Trung Quốc phát hiện hóa thạch loài cá đầu tiên có xương hàm

Hôm 28/9, một nhóm các nhà nghiên cứu Trung Quốc đã thành công khai quật được nhiều hóa thạch cá từ đầu kỷ Silur (khoảng 439 tới 436 triệu năm trước) tại thành phố Trùng Khánh và tỉnh Quý Châu, mang lại nhiều hiểu biết quý giá cho các nhà khoa học.

Hình minh họa loài cá thời tiền sử mang tên Fanjingshania renovata. Hóa thạch của loài cá này nằm trong số các hóa thạch được tìm thấy tại Quý Châu, Trung Quốc. Ảnh: Reuters
Hình minh họa loài cá thời tiền sử mang tên Fanjingshania renovata. Hóa thạch của loài cá này nằm trong số các hóa thạch được tìm thấy tại Quý Châu, Trung Quốc. Ảnh: Reuters

Động vật có xương sống và có hàm chiếm hơn 99,8% động vật có xương sống hiện đại, bao gồm cả con người. Những động vật này còn được gọi là gnathostomes và được cho là có nguồn gốc cách đây khoảng 450 triệu năm.

Sự xuất hiện và phát triển của động vật có xương sống và có hàm được cho là đánh dấu một sự đổi mới quan trọng trong quá trình tiến hóa "từ cá thành người". Nhiều cơ quan và cấu trúc cơ thể quan trọng của con người rất có khả năng cũng bắt nguồn từ lịch sử tiến hóa ban đầu của loài động vật này.

Trước đây, những hóa thạch cá có xương hàm sớm nhất được tìm thấy là từ khoảng 425 triệu năm trước. Chính điều này đã tạo ra một khoảng trống 30 triệu năm kéo dài từ cuối kỷ Ordovic cho đến hầu hết kỷ Silur, gây bối rối cho các nhà khảo cổ muốn tìm kiếm bằng chứng xác thực về tiến hóa trong thời đại này.

Để lấp đầy khoảng trống được nhà cổ sinh vật học nổi tiếng Alfred Romer mệnh danh là "một lỗ hổng lớn tồn tại lâu dài trong hồ sơ cổ sinh vật học", nhóm nghiên cứu đã dành một thập kỷ để nghiên cứu hơn 200 nền đá kỷ Silur tại Trung Quốc.

Hình minh họa loài cá da phiến tiền sử. Ảnh: Reuters
Hình minh họa loài cá da phiến tiền sử. Ảnh: Reuters

Theo các công bố chính thức hôm 28/9 trên tạp chí Nature, dự án khai quật này được dẫn đầu bởi nhóm nghiên cứu từ Viện Cổ sinh vật có xương sống và Cổ sinh của Học viện Khoa học Trung Quốc (CAS). Các nhà khoa học tham gia vào dự án cho biết các hóa thạch cá được phát hiện bằng cách áp dụng các công nghệ và phương pháp luận mới bao gồm CT chính xác cao, phân tích big data và thủy động lực học.

Không phụ lại các nỗ lực không ngừng nghỉ, các nhà khoa học này cuối cùng cũng phát hiện ra hóa thạch hoàn chỉnh của cá da phiến – một loài cá thời tiền sử đã tuyệt chủng và đồng thời là loài cá có hàm từng xuất hiện sớm nhất trên trái đất - tại Trùng Khánh tại lớp trầm tích Lagerstätte, với niên đại 436 triệu năm. Trong chuyên ngành cổ sinh vật học, Lagerstätte là từ dùng để chỉ lớp trầm tích có chứa các mẫu hóa thạch được bảo quản vô cùng tốt và đôi khi còn có thể bảo quản được cả mô mềm.

Trong khi đó, tại lớp trầm tích tại Quý Châu với niên đại khoảng 439 triệu năm, nhiều hóa thạch quý giá khác cũng được tìm thấy. Trong số các phát hiện khảo cổ, các nhà nghiên cứu đã tìm được những chiếc răng được xác định là thuộc về một loài cá mới có tên Qianodus. Khám phá về Qianodus cung cấp bằng chứng hữu hình cho sự tồn tại của động vật có xương sống và có hàm sớm hơn 14 triệu năm so với suy nghĩ trước đây.

Hình minh họa loài cá Qinodus thời tiền sử với bộ răng giống như răng loài cá mập hiện đại. Ảnh: Reuters
Hình minh họa loài cá Qinodus thời tiền sử với bộ răng giống như răng loài cá mập hiện đại. Ảnh: Reuters

Nhờ các khám phá này, các nhà khoa học có thể đạt được thêm nhiều hiểu biết sâu sắc về sự phát triển và đa dạng hóa của các loài động vật có xương sống và có hàm, trong đó bao gồm cả con người.

