Chiến sự Nga - Ukraine có tác động đến giá cổ phiếu Việt Nam

Chứng khoán BIDV (BSC) vừa công bố báo cáo đánh giá tác động căng thẳng giữa Nga và Ukraine đến nền kinh tế Việt Nam. Qua việc điểm lại tình hình xuất khẩu của Nga và Ukraine, BSC nhận định xung đột ở Ukraine sẽ không có tác động kinh tế đáng kể tới Việt Nam. Trong những năm qua, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Nga chỉ chiếm hơn 1% trong tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam. Việt Nam đứng thứ 39 trong các đối tác thương mại của Nga.

Tuy nhiên, BSC cho rằng biến động giá các mặt hàng là nguyên vật liệu đầu vào quan trọng như xăng, dầu, gas… sẽ là vấn đề cần theo sát trong thời gian tới. Bởi các doanh nghiệp trong những lĩnh vực này có thể sẽ được hưởng lợi khi mặt bằng giá một số loại hàng hóa chung tăng lên, các doanh nghiệp Việt Nam cũng không ngoại lệ. Cụ thể, BSC chỉ ra ba nhóm ngành có thể được hưởng lợi từ chiến sự bao gồm dầu khí, phân đạm và thép.

Về dầu khí, Nga hiện là quốc gia xuất khẩu dầu mỏ lớn thứ ba thế giới sau UAE và Saudi Arabia với tổng sản lượng xuất khẩu đạt khoảng 10 triệu thùng mỗi ngày. Sự gián đoạn trong việc vận chuyển dầu từ Nga tới đường ống ở châu Âu sẽ ảnh hưởng tới nguồn cung năng lượng toàn cầu. Mỹ đang lên kế hoạch ứng phó bằng cách xả kho dự trữ dầu, nhằm khắc phục nguồn cung trong ngắn hạn nhưng đây chỉ là biện pháp tạm thời và khó duy trì trong thời gian dài. Vì vậy, giá dầu khó có thể giảm và sẽ tiếp tục neo ở mức cao.

Thực tế, trong phiên giao dịch đầu tuần này, giá dầu đã cho dấu hiệu có thể chinh phục những đỉnh cao mới. Theo Oilprice, lúc 6 giờ 20 phút ngày 28/2, giá dầu thô WTI của Mỹ được giao dịch ở mức 97,62 USD/thùng, tăng 6.03 USD, tương đương 6,58%. Còn giá dầu thô Brent được giao dịch ở mức 104,05 USD/thùng, tăng 6,25%, tương đương 6,12 USD.

Khai thác dầu khí. Ảnh: PVN

Vào phiên cuối tuần trước, giá dầu đã giảm mạnh sau chuỗi ngày tăng sốc, khi Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố các lệnh trừng phạt mới mà không bao gồm bất kỳ lệnh trừng phạt nào liên quan đến năng lượng – bánh mì và bơ của Nga; đồng thời kêu gọi các nước tiêu thụ dầu lớn trên thế giới cùng chung tay giải phóng dầu từ kho dự trữ dầu thô chiến lược của mình.

Những diễn biến xoay quanh cuộc xung đột Nga-Ukraine vào cuối tuần như nhiều vụ nổ được ghi nhận tại các kho nhiên liệu và đường ống dẫn khí đốt của Ukraine, đã đẩy giá dầu nhanh chóng “tăng tốc” trở lại.

Về phân bón, tình trạng thiếu hụt nguồn cung có thể xảy ra trong thời gian tới, với động thái cấm xuất khẩu Amoni nitrat (NH4NO3) của Nga. Hiện, sản lượng Amoni nitrat xuất khẩu của Nga đạt khoảng 15 triệu tấn mỗi năm, chiếm 75% nguồn cung toàn thế giới. Trong khi đó, Trung Quốc vẫn duy trì chính sách hạn chế xuất khẩu phân bón nhằm đảm bảo nguồn cung nội địa, trong bối cảnh thiếu hụt năng lượng và chi phí nguyên liệu đầu vào (khí, than) tăng cao.

Khan hàng phân bón chính là cơ hội để các doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường. Thực tế, ngay trong tháng 1 vừa qua, Tổng Công ty CP Phân bón và Hóa chất Dầu khí (mã chứng khoán DPM) đã trúng gói thầu xuất khẩu lớn với khoản lợi nhuận dự kiến thu về ước đạt 1.000-1.100 tỷ đồng. Đây là mức lợi nhuận vượt cả kế hoạch DPM đề ra cả năm 2022 (lãi sau thuế 945 tỷ đồng).

