 |
| Mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời nhằm cải thiện tình trạng dinh dưỡng của trẻ dưới 2 tuổi vùng dân tộc thiểu số. Ảnh minh họa |
Bạn đọc Hà Khải Hoàn ở Lào Cai hỏi: Xin hỏi có chương trình gì giúp hỗ trợ chăm sóc sức khỏe cho người dân tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là bà mẹ và trẻ em không.
Trả lời:
Mới đây, Bộ Y tế ban hành Quyết định số 2869/QĐ-BYT về việc hướng dẫn triển khai mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời được triển khai trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (ĐBDTTS&MN) giai đoạn 2021-2030.
Đây là hoạt động nhằm mục tiêu hỗ trợ tăng cường dinh dưỡng trong 1000 ngày đầu đời và trẻ em suy dinh dưỡng vùng ĐBDTTS&MN nhằm cải thiện tình trạng dinh dưỡng của trẻ em dưới 2 tuổi.
Mục tiêu trong năm 2023, tổ chức triển khai mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời tại 40% các xã vùng III (tương đương với 600 xã tại 39 tỉnh/thành trên toàn quốc). Đến năm 2025, duy trì mô hình và nâng cao chất lượng của mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời tại 40% xã vùng III (tương đương với 600 xã tại 39 tỉnh/thành trên toàn quốc).
Đối tượng hưởng lợi trực tiếp của mô hình chăm sóc dinh dưỡng 1000 ngày đầu đời: phụ nữ mang thai; bà mẹ, người chăm sóc trẻ dưới 2 tuổi; trẻ em từ 0 đến 2 tuổi; hộ gia đình có trẻ em dưới 2 tuổi tại xã có triển khai mô hình.
Phạm vi thực hiện
Theo quyết định, triển khai mô hình tại 51 tỉnh, thành phố thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng ĐBDTTS&MN. Ưu tiên sử dụng Ngân sách Trung ương của Chương trình để thực hiện tại các xã khu vực III.
Viện Dinh dưỡng, Bộ Y tế chịu trách nhiệm hướng dẫn địa phương triển khai mô hình, đồng thời trực tiếp triển khai thí điểm tại 9 xã thuộc 3 tỉnh Lào Cai, Đắk Lắk và Trà Vinh.
Thành lập phòng tư vấn Nuôi dưỡng trẻ nhỏ
Mô hình phòng tư vấn Nuôi dưỡng trẻ nhỏ nhằm cung cấp kiến thức về nuôi dưỡng trẻ nhỏ thông qua các cuộc tư vấn cá nhân hoặc tư vấn nhóm từ lúc bà mẹ mang thai và liên tục cho đến hai năm đầu đời của trẻ tại cơ sở y tế.
Phòng tư vấn sẽ tư vấn cho các bà mẹ giai đoạn khi mang thai, giai đoạn trong và ngay sau khi sinh, giai đoạn sau sinh.
Giai đoạn khi mang thai, phụ nữ mang thai cần được chăm sóc thai nghén và dinh dưỡng hợp lý. Đặc biệt thời điểm 3 tháng cuối thai kỳ, bà mẹ cần được cung cấp kiến thức về việc nuôi con bằng sữa mẹ để tạo một khởi đầu tốt cho việc nuôi con bằng sữa mẹ (NCBSM) sau này. Số lần: 3- 4 lần trước sinh, kết hợp cùng với khám thai; 2-3 lần tư vấn cá nhân, 1 lần tư vấn nhóm.