Ngoài ra, việc khai quật được hóa thạch cá từ kỷ Silur cũng giúp thế giới lần đầu tiên chứng kiến những thứ chưa từng được biết tới trước đây chính là cấu trúc cơ thể và giải phẫu học của loài động vật có xương sống và có xương hàm lâu đời nhất. Theo Global Times trích dẫn CAS, khám phá này thậm chí còn giúp đem lại cái nhìn mới cho câu chuyện tiến hóa từ cá cho tới con người hiện đại, của sự sống từ dưới nước lên trên mặt đất.

Hình ảnh các nhà nghiên cứu làm việc trên các mẫu vật thu được tại Trùng Khánh và Quý Châu. Ảnh: Global Times
Hình ảnh các nhà nghiên cứu làm việc trên các mẫu vật thu được tại Trùng Khánh và Quý Châu. Ảnh: Global Times
Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024: Trải nghiệm phở cùng robot thông minh

Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội 2024: Trải nghiệm phở cùng robot thông minh

Lễ hội văn hóa ẩm thực Hà Nội năm 2024 hướng tới bảo tồn, phát huy giá trị ẩm thực, đặc biệt là sản phẩm của làng nghề truyền thống nhằm lan tỏa, gìn giữ, lưu truyền các giá trị ẩm thực Việt và quốc tế.
Tinh hoa nghề lụa truyền thống hội tụ tại làng nghề Vạn Phúc

Tinh hoa nghề lụa truyền thống hội tụ tại làng nghề Vạn Phúc

Từ ngày 30/11 - 6/12/2024, tại phường Vạn Phúc, quận Hà Đông, Hà Nội sẽ diễn ra Tuần lễ Văn hóa - Du lịch - Thương mại làng nghề năm 2024, với chủ đề "Quê lụa Hà Đông - Tinh hoa hội tụ".
Hàng trăm drone sẽ 'thắp sáng' Festival Hoa Đà Lạt 2024

Hàng trăm drone sẽ 'thắp sáng' Festival Hoa Đà Lạt 2024

Festival Hoa Đà Lạt lần thứ 10 sẽ mang đến màn trình diễn ánh sáng ấn tượng tại lễ khai mạc vào đêm 5/12 với hơn 100 drone sẽ đồng loạt cất cánh, tạo nên những hình ảnh nghệ thuật độc đáo trên bầu trời.
Người hâm mộ thế giới kỷ niệm 40 năm ra đời bộ truyện Bảy viên ngọc rồng

Người hâm mộ thế giới kỷ niệm 40 năm ra đời bộ truyện Bảy viên ngọc rồng

Ngày 20/11, người hâm mộ trên toàn thế giới kỷ niệm 40 năm ra đời bộ truyện tranh huyền thoại “Bảy viên ngọc rồng” của Nhật Bản cũng như gửi những lời tri ân tới tác giả Akira Toriyama – người vừa qua đời hồi tháng 3.
Tuần văn hóa, thể thao, du lịch Hưng Yên sẽ diễn ra trong 6 ngày

Tuần văn hóa, thể thao, du lịch Hưng Yên sẽ diễn ra trong 6 ngày

Từ ngày 19 - 24/11, Tuần Văn hóa, Thể thao, Du lịch Hưng Yên năm 2024 được tổ chức tại thành phố Hưng Yên, với nhiều hoạt động phong phú.
Triển lãm sắp đặt lấy ý tưởng từ sắc màu cực quang tại Hà Nội

Triển lãm sắp đặt lấy ý tưởng từ sắc màu cực quang tại Hà Nội

Nằm trong khuôn khổ Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024 diễn ra từ ngày 9-17/11/2024, không gian trưng bày tại Vườn hoa 19/8 lấy ý tưởng từ hiện tượng thiên nhiên cực quang (Aurora) với mong muốn truyền tải thông điệp trân trọng những điều đẹp đẽ vốn có trong bản thể vũ trụ.
Hà Nội: Bảo tàng Sinh học lâu đời nhất Việt Nam lần đầu mở cửa

Hà Nội: Bảo tàng Sinh học lâu đời nhất Việt Nam lần đầu mở cửa

Bảo tàng Sinh học trực thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội tại địa chỉ 19 Lê Thánh Tông là bảo tàng đầu tiên trong lĩnh vực này tại Việt Nam và cũng lâu đời nhất Đông Dương, được xây dựng từ thời Pháp thuộc.
Đại diện Việt Nam đăng quang Miss International 2024

