Các quốc gia phương Tây, bao gồm đồng minh thân cận Nhật Bản đã thông báo sẽ cấm nhập khẩu vàng từ Nga. Ảnh: TASS

Hôm 26/6 vừa qua, Vương quốc Anh cho biết các lệnh cấm áp dụng lên Nga, bao gồm cả lệnh cấm nhập khẩu vàng sẽ nhằm mục tiêu hạn chế khả năng tài trợ của Nga cho chiến dịch quân sự đang diễn ra tại Ukraine.

Tuy nhiên, Reuters cho biết hiện vẫn chưa rõ liệu các quốc gia G7 đã đồng thuận về vấn đề này hay chưa. Nguyên nhân là do Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel và Thủ tướng Đức Olaf Scholz vẫn nói rằng lệnh cấm này cần phải được thảo luận thêm.

Sau khi tin tức vàng của Nga bị cấm nhập khẩu sang một số thị trường phát triển, giá vàng tăng khoảng 0,5% lên ngưỡng 1.835 USD / ounce hôm 27/6. Tuy nhiên theo các chuyên gia, lệnh cấm này có khả năng sẽ không tạo ra nhiều ảnh hưởng lên Nga do nước này đã nhanh chóng tái định tuyến lại dòng chảy vàng về phía châu Á – nơi nhiều quốc gia không áp đặt lệnh cấm vận như phương Tây.

Ngành công nghiệp sản xuất vàng của Nga

Cùng với Trung Quốc và Australia, Nga là một trong những nhà sản xuất vàng lớn nhất thế giới. Trong năm 2021, nước này đã khai thác tổng cộng 314 tấn vàng theo Bộ Tài chính Nga. Con số này chiếm gần 10% lượng kim loại hiếm này đang được đào trên toàn cầu. Nếu tính theo tỷ giá hiện tại, số vàng đó trị giá khoảng 19 tỷ USD. Công ty Polyus đang là nhà sản xuất vàng lớn nhất của đất nước, tiếp theo là tập đoàn Polymetal.

Trên thực tế, thị trường vàng nội địa của Nga vốn đã tương đối sôi động. Các nhà khai thác vàng tại quốc gia này chủ yếu bán cho các ngân hàng thương mại của Nga, thường là cho Ngân hàng Trung ương Nga hoặc là xuất khẩu. Trong những năm gần đây, phần lớn vàng của Nga được gửi đến Anh, trung tâm lưu trữ và buôn bán vàng thỏi lớn nhất thế giới.

Theo dữ liệu của hải quan Anh, nước này đã nhập khẩu số vàng trị giá 15,2 tỷ USD của Nga trong năm 2021, từ đó tái xuất sang các thị trường khác. Ngoài Vương quốc Anh, các khách hàng của Nga còn bao gồm Thụy Sĩ, Thổ Nhĩ Kỳ và Kazakhstan, theo dữ liệu hải quan của Nga.

Nga đã định hướng lại dòng chảy vàng của mình qua các nước châu Á sau chiến dịch quân sự đặc biệt. Ảnh: Bloomberg

Thị trường vàng của Nga sau chiến dịch quân sự đặc biệt

Kể từ 24/2 khi Nga bắt đầu các hành động quân sự tại Ukraine và như một hệ quả tất yếu phải hứng chịu các lệnh trừng phạt, xuất khẩu vàng của Nga sang phương Tây phần lớn đã ngừng lại.

Các chính phủ phương Tây đã trừng phạt các ngân hàng kinh doanh vàng chính của Nga, bao gồm VTB, Otkritie và Sberbank cùng nhiều ngân hàng quốc tế khác. Các nhà máy lọc dầu và chủ hàng từ các quốc gia đưa ra lệnh cấm cũng đã ngừng giao dịch với vàng thỏi của Nga.

Tới 7/3, Hiệp hội Thị trường vàng thỏi London (LBMA) đã đình chỉ việc công nhận các nhà máy tinh luyện kim loại quý của Nga, đồng thời cấm các công ty này bán vàng sản xuất mới sang London. Theo dữ liệu hải quan của Anh trên cơ sở dữ liệu Comtrade của Liên hợp quốc, số lượng vàng nhập khẩu của nước này sau lệnh cấm đã giảm xuống nhanh chóng từ ngưỡng 29 tấn vàng trị giá 1,7 tỷ USD vào tháng 2 xuống 26 kg vàng vào tháng 3.

Cơ quan hải quan và Ngân hàng Trung ương Nga sau đó đã đình chỉ công bố dữ liệu xuất nhập khẩu và thông tin về lượng vàng nhà nước nắm giữ. Tuy nhiên theo nhà phân tích Carsten Menke của Julius Baer, "xuất khẩu vàng của Nga đã được định hướng lại kể từ khi bắt đầu chiến dịch quân sự và chảy về hướng đông thay vì hướng tây”. Do đó, các tác động của lệnh cấm với thị trường vàng có thể sẽ rất hạn chế và không tạo ra nhiều sự thay đổi.

Nhận định của các nhà khai thác, chủ ngân hàng và nhà phân tích Nga cùng cho thấy những khách hàng mua vàng hiện bao gồm ngân hàng trung ương của nước này, những người bên trong Nga muốn đầu tư an toàn và người mua ở châu Á, nơi hầu hết các quốc gia không áp đặt lệnh trừng phạt. Lệnh cấm nhập khẩu vàng Nga của một số nước G7 vì vậy phần lớn chỉ mang tính biểu tượng và sẽ không tạo ra tác động quá lớn tới thị trường vàng của Nga.