Với lợi nhuận ròng 56 tỷ USD trong năm 2022, Exxon Mobil xác lập kỷ lục mới cho ngành năng lượng phương Tây. Ảnh: Reuters

Do giá cả cao và nhu cầu tăng vọt trong năm 2022, giá trị thị trường của các công ty dầu khí lớn tại phương Tây được đẩy lên mức gần 200 tỷ USD. Nhiều chuyên gia dự báo các tập đoàn này cũng sẽ phá vỡ kỷ lục lợi nhuận hàng năm của chính mình.

Exxon Mobil chính là một trong những tập đoàn hưởng lợi nhất từ giá dầu mỏ tăng cao trong năm ngoái. Với lợi nhuận ròng đạt 56 tỷ USD, kết quả kinh doanh này thậm chí còn vượt xa con số kỷ lục của năm 2008 là 45,2 tỷ USD khi giá dầu đạt 142 USD/thùng, cao hơn 30% so với giá dầu của năm 2022.

Nếu loại trừ phí, lợi nhuận cả năm của Exxon Mobil là 59,1 tỷ USD trong bối cảnh sản lượng tăng khoảng 100.000 thùng dầu và khí đốt lên 3,8 triệu thùng/ngày so với năm 2021. Theo dữ liệu của Refinitiv, lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu được điều chỉnh là 3,4 USD, vượt qua dự đoán được đồng thuận trước đó bởi các chuyên gia là 3,29 USD/cổ phiếu.

Riêng trong quý 4/2022, Exxon đã công bố 12,8 tỷ USD lợi nhuận ròng không bao gồm phí cao hơn 44% so với cùng kỳ năm ngoái nhưng giảm 35% so với quý trước do giá dầu giảm và một số hoạt động bị gián đoạn do thời tiết lạnh.

Mặt khác trong năm 2022, chi tiêu của Exxon cho các dự án dầu khí mới cũng đã tăng trở lại và đạt mức 22,7 tỷ USD, tương đương với mức tăng 37% so với năm 2021. Công ty đã tăng chi tiêu cho việc mở rộng ở Guyana - khu vực khai thác đá phiến hàng đầu của Mỹ, cũng việc mở rộng trong ngành lọc dầu và hóa chất.

Khi đưa ra dự báo cho tương lai, Giám đốc điều hành Exxon Darren Woods cho biết các khoản đầu tư còn có thể lên tới 25 tỷ USD trong năm nay do lạm phát ở mức hai con số và nhu cầu về thiết bị và dịch vụ cao.

Theo Reuters trích dẫn nhận định của giám đốc tài chính Exxon Kathryn Mikells về tình hình kinh doanh của tập đoàn, “tổng thu nhập và dòng tiền tăng đáng kể so với cùng kỳ năm 2021”. Đây chính là sự kết hợp của thị trường mạnh, sản lượng mạnh, sản xuất mạnh và kiểm soát chi phí tốt. Ngay sau công bố này, cổ phiếu của hãng cũng tăng nhẹ gần 2% lên 115,63 USD.

Một giàn khoan thuộc sở hữu của Exxon gần Carlsbad, New Mexico, Mỹ. Ảnh: Reuters

Tuy nhiên cũng chính quy mô lợi nhuận này đã khiến tập đoàn phải chịu áp lực nộp thuế bất thường từ các chính phủ trên thế giới. Exxon Mobil cho biết công ty vẫn phải chịu một khoản thiệt hại 1,3 tỷ USD trong thu nhập quý 4/2022 do thuế bất thường của Liên minh Châu Âu và do suy giảm tài sản.

Với nguyên nhân EU áp đặt khoản thuế vượt quá thẩm quyền của mình, Exxon Mobil đang khởi kiện khối này.

Thêm vào đó, Exxon Mobil cũng đang gặp vấn đề tương tự với cả chính phủ Mỹ. Trong một tuyên bố chính thức, Nhà Trắng khẳng định các công ty năng lượng đáng nhẽ đã có thể tăng sản lượng nhưng thay vào đó lại quyết định " làm đầy túi các giám đốc điều hành và cổ đông". Tuyên bố này dựa trên việc Exxon đã phân bổ 30 tỷ USD tiền mặt cho các cổ đông trong năm 2022, nhiều hơn bất kỳ công ty đối thủ phương Tây nào của mình.

Phản ứng lại các cáo buộc trên, bà Mikells khẳng định thuế lợi nhuận bất ngờ là "chính sách bất hợp pháp và tồi tệ". Việc áp thuế mới đối với thu nhập từ dầu vì vậy "gây ra tác dụng ngược lại với những gì chính phủ đang cố gắng đạt được". Thêm vào đó, bà cũng khẳng định chính sách này sẽ không tạo nên hiệu ứng khuyến khích sản xuất dầu và khí đốt mới.

Theo giải thích của Exxon, số tiền mặt 30 tỷ USD được công ty quyết định giữ lại do bài học từ đại dịch khi tập đoàn trắng tay và phải huy động nợ để trả cổ tức cho cổ đông. Một bảng cân đối kế toán thực sự mạnh là một lợi thế cạnh tranh của Exxon khi nó cho phép công ty chờ đợi các cơ hội mua lại tiềm năng và duy trì nguyên vẹn chương trình cổ tức ngay cả khi giá năng lượng giảm.