Đại diện Việt Nam đăng quang Miss International 2024

Vượt qua 75 người đẹp đến từ khắp nơi trên thế giới, đại diện của Việt Nam là Huỳnh Thị Thanh Thủy đã đăng quang Miss International 2024 - vương miện đầu tiên của Việt Nam tại đấu trường nhan sắc này.
Điện ảnh Iran 'bội thu' giải thưởng tại lễ trao giải HANIFF VII năm 2024

Điện ảnh Iran 'bội thu' giải thưởng tại lễ trao giải HANIFF VII năm 2024

Tại liên hoan phim năm nay, điện ảnh Iran nổi bật với 4 hạng mục giải thưởng; trong đó, bộ phim “Hard Shell” (Vỏ bọc) thắng đậm với 3 giải thưởng gồm: Phim dài xuất sắc nhất, Đạo diễn phim dài xuất sắc nhất, Diễn viên nam chính Phim dài xuất sắc nhất.
Khai mạc Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024

Khai mạc Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024

Tối ngày 9/11, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 với chủ đề "Giao lộ sáng tạo" đã chính thức khai mạc tại Quảng trường Cách mạng Tháng Tám, khu vực Nhà hát Lớn Hà Nội.
Hội VASEAN chúc mừng kỷ niệm lần thứ 71 Quốc khánh Campuchia

Hội VASEAN chúc mừng kỷ niệm lần thứ 71 Quốc khánh Campuchia

Ngày 8/11, lãnh đạo Hội phát triển hợp tác kinh tế Việt Nam - ASEAN (VASEAN) đã tới thăm và làm việc tại Đại sứ quán Vương quốc Campuchia ở Hà Nội nhân kỷ niệm lần thứ 71 Quốc khánh nước này (9/11/1953 - 9/11/2024).
Trải nghiệm muôn sắc hoa tại Festival hoa Đà Lạt lần thứ 10

Trải nghiệm muôn sắc hoa tại Festival hoa Đà Lạt lần thứ 10

Festival hoa Đà Lạt không chỉ là ngày hội văn hóa đặc sắc của Lâm Đồng mà còn là điểm hẹn của du khách trong và ngoài nước, nơi hội tụ những giá trị văn hóa, nghệ thuật, và thiên nhiên đặc trưng của thành phố ngàn hoa.
Hà Nội: Dòng người tiếp tục đổ về thăm Bảo tàng Lịch sử Quân sự

Hà Nội: Dòng người tiếp tục đổ về thăm Bảo tàng Lịch sử Quân sự

Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam, bảo tàng có quy mô lớn nhất trên cả nước hiện nay, sau gần một tuần mở cửa chính thức đón khách vẫn đông nghịt người xếp hàng vào tham quan, trải nghiệm.
Tuần lễ Văn hóa - Du lịch Hòa Bình năm 2024 sẽ diễn ra trong 9 ngày

Tuần lễ Văn hóa - Du lịch Hòa Bình năm 2024 sẽ diễn ra trong 9 ngày

Tuần Văn hóa - Du lịch tỉnh Hòa Bình năm 2024 sẽ diễn ra từ ngày 15 - 23/11 với nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc, phong phú.
Sắp diễn ra Liên hoan phim quốc tế Hà Nội lần thứ VII

Sắp diễn ra Liên hoan phim quốc tế Hà Nội lần thứ VII

Liên hoan phim quốc tế Hà Nội lần thứ VII được tổ chức từ ngày 7-11/11/2024 với sự tham dự của 117 bộ phim từ 51 quốc gia, vùng lãnh thổ.
Lộ diện 4 nhà vô địch giải đua xe ô tô địa hình PVOil VOC 2024

Lộ diện 4 nhà vô địch giải đua xe ô tô địa hình PVOil VOC 2024

Sau 3 ngày thi đấu kịch tính từ ngày 1-3/11, giải đua xe ô tô địa hình Việt Nam PVOil VOC 2024 đã khép lại với 4 nhà vô địch tại các phân hạng và 2 đội đua đoạt giải ấn tượng và cống hiến.
Ninh Giang phát huy các tiềm năng thế mạnh, thúc đẩy phát triển du lịch

