HAG và câu chuyện “heo ăn chuối”
Ngày 17/9 vừa qua, Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (HAGL, mã chứng khoán HAG) đã chính thức ra mắt thương hiệu Bapi “heo ăn chuối” và cửa hàng BapiMart đầu tiên tại TP HCM với sản phẩm chủ lực là thịt lợn mảnh. Trước đó, HAGL chọn Đà Nẵng là nơi mở đầu cho chuỗi thương hiệu này.
“Heo ăn chuối” được giới thiệu là sản phẩm thịt thơm ngon và sạch do lợn ăn chuối sạch quanh năm ít mắc bệnh dịch hơn. Sự gia nhập của HAG phần nào đang “hợp xu thế” khi có sự dịch chuyển về thói quen của người tiêu dùng từ mua thịt ở chợ, không rõ nguồn gốc sang những nơi có thương hiệu, có tiêu chuẩn cao về chất lượng, an toàn thực phẩm.
Bằng chứng là doanh nghiệp đã ngay lập tức dành được nhiều thiện cảm của nhà đầu tư; giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán liên tục tăng mạnh.
Từ góc nhìn của mình, trong báo cáo về ngành nông nghiệp cập nhật ngày 30/9, Chứng khoán VNDirect nhận định rằng sản phẩm “heo ăn chuối” không có quá nhiều khác biệt so với những sản phẩm thịt sạch đang có trên thị trường, xét ở góc độ tiêu dùng. Sản phẩm này cũng chưa xuất hiện nhiều trong hệ thống siêu thị, chợ truyền thống và các cửa hàng thực phẩm.
Giá trị thị trường ngành thịt Việt Nam ước tính đạt 8,9 tỷ USD vào năm 2021, đã có sự tham gia của nhiều công ty lớn như CP Food, GreenFeed, Japfa, CJ Vina, Dabaco và Masan Meatlife. Trong đó, CP Việt Nam - công ty con của Tập đoàn CP Thái Lan là doanh nghiệp sản xuất thịt lớn nhất Việt Nam với thị phần thịt lợn ước tính khoảng 17-18%.
 |
| Một số doanh nghiệp chăn nuôi kinh doanh mô hình 3F theo chuỗi khép kín. Nguồn: VNDirect |
Một cái tên đáng chú ý khác là Meat Deli (thương hiệu của Masan Meatlife) ra mắt thị trường vào cuối năm 2019. Sau 2 năm ra mắt, sản phẩm Meat Deli đã có mặt rộng rãi trên hệ thống siêu thị Winmart và chiếm khoảng 2-3% thị phần.
Sản phẩm thịt mát Meat Deli của MML vẫn đang đứng đầu về mức giá trong phân khúc thịt lợn có thương hiệu với câu chuyện “thịt mát theo tiêu chuẩn Châu Âu đầu tiên tại Việt Nam” - sử dụng công nghệ đóng gói Oxy Fresh 9.
Sắp tới sẽ có thêm một đối thủ mới gia nhập “cuộc đua 3F”, đó là Nova Consumer (thành viên của NovaGroup). Doanh nghiệp này vừa hoàn tất thương vụ M&A công ty Sunrise Foods vào cuối quý 2 năm nay, qua đó sở hữu công ty Anco Family Food và chính thức hoàn thiện mô hình 3F, khép kín chuỗi sản xuất và hoàn thiện mô hình “từ trang trại đến bàn ăn”.
Theo chia sẻ của đại diện Nova Consumer tại ĐHĐCĐ 2022 diễn ra hồi cuối tháng 5, doanh thu và lợi nhuận của công ty sẽ hợp nhất với mảng kinh doanh mới từ quý 3 năm nay. Sang quý 4, quy mô của trang trại heo dự kiến sẽ phát triển lớn hơn, tiếp tục đóng góp vào doanh thu và lợi nhuận hợp nhất. Do đó, kế hoạch kinh doanh năm với mục tiêu đạt 4.800 tỷ doanh thu và 330 tỷ lợi nhuận là hoàn toàn khả thi.
Nhiều đối thủ mạnh nhưng còn dư địa phát triển
VNDirect cho rằng, sân chơi “3F” hiện đang khá chật chội với nhiều đối thủ mạnh. Tuy nhiên đây vẫn là một thị trường tiềm năng cho các nhà sản xuất thịt có sự đầu tư vào hệ thống chăn nuôi, phân phối qua điểm bán hiện tại và đi theo câu chuyện “thịt sạch và có nguồn gốc rõ ràng”. Thịt lợn là loại thịt thiết yếu ở Việt Nam, chiếm 66% tổng lượng thịt tiêu thụ.
