chính sách, mô hình và cách làm để sớm biến TP HCM thành trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo phục vụ phát triển xanh.

Song song đó là vấn đề nguồn lực, ngoài nguồn nhân lực chất lượng cao, vấn đề tài chính cho chuyển đổi xanh cũng rất lớn, thành phố kỳ vọng những ý kiến chuyên gia để phát triển tài chính xanh, kết nối quốc tế đến với TP HCM.

"Hành trình vạn dặm bắt đầu từ bước chân đầu tiên. Chúng tôi tin rằng, chúng ta có mặt ở đây và đang đi bước đi đầu tiên đó. TP HCM mong được nghe đề xuất, sáng kiến cụ thể từ các vị đại biểu và mong tiếp tục hợp tác trong hành trình xanh hướng đến tương lai, phát triển bền vững", Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi nhấn mạnh.

Doanh nghiệp sẵn sàng chia sẻ

Nhiều tổ chức, doanh nghiệp quốc tế bày tỏ nguyện vọng sẵn sàng đầu tư và chia sẻ kinh nghiệm.

Chia sẻ tại buổi trò chuyện, Ông Han Sang Deog, Phó tổng giám đốc điều hành Samsung Engineering Việt Nam cho hay từ lâu đã quan tâm, xem xét đầu tư vào lĩnh vực xử lý nước thải và đốt rác phát điện tại TP HCM.

Ông đề xuất chiến lược mang tên "Tổ hợp môi trường tích hợp". Đây là khu phức hợp môi trường kinh tế tuần hoàn, gồm cả xử lý nước, chất thải và khí sinh học, sử dụng năng lượng tự sản xuất mà không cần sử dụng đến nguồn năng lượng bên ngoài.

"Từ giai đoạn lập kế hoạch, các cơ quan liên quan và Samsung cần làm việc cùng nhau để tìm ra giải pháp tối ưu. Khi nhận được sự hỗ trợ về chính sách từ Chính phủ, chúng tôi sẽ chịu trách nhiệm toàn bộ chuỗi giá trị dựa trên việc giới thiệu, ứng dụng công nghệ, thực hiện đầu tư và cung cấp giải pháp cấu trúc tài chính, thiết kế, thi công và quản lý vận hành", ông Han Sang Deog nói.

Trong khi đó, ông Gabor Fluit, Chủ tịch Euro Charm cho biết Thỏa thuận Xanh châu Âu (EGD), Cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM) đang tạo ra cơ hội lẫn áp lực cho các doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường này. Vì vậy, tổ chức này sẵn sàng hỗ trợ các doanh nghiệp tìm ra cách thực hành tuân thủ.

"Chúng tôi mong muốn hỗ trợ thông qua chuyển giao công nghệ, chia sẻ mô hình, xây dựng năng lực cho các dự án, từ đó giúp TP HCM trở thành trung tâm xuất khẩu vào EU. Những tháng tới, EuroCham sẽ tổ chức một loạt hoạt động để hỗ trợ doanh nghiệp Việt thích ứng với EGD", ông Gabor Fluit nói.

Liên quan đến vấn đề vốn, bà Tracy Wong Haris, Phụ trách tài chính bền vững tại châu Á của Standard Chartered cho hay ngân hàng này có ngân sách dồi dào cho lĩnh vực đổi mới sáng tạo bền vững và mong muốn được đồng hành với thành phố để giải ngân nguồn quỹ này.

Còn theo ông Ramachandran A.S, Tổng giám đốc Ngân hàng Citi Việt Nam, TP HCM là trung tâm cho tài chính xanh, với nhiều công ty đa quốc gia hiện diện tại đây có cam kết tăng trưởng bền vững. Tuy nhiên, khu vực tư nhân còn thiếu nhiều vốn cho kinh tế xanh.

"Chúng tôi có kế hoạch cung cấp tài trợ trung và dài hạn cho các dự án xanh, đảm bảo gia tăng tính cạnh tranh cho các nhà sản xuất", ông nói.