Ninh Giang phát huy các tiềm năng thế mạnh, thúc đẩy phát triển du lịch

Trong thời gian qua, huyện Ninh Giang (Hải Dương) luôn quan tâm đầu tư, trùng tu, tôn tạo các di tích, đồng thời đẩy mạnh phát huy giá trị của các lễ hội truyền thống, trò chơi dân gian, nghệ thuật biểu diễn… nhằm đáp ứng nhu cầu văn hóa, tín ngưỡng, tìm hiểu, trải nghiệm và hướng đến phát triển nhiều loại hình du lịch.
Khai mạc hai giải đua xe ô tô lớn nhất cả nước

Khai mạc hai giải đua xe ô tô lớn nhất cả nước

Hai giải đua xe ô tô có quy mô lớn nhất trên toàn quốc gồm giải đua xe ô tô địa hình Việt Nam PVOil VOC 2024 và giải đua ô tô gymkhana vô địch quốc gia PVOil VGC 2024 diễn ra trong 3 ngày 1-3/11 tại Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Hà Nội).
Đà Nẵng sẽ bắn pháo hoa tại 3 điểm mừng 50 năm giải phóng thành phố

Đà Nẵng sẽ bắn pháo hoa tại 3 điểm mừng 50 năm giải phóng thành phố

UBND TP Đà Nẵng lên kế hoạch bắn pháo hoa và các chương trình nghệ thuật chuẩn bị cho dịp kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng thành phố Đà Nẵng vào năm 2025.
ĐBQH đề xuất chọn quốc phục, quốc hoa cho bộ nhận diện bản sắc Việt

ĐBQH đề xuất chọn quốc phục, quốc hoa cho bộ nhận diện bản sắc Việt

Đại biểu Quốc hội cho rằng Việt Nam cần xây dựng bộ nhận diện bản sắc Việt Nam, nâng cao chất lượng các sản phẩm văn hóa để hoạt động của các trung tâm văn hóa tại nước ngoài tăng hiệu quả.
Phấn đấu đến năm 2030, ngành công nghiệp văn hóa đóng góp 7% GDP

Phấn đấu đến năm 2030, ngành công nghiệp văn hóa đóng góp 7% GDP

Chính phủ đặt mục tiêu thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa trở thành bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế quốc dân, đóng góp 7% GDP của cả nước vào năm 2030, 8% vào năm 2035.
T&T Group và JTA hợp tác phát triển khu liên hợp thể thao và công viên Disneyland

T&T Group và JTA hợp tác phát triển khu liên hợp thể thao và công viên Disneyland

Ngày 31/10, T&T Group và JTA - tập đoàn đầu tư quốc tế hàng đầu của Qatar đã ký biên bản ghi nhớ hợp tác về việc nghiên cứu phát triển dự án khu liên hợp thể thao đa năng và công viên giải trí theo mô hình Disneyland tại huyện Đông Anh, Hà Nội.
Quốc hội bàn chương trình phát triển văn hoá 256.000 tỷ đồng

Quốc hội bàn chương trình phát triển văn hoá 256.000 tỷ đồng

Chính phủ xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025 - 2035 với tổng nguồn lực hơn 256.000 tỷ đồng, chia làm hai giai đoạn.
Phải giữ được 'nét Huế'

Phải giữ được 'nét Huế'

Việc thành lập TP Huế trực thuộc Trung ương được các đại biểu Quốc hội hết sức ủng hộ, với mong muốn đưa vùng đất cố đô xứng tầm với tiềm năng, vị trí. Các đại biểu cũng đều đồng tình rằng dù phát triển tới mức nào thì Huế cũng phải giữ được nét đặc sắc về lịch sử và văn hoá vốn có.
Thủ Đức kỳ vọng thu hút 20.000 người đến đêm nhạc mừng năm mới 2025

Thủ Đức kỳ vọng thu hút 20.000 người đến đêm nhạc mừng năm mới 2025

Ngày 31/10, UBND TP Thủ Đức (TP HCM) tổ chức họp báo công bố Lễ hội chào đón năm mới 2025 (City Tết Fest Thủ Đức 2025).
Nghệ sĩ Xuân Bắc làm Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn

Nghệ sĩ Xuân Bắc làm Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn

NSND Xuân Bắc - Giám đốc Nhà hát Kịch Việt Nam vừa được bổ nhiệm làm Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn.
Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024: Kết nối dòng chảy văn hóa sáng tạo Thủ đô

Lễ hội Thiết kế Sáng tạo Hà Nội 2024: Kết nối dòng chảy văn hóa sáng tạo Thủ đô

Bước sang năm thứ 4 được tổ chức, Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 với chủ đề “Giao lộ sáng tạo” sẽ diễn ra từ ngày 09/11 đến ngày 17/11/2024, tiếp tục tập trung vào 3 trụ cột chính: thiết kế, cộng đồng và sáng tạo.
Festival Hoa Đà Lạt 2024 sẽ tổ chức xuyên suốt tháng 12

