Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: VGP

Đánh giá về kết quả của mô hình thí điểm một triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam nhận định, qua hơn 2 năm thực hiện, đến nay có thể khẳng định, Đề án thí điểm một triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao đã thành công. Theo đó, thực tế chứng minh, việc thực hiện đã làm năng suất tăng, lợi nhuận tăng, giảm chi phí, giảm phát thải.

"Đặc biệt, tư duy sản xuất nông nghiệp của người nông dân đã thay đổi mạnh mẽ, kết hợp việc đẩy mạnh cơ giới hóa quy trình sản xuất đem lại hiệu quả rõ rệt", Thứ trưởng Trần Thanh Nam nói.

Từ góc độ doanh nghiệp, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Lộc Trời Huỳnh Văn Thòn cho rằng, các bên cần xây dựng kế hoạch hành động cụ thể giữa xã, doanh nghiệp và nông dân để đẩy mạnh thực hiện Đề án tại các địa phương. Ông cũng đề nghị ngân hàng trở thành một thành tố trong chuỗi sản xuất, cùng chia sẻ lợi nhuận và rủi ro với doanh nghiệp và người dân.

"Vấn đề then chốt trong thực hiện thành công của Đề án là phải đẩy mạnh cơ giới hóa đồng bộ của quá trình sản xuất lớn để mang lại hiệu quả ngày càng cao," ông Huỳnh Văn Thòn chia sẻ.

Về phía CTCP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An, Chủ tịch HĐQT Phạm Thái Bình nhận thấy, Đề án chính là giải pháp đột phá để ngành hàng lúa gạo phát triển ổn định bền vững; thực hiện Đề án trong liên kết sản xuất giữa doanh nghiệp với nông dân cũng chính là làm tăng thu nhập cho nông dân và doanh nghiệp.

Theo ông Bình, qua gần 2 năm triển khai thí điểm, trồng lúa ở Việt Nam đã giảm 30% chi phí đầu vào, đồng thời tăng năng suất tối thiểu 10% (500 - 1.000 kg/ha), gộp lại làm tăng thu nhập cho nông dân trung bình 10 triệu đồng/ha/năm 2 vụ. Ông đề xuất Chính phủ sớm phê duyệt các dự án thuộc Đề án để doanh nghiệp, hợp tác xã và nông dân có cơ sở liên kết, đồng thời ngân hàng có căn cứ cho vay vốn.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Ngô Công Thức. Ảnh: TTXVN

Tại An Giang, theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ngô Công Thức, trong vụ Hè - Thu vừa qua, địa phương đã thực hiện thí điểm 2 mô hình sản xuất lúa theo quy trình một triệu ha tại xã Bình Thạnh Đông và xã Tân Hội. Mô hình này giúp giảm chi phí trung bình 4,12 triệu đồng/ha, tăng năng suất 0,78 tấn/ha, lợi nhuận tăng thêm 5 - 8 triệu đồng/ha so với đối chứng; mô hình giúp giảm phát thải 7,56 – 8,11 tấn khí CO₂ tương đương/ha.

Theo dự thảo kế hoạch mới của tỉnh, An Giang sẽ có khoảng 351.000 ha lúa tham gia Đề án, chiếm hơn 35% diện tích lúa thực hiện tại Quyết định số 1490/QĐ-TTg ngày 27/11/2023 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án "Phát triển bền vững một triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL đến năm 2030".

Sau sáp nhập, An Giang là tỉnh đứng đầu cả nước về diện tích và sản lượng lúa với nhiều tiềm năng phát triển. Năm nay, diện tích sản xuất lúa của tỉnh đã đạt hơn 1,3 triệu ha (tăng 2,.800 ha so cùng kỳ), sản lượng ước khoảng 8,8 triệu tấn.

9 tháng đầu năm 2025, tốc độ tăng trưởng ngành nông nghiệp của tỉnh ước đạt 3,71% và dự kiến cả năm đạt 3,96%, góp phần quan trọng vào tốc độ tăng trưởng kinh tế (GRDP) năm ở mức 8,5%.

Chia sẻ về những kết quả đạt được với những mô hình thí điểm, bà Nguyễn Thị Thu Hương - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, ngay từ đầu năm, Bộ đã tổ chức họp và khảo sát địa phương để triển khai 11 mô hình sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại 5 tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, nằm trong Đề án một triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp.

Mục tiêu nhằm đánh giá quy trình canh tác lúa giảm phát thải và thử nghiệm quy trình MRV (giám sát - báo cáo - thẩm tra) trong vụ Hè - Thu 2025 để rút kinh nghiệm và hoàn thiện quy trình trước khi xin ý kiến phê duyệt.

Kết quả, giống sử dụng tại các mô hình thí điểm giảm 50 - 65%; phân bón giảm trung bình 31,3%; giảm 1 - 3 lần số lần phun thuốc bảo vệ thực vật; có 7/10 mô hình đảm bảo rút nước 2 lần; 4/11 mô hình rút nước thành công 3 lần; 100% mô hình thu gom rơm rạ khỏi ruộng...

Về tổ chức, 100% nông dân sản suất theo hợp tác xã, có liên kết đầu vào và tiêu thụ, cơ giới hóa: 100% làm đất và gieo sạ (drone, sạ hàng…), trên 200.000 hộ áp dụng ít nhất một tiêu chí trong quy trình, thu nhập tăng thêm từ 13,4% trở lên; có 5.269 ha được chứng nhận Gạo Việt xanh phát thải thấp, tương đương 19.200 tấn gạo.