Khi mức thu nhập cao hơn, kiến thức dinh dưỡng và nhận thức về sức khỏe của người dân Việt Nam ngày càng được nâng cao sẽ dẫn đến nhu cầu về thịt sạch tăng lên, đặc biệt là sau ảnh hưởng của dịch tả lợn Châu Phi và Covid-19. Theo Ipsos Việt Nam, phân khúc thịt lợn thương hiệu tại Việt Nam vẫn còn dư địa tăng trưởng khoảng 10% -15% mỗi năm, do phân khúc này mới chỉ chiếm khoảng 10% toàn thị trường.
Các sản phẩm thịt sạch là đầu ra của mô hình 3F gồm: Feed – doanh nghiệp tự sản xuất thức ăn chăn nuôi, đảm bảo đáp ứng cân bằng dinh dưỡng đầy đủ cho từng giai đoạn phát triển của động vật; Farm - trang trại chăn nuôi được phát triển ở quy mô công nghiệp, động vật được nuôi trong các trang trại khép kín, đáp ứng các tiêu chuẩn vệ sinh; Food – thịt lợn hơi được kiểm soát nghiêm ngặt bởi nhà sản xuất nhằm đáp ứng tiêu chuẩn của các cơ quan hữu quan đặt ra và hoàn toàn rõ ràng về nguồn gốc.
Xu hướng này phát triển mạnh ở khu vực thành thị, nhờ sự phát triển của kênh thương mại hiện đại giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận với thịt sạch có thương hiệu và rõ nguồn gốc. Do đó, VNDirect cho rằng thị trường thịt lợn Việt Nam vẫn còn tiềm năng tăng trưởng và các doanh nghiệp áp dụng mô hình 3F sẽ được hưởng lợi từ xu hướng chuyển đổi nhu cầu sang thịt sạch ở khu vực thành thị.
 |
| So sánh giá thịt ba chỉ thương hiệu trên thị trường (đơn vị: đồng/kg). Nguồn: VNDirect |
Bên cạnh HAG còn có một cái tên doanh nghiệp trong nước mới nổi khác ở lĩnh vực này là BAF (CTCP Nông nghiệp BAF Việt Nam). Ra mắt sản phẩm từ năm 2021, đến nay thịt thương hiệu của BAF đã có mặt tại 50 cửa hàng Siba Food và 250 cửa hàng Meat Shop. Hiện, BAF có quy mô đàn lợn hơn 200.000 con (bao gồm lợn thịt và lợn giống), hai nhà máy thức ăn chăn nuôi và 15 trang trại rộng khắp khu vực phía Nam.
VNDirect đánh giá cao BAF do công ty đang bắt đầu giai đoạn mở rộng để trở thành một trong 3 công ty chăn nuôi sở hữu đàn lợn lớn nhất cả nước, đứng sau GreenFeed Việt Nam. Các chuyên viên phân tích dự đoán lợi nhuận ròng của BAF sẽ tăng trưởng bình quân 16,2% so với cùng kỳ trong giai đoạn 2023-2024, nhờ vào việc mở rộng công suất.
Bên cạnh đó, theo VNDirect, nhà đầu tư cũng có thể quan sát thêm các mã cổ phiếu DBC và MML là những doanh nghiệp sản xuất thịt có thương hiệu niêm yết trên thị trường.
DBC là một trong các doanh nghiệp thức ăn chăn nuôi công nghiệp đầu tiên tại Việt Nam với vị thế vững chắc ở khu vực miền Bắc. Doanh nghiệp đã phát triển đầy đủ mô hình kinh doanh 3F từ năm 2010 và hiện nằm trong số 10 nhà sản xuất hàng đầu trong chuỗi giá trị thịt lợn và gia cầm.
MML là doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực sản xuất thịt mát đồng thời có mặt trên toàn bộ chuỗi giá trị thịt lợn. Meat Deli (thương hiệu của Masan Meatlife) ra mắt thị trường vào cuối năm 2019. Sau 2 năm ra mắt, sản phẩm Meat Deli đã có mặt rộng rãi trên hệ thống siêu thị Winmart và chiếm khoảng 2-3% thị phần.
 |
| Diễn biến giá cổ phiếu các doanh nghiệp sản xuất thịt từ tháng 4/2022 đến nay. Nguồn: VNDirect |
Về rủi ro đầu tư vào các doanh nghiệp nông nghiệp 3F là điều kiện thời tiết không thuận lợi cùng với việc hạn chế xuất khẩu tại một số nước xuất khẩu nông sản lớn trên thế giới có thể gây áp lực khiến giá nông sản thế giới quay trở lại đà tăng. Dịch tả lợn Châu Phi tái bùng phát thời gian gần đây tại các tỉnh phía Nam khiến các hộ nông dân bán tháo đàn, gây dư thừa nguồn cung.
Đối với doanh nghiệp mới (như BAF, HAG), một số rào cản gia nhập ngành bao gồm cạnh tranh từ các công ty đã có sẵn thị phần và đảm bảo được hệ thống nhà máy và trang trại khép kín từ khâu sản xuất thức ăn chăn nuôi đến cung cấp thịt thành phẩm ra thị trường.