Giai đoạn trong và ngay sau khi sinh, hỗ trợ bà mẹ thực hiện thành công NCBSM ngay từ những giờ đầu sau sinh; Thực hiện và duy trì tốt quyết định NCBSM; Khuyến khích bà mẹ tiếp tục đến với cơ sở y tế để được quản lý NCBSM sau khi sinh.
 |
| Phòng tư vấn Nuôi dưỡng trẻ nhỏ sẽ tư vấn cho các bà mẹ giai đoạn khi mang thai, giai đoạn trong và ngay sau khi sinh, giai đoạn sau sinh. |
Giai đoạn sau sinh, sẽ tư vấn hướng dẫn dinh dưỡng cho bà mẹ nuôi con bú. Khi trẻ 0-6 tháng tuổi: Bà mẹ cần được giúp đỡ, hỗ trợ để đảm bảo cho trẻ bú sớm ngay sau sinh và bú hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Khi trẻ 6-24 tháng tuổi: Bà mẹ cần biết cách cho con ăn bổ sung (ABS) hợp lý theo từng độ tuổi và duy trì cho trẻ bú mẹ đến 24 tháng tuổi hoặc lâu hơn.
Nhóm hỗ trợ Nuôi dưỡng trẻ nhỏ
Nhóm hỗ trợ nuôi dưỡng trẻ nhỏ (NDTN) là nhóm các bà mẹ, ông bố hoặc thành viên của các gia đình sống trong cùng một thôn/bản, có bà mẹ mang thai ba tháng cuối hoặc trẻ nhỏ dưới 24 tháng tuổi. Những người trong nhóm thường là biết nhau, có chung các tập quán, niềm tin, và thông qua các buổi sinh hoạt nhóm họ được cung cấp kiến thức và chia sẻ với nhau những kinh nghiệm chăm sóc NDTN.
Nhóm hỗ trợ Nuôi dưỡng trẻ nhỏ hướng tới mục tiêu tạo cơ hội cho các bà mẹ có con nhỏ dưới 2 tuổi được tiếp cận với những thông tin NDTN và được hỗ trợ thông qua các cuộc họp của nhóm hỗ trợ NDTN. Những cuộc họp này được tổ chức ngay tại thôn bản để các bà mẹ tiện đi lại, thay vì phải vất vả đi tới các trạm y tế ở rất xa. Bên cạnh đó, đây sẽ là một diễn đàn không chính thức giúp các bà mẹ và người chăm sóc trẻ có thể học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm NDTN.
Đồng thời, góp phần nâng cao nhận thức cho những người có quyền quyết định trong gia đình về lợi ích của các thực hành dinh dưỡng tốt và chỉ ra cách thức để họ có thể hỗ trợ các bà mẹ áp dụng những thực hành này; tạo môi trường thuận lợi ở cấp cơ sở nhằm giúp các bà mẹ nuôi dưỡng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ một cách tối ưu.
Tại mỗi thôn/bản, cử ra ba cán bộ cơ sở để điều hành các nhóm hỗ trợ NDTN. Họ có thể là các cán bộ y tế thôn bản, cán bộ Hội Phụ nữ thôn, cộng tác viên dinh dưỡng hoặc/và trưởng thôn. Để đảm bảo hoạt động của các nhóm này được hiệu quả, các cán bộ điều hành nhóm cấp thôn bản sẽ chịu sự giám sát của cán bộ y tế cấp xã. Bên cạnh đó, các cán bộ y tế cấp huyện và cấp tỉnh cũng tham gia giám sát hỗ trợ hoạt động của các nhóm hỗ trợ NDTN.
Cuộc họp của nhóm hỗ trợ NDTN được tổ chức định kỳ hàng tuần hoặc cách tuần với sự tham gia của các thành viên (bà mẹ, người chăm sóc, các thành viên trong gia đình). Tùy thuộc vào chủ đề phù hợp mà các đối tượng tham gia có thể là toàn bộ nhóm hoặc một số đối tượng đặc thù (chỉ có các bà mẹ mang thai, chỉ có các bà mẹ cho con bú, chỉ có các bà mẹ cho con ăn bổ sung, hoặc toàn bộ nhóm). Các cuộc họp thường kéo dài trong một giờ đồng hồ ngay tại nhà văn hóa thôn, nơi diễn ra các hoạt động sinh hoạt cộng đồng của cả thôn.
