Lý do các ngân hàng cẩn trọng khi cho vay

Trước đó, tại phiên họp sáng nay (28/10), Quốc hội thảo luận ở hội trường về Báo cáo của Đoàn Giám sát và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về kết quả giám sát chuyên đề “việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023”.

Một số đại biểu Quốc hội phản ánh, nhiều doanh nghiệp bất động sản vẫn khó tiếp cận vốn tín dụng, trong khi lãi suất ngân hàng cao. Đại biểu Huỳnh Thị Phúc (Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) nêu thực tế nhiều doanh nghiệp bất động sản gặp khó khi tiếp cận vốn tín dụng do thiếu tài sản đảm bảo, các ngân hàng kiểm soát rủi ro cho vay. Bà cho biết có thời điểm lãi suất cho vay tăng vọt, lên 12-14% một năm.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) cho rằng hệ lụy của việc lãi suất cao là doanh nghiệp bất động sản khó có thể giảm giá nhà vì "đã phải vay cao để triển khai dự án".

Liên quan đến vấn đề tín dụng bất động sản, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết vốn đầu tư vào bất động sản đòi hỏi giá trị lớn và thời hạn dài. Vì vậy, doanh nghiệp cần phải huy động vốn từ nhiều kênh và ngân hàng chỉ là một kênh trong số đó.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng. Ảnh: CTTĐT Quốc hội

Theo quy định hiện hành, các tổ chức tín dụng được tự ra quyết định cấp tín dụng cho khách hàng cũng như tự thỏa thuận với khách hàng về lãi suất, kỳ hạn vay. Tuy nhiên, khác với các doanh nghiệp thông thường khác, khi cho vay, các tổ chức tín dụng ngoài mục tiêu lợi nhuận còn phải đáp ứng các tỷ lệ an toàn vốn, đảm bảo khả năng thu hồi vốn, khả năng chi trả cho người gửi tiền. Việc này không chỉ nhằm đảm bảo an toàn của tổ chức tín dụng đó mà còn để đảm bảo an toàn hệ thống và cả nền kinh tế.

“Vì vậy, ngay cả khi có những dự án bất động sản khả thi, có khả năng trả nợ nhưng ngân hàng vẫn từ chối cho vay nếu thời hạn vay của dự án này không phù hợp với khả năng cân đối vốn của ngân hàng. Hiện nay, hệ thống ngân hàng chủ yếu huy động vốn ngắn hạn trong khi nhu cầu thị trường bất động sản chủ yếu lại là vay dài hạn,” Thống đốc cho biết.

Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cũng chỉ ra rằng, thời gian qua, tăng trưởng tín dụng bất động sản tăng cao hơn mức tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế. Hiện dư nợ tín dụng bất động sản vào khoảng 3,5 triệu tỷ đồng, chiếm khoảng 20% tổng dư nợ của nền kinh tế.

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, vào thời điểm nửa cuối năm 2022, việc tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp rất khó khăn ngay cả khi dự án có tài sản đảm bảo. Giải thích về điều này, Thống đốc cho biết ở một số thời điểm, các ngân hàng sẽ phải ưu tiên mục tiêu cấp bách hơn nhằm đảm bảo an toàn hệ thống.

Bà Nguyễn Thị Hồng đã nhắc tới sự cố tại Ngân hàng SCB vào đầu tháng 10/2022. “Đây là sự cố chưa từng có tiền lệ, ảnh hưởng đến thanh khoản của các tổ chức tín dụng, đến niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài, khiến tỷ giá có thời điểm tăng tới 10%. Chính vì vậy, Ngân hàng Nhà nước vào thời điểm đó phải đặt mục tiêu cao nhất là phải đảm bảo an toàn hệ thống. Tùy từng thời điểm mà Ngân hàng Nhà nước sẽ ưu tiên mục tiêu cao nhất,” bà chia sẻ.

Thống đốc cho biết, sau sự cố đó, Ngân hàng Nhà nước đã không tăng lãi suất tiền gửi và không nới room tín dụng nhằm đảm bảo thanh khoản hệ thống. Đến tháng 12/2022, Ngân hàng Nhà nước mới nới room tín dụng.

Lãi suất cho vay mới hiện đã giảm 3%

Về việc một số doanh nghiệp phản ánh lãi suất cho vay hiện vẫn còn cao,Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho rằng doanh nghiệp đi vay thường mong muốn lãi suất thấp là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, bà cũng mong Quốc hội “chia sẻ với sự cố gắng của các ngân hàng”.

Bà cho biết, lãi suất trên thế giới những năm qua liên tục tăng cao nhưng mặt bằng lãi suất của Việt Nam vẫn được kiểm soát, lãi suất cho vay đã giảm 3% so với đầu năm 2022. Bên cạnh đó, các ngân hàng cũng dùng nguồn lực để thực hiện miễn giảm lãi, phí cho doanh nghiệp gặp khó khăn vì Covid-19 lên tới hơn 60 nghìn tỷ đồng.

Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cũng nhấn mạnh lãi suất cho vay bất động sản thường cao hơn do kỳ hạn dài, bởi vì các tổ chức tín dụng cũng phải trả lãi suất huy động cao hơn cho các kỳ hạn dài.

Đối với tín dụng nhà ở xã hội, Thống đốc cho hay, việc thực hiện mục tiêu phát triển nhà ở xã hội phụ thuộc nhiều vào nguồn lực Nhà nước. Hiện nay, Ngân hàng Chính sách xã hội đang triển khai 4 chương trình tín dụng chính sách nhà ở xã hội song ngân hàng này chỉ là đơn vị giải ngân, đối tượng vay do quy định của các Bộ, ngành đề ra.

Trong bối cảnh nguồn vốn ngân sách dành cho nhà ở xã hội còn hạn chế, thời gian qua, ngành ngân hàng đã đưa ra gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng (hiện đã tăng lên 145 nghìn tỷ đồng). Đây là nguồn vốn do các tổ chức tín dụng tự huy động được từ người dân, sử dụng chính nguồn lực của mình để giảm lãi suất cho người vay.

“Giải ngân gói tín dụng này vẫn còn hạn chế, hiện mới được 1.700 tỷ đồng do đang ở giai đoạn đầu. Hơn nữa, sau Covid-19, nguồn thu của người có thu nhập thấp ngày càng khó khăn nên nhu cầu vay vốn chưa cao. Hy vọng thời gian tới, khi khó khăn giảm bớt, nhu cầu vay của người dân sẽ tăng lên,” Thống đốc Ngân hàng Nhà nước kỳ vọng.

'Cần hoàn thiện hành lang pháp lý về phát triển nhà ở xã hội' Các đại biểu Quốc hội cho rằng nguồn cung cấp nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế, các dự án triển khai còn bất cập, vướng mắc; đồng thời đề xuất cần sớm hoàn thiện hành lang pháp lý để tạo điều kiện người dân dễ tiếp cận với các dự án nhà ở, ổn định cuộc sống.

ĐBQH: Nhiều chung cư sử dụng vài thập kỷ vẫn tăng giá gấp đôi, gấp ba Thảo luận về thị trường bất động sản và nhà ở xã hội sáng 28/10, nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm đến việc giá nhà tăng cao bất thường thời gian qua. Đây cũng là vấn đề mà cử tri, nhân dân rất quan tâm bởi sát sườn với thực tế đời sống.

Phó Thủ tướng: Nhà ở xã hội nhất định không được tăng giá Theo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, Chính phủ sẽ thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, bao gồm mở rộng quỹ đất, rà soát toàn bộ quỹ nhà tái định cư để chuyển sang nhà ở xã hội, tinh gọn thủ tục hành chính...