Festival Hoa Đà Lạt 2024 sẽ tổ chức xuyên suốt tháng 12

Festival Hoa Đà Lạt lần thứ 10 không chỉ là dịp để giới thiệu những loài hoa đặc sắc mà còn góp phần quảng bá văn hóa, du lịch và vẻ đẹp thiên nhiên độc đáo của vùng đất cao nguyên Lâm Đồng.
Hà Nội: Phố đi bộ hồ Ngọc Khánh sau hơn 2 tuần khai trương

Hà Nội: Phố đi bộ hồ Ngọc Khánh sau hơn 2 tuần khai trương

Sau hơn 2 tuần đi vào hoạt động, tuyến phố đi bộ hồ Ngọc Khánh (phường Ngọc Khánh, quận Ba Đình, Hà Nội) đã trở thành địa điểm vui chơi mới của người dân Hà Nội.
41 hoạt động sáng tạo sắp diễn ra tại Cung Thiếu nhi Hà Nội

41 hoạt động sáng tạo sắp diễn ra tại Cung Thiếu nhi Hà Nội

Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024 lựa chọn Cung Thiếu nhi Hà Nội ở cơ sở cũ là tổ hợp sáng tạo với 41 hoạt động nghệ thuật sáng tạo.
Hòa nhạc 'Saudades do Brasil' sắp diễn ra tại Hà Nội

Hòa nhạc 'Saudades do Brasil' sắp diễn ra tại Hà Nội

Buổi hòa nhạc “Saudades do Brasil” nằm trong dịp kỷ niệm 35 năm quan hệ song phương giữa Brazil và Việt Nam (1989 – 2024).
Đại biểu tranh luận việc thành lập Quỹ bảo tồn di sản văn hóa

Đại biểu tranh luận việc thành lập Quỹ bảo tồn di sản văn hóa

Trong phiên thảo luận hội trường chiều 23/10 về dự thảo Luật Di sản văn hóa (sửa đổi), nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm đến đề xuất thành lập Quỹ bảo tồn di sản văn hóa.
Tuần lễ Du lịch - Văn hóa Lai Châu 2024: Cơ hội khám phá vẻ đẹp Tây Bắc

Tuần lễ Du lịch - Văn hóa Lai Châu 2024: Cơ hội khám phá vẻ đẹp Tây Bắc

Tuần lễ Văn hóa - Du lịch Lai Châu 2024 được tổ chức trong tháng 11 tới đây nhằm quảng bá hình ảnh du lịch của tỉnh miền núi Tây Bắc Việt Nam với du khách trong nước và quốc tế.
Cùng Ford Territory lan tỏa tinh thần văn hóa, di sản trong mỗi thương hiệu Việt

Cùng Ford Territory lan tỏa tinh thần văn hóa, di sản trong mỗi thương hiệu Việt

Dự án 7AM Start xây dựng loạt video giới thiệu những câu chuyện khởi nghiệp của các thương hiệu Việt do Travellive Media Group sản xuất với sự đồng hành của Ford Việt Nam.
Hòa nhạc 'Anh trai vượt ngàn chông gai' và 'Anh trai say hi' sẽ có mặt tại Hà Nội

Hòa nhạc 'Anh trai vượt ngàn chông gai' và 'Anh trai say hi' sẽ có mặt tại Hà Nội

Hai sự kiện âm nhạc "Anh trai vượt ngàn chông gai" và "Anh trai say hi" sẽ chính thức đổ bộ Thủ đô vào tháng 12/2024, hứa hẹn mang đến những bữa tiệc âm nhạc chỉn chu và chất lượng cho người hâm mộ.
Hải Dương công bố quyết định bảo vật quốc gia Chum gốm hoa nâu Hiệp An thời Trần

Hải Dương công bố quyết định bảo vật quốc gia Chum gốm hoa nâu Hiệp An thời Trần

Tại Bảo tàng tỉnh Hải Dương (thành phố Hải Dương), ngày 19/10 diễn ra khai mạc trưng bày chuyên đề “Tinh hoa cổ vật Xứ Đông - Hải Dương lần thứ I” và công bố quyết định của Thủ tướng Chính phủ công nhận bảo vật quốc gia Chum gốm hoa nâu Hiệp An thời Trần.
Xem thêm