Về thép, BSC dự báo nhóm ngành này có triển vọng khi Liên minh châu Âu (EU) cắt giảm nhập khẩu thép từ Nga. Hiện nước này đang xếp thứ 2 về xuất khẩu thép vào EU, chiếm tỷ trọng khoảng 14% với thép dẹt và 19% với thép dài. Nếu lượng xuất khẩu này bị cắt giảm do cấm vận thì sẽ tạo cơ hội cho các nhà xuất khẩu khác bước vào. Trong đó, nhóm tôn mạ của Việt Nam hiện đang xuất nhiều sang EU như CTCP Thép Nam Kim (NKG), CTCP Tập đoàn Hoa Sen (HSG) có nhiều ưu thế hơn.

Hoạt động xuất khẩu của Tôn Hoa Sen.

Phản ánh ngay vào giá cổ phiếu

Thực tế, tác động của chiến sự Nga – Ukraine đến các nhóm ngành trên đã phản ánh lên giá cổ phiếu tuần qua. Trong đó, dầu khí đạt mức tăng trưởng cao nhất với tỷ lệ tăng toàn nhóm đạt 10,1%. PVC tăng tới 31,6 %, PVB tăng 24,3%, ASP tăng 18,8%, PVS tăng 16,6%, PGC tăng 15,4%, PXS tăng 12%, PVD tăng 10,9%, OIL tăng 10,6%... BSR, PLX tăng nhẹ hơn 4% trong khi GAS khiêm tốn nhất cũng được 1,6%.

Trong nhóm này, BSC kỳ vọng các dự án thăm dò, khai thác sẽ sôi động trở lại nhờ nhu cầu khai thác tăng. Nhờ đó, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ khoan, xây lắp giàn khoan, kho nổi như PVS và PVD sẽ có được các hợp đồng mới với giá trị cao hơn.

Ngoài ra, nhu cầu vận tải dầu năm 2022 cũng dự kiến gia tăng khi nhu cầu tiêu thụ sản phẩm hóa dầu từ các dự án Dung Quất, Nghi Sơn hồi phục. PVT hiện chiếm toàn bộ thị phần vận tải dầu thô.

Còn PLX, OIL được kỳ vọng từ sản lượng xăng dầu phục hồi cùng giá bán tăng. GAS đang đầu tư vào các dự án khí thiên nhiên hóa lỏng LNG Thị Vải giai đoạn 2 và LNG Sơn Mỹ giai đoạn 1 nhiều tiềm năng.

Theo Chứng khoán SSI, dù có sự khác nhau về các yếu tố cơ bản, giá cổ phiếu ngành dầu khí đều có tương quan rất chặt chẽ với giá dầu. Vì vậy, giá dầu tăng đem lại cơ hội đầu tư cả ngắn và dài hạn. Với chiến lược đầu tư ngắn hạn, SSI khuyến nghị các cổ phiếu có mức độ tương quan lớn nhất với giá dầu như BSR, PVD, PVS và OIL.

Cùng với nhóm dầu khí, nhóm phân bón cũng trở thành tâm điểm thị trường tuần qua. Hàng loạt mã hút mạnh dòng tiền và đồng loạt tăng giá như DCM tăng 12,7%, DPM tăng 9,8%, CSV tăng 9,6%, BFC tăng 8,9%, DGC tăng 7%, LTG tăng 6,3%... Với nhóm này, BSC đánh giá khả quan đối với cổ phiếu DPM và DCM, nhờ kỳ vọng sản lượng xuất khẩu phân bón tăng cùng giá bán tiếp tục duy trì ở mức cao.

DPM tăng mạnh trong những phiên gần đây. Biểu đồ: TradingView

Còn nhóm thép chưa cho thấy biến động nhiều trong tuần qua. Tuy nhiên sang phiên hôm nay (28/2), thép đã phát tín hiệu tăng tốc trong khi VN-Index bị đe dọa mốc 1.490. Kết phiên sáng, HPG tăng hơn 2%, HSG và NKG tăng 4-5%, còn TLH, POM, SMC cũng tăng hơn 3%.