Trong vụ việc này, Thái Lan bị đề nghị điều tra chống bán phá giá; Trung Quốc và Việt Nam bị đề nghị điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp.
Sản phẩm bị đề nghị điều tra là đĩa giấy thuộc mã HS 4823.69.0040; mã vụ việc A-552-839 và C-552-840. Nguyên đơn gồm nhóm 6 doanh nghiệp sản xuất sản phẩm đĩa giấy tại Mỹ.
Cụ thể, nguyên đơn cáo buộc rằng trong giai đoạn 12 tháng có số liệu gần nhất (từ tháng 12/2022 - tháng 11/2023), lượng nhập khẩu đĩa giấy từ Việt Nam là khoảng 3.240 tấn, chiếm 4,02% tổng lượng nhập khẩu vào Mỹ (trong khi Trung Quốc chiếm khoảng 73,98% và Thái Lan chiếm khoảng 2,82%).
Theo số liệu của Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (USITC), Việt Nam xuất khẩu khoảng 9,3 triệu USD sản phẩm này sang Mỹ trong năm 2022. Trong 11 tháng năm 2023, Việt Nam xuất khẩu khoảng 7,4 triệu USD (giảm 16% so với cùng kỳ năm 2022).
Nguyên đơn cáo buộc tăng trưởng nhập khẩu hàng hóa từ giai đoạn 2020 - 2023 gây ra thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất trong nước của Mỹ và nêu tên 9 công ty xuất khẩu của Việt Nam. Thời kỳ điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp đề xuất là năm 2023; thời kỳ điều tra thiệt hại đề xuất là 3 năm (2020 - 2023).
Cũng theo Cục Phòng vệ Thương mại, mức biên độ phá giá cáo buộc với Việt Nam là 255,46% - 278,46%. Do Mỹ coi Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế phi thị trường nên DOC sẽ sử dụng các giá trị thay thế của quốc gia thứ ba để tính toán biên độ phá giá cho Việt Nam.
Trong vụ việc này, nguyên đơn đề nghị sử dụng Indonesia là quốc gia thay thế do cho rằng Indonesia có mức độ phát triển kinh tế tương đồng với Việt Nam và có số lượng đáng kể các nhà sản xuất đĩa giấy (Indonesia nằm trong danh sách các nước thay thế mới nhất do DOC ban hành cho Việt Nam). Các bên có thời hạn bình luận về nước thay thế trong vòng 30 ngày trước khi DOC ban hành kết luận sơ bộ của vụ việc.
Về thông tin cáo buộc trợ cấp, nguyên đơn cáo buộc các doanh nghiệp sản xuất/xuất khẩu đĩa giấy Việt Nam đã nhận được 22 chương trình trợ cấp từ Chính phủ, "gây thiệt hại đáng kể" hoặc "đe dọa gây thiệt hại đáng kể" cho ngành sản xuất đĩa giấy Mỹ.
Các chương trình trợ cấp bị cáo buộc thuộc nhóm các chương trình ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp gồm các chương trình ưu đãi miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho doanh nghiệp xuất khẩu, cho doanh nghiệp nằm trong các khu công nghiệp, khu kinh tế, doanh nghiệp nằm trong địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, nhà đầu tư mới và chương trình khấu hao nhanh.
Về nhóm các chương trình miễn thuế nhập khẩu, bao gồm các chương trình miễn thuế nhập khẩu với hàng nhập khẩu dùng để sản xuất hàng xuất khẩu, hoàn thuế nhập khẩu với nguyên liệu thô dùng để sản xuất hàng xuất khẩu. Chương trình miễn thuế nhập khẩu với hàng nhập khẩu vào khu công nghiệp, miễn thuế nhập khẩu cho doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, miễn thuế nhập khẩu nguyên liệu nhập khẩu cho doanh nghiệp chế xuất và nằm trong khu chế xuất.
Nhóm các chương trình ưu đãi về đất gồm các chương trình miễn giảm tiền thuê, thuế hoặc phí thuê đất và mặt nước cho các ngành được khuyến khích, doanh nghiệp trong khu công nghiệp và khu kinh tế, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Cung cấp tiện ích với mức giá ưu đãi trong các khu công nghiệp và khu chế xuất gồm các chương trình cung cấp các tiện ích điện, nước và tiện ích khác cho doanh nghiệp trong khu công nghiệp và khu chế xuất với mức giá ưu đãi. Cùng với đó là chương trình tài trợ gồm các chương trình tài trợ xúc tiến xuất khẩu và hỗ trợ đầu tư.
Theo quy định điều tra của Mỹ, có 2 cơ quan tham gia trong 1 vụ việc điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp. Trong đó, DOC điều tra về hành vi bán phá giá và trợ cấp, chịu trách nhiệm chung về kết quả điều tra. Còn Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (ITC) chịu trách nhiệm đánh giá thiệt hại của ngành sản xuất trong nước. Sản phẩm chỉ bị áp thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp nếu cả 2 cơ quan đều ban hành kết luận khẳng định.
Nếu như trong vụ việc chống bán phá giá, chỉ có doanh nghiệp xuất khẩu là đối tượng bị điều tra thì trong vụ việc chống trợ cấp, Chính phủ cũng là đối tượng bị điều tra.
Quy trình thủ tục vụ việc điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp sẽ gồm 7 bước. Trước tiên, Chính phủ nước bị điều tra tham vấn với DOC về đơn đề nghị điều tra CTC. Sau đó, DOC có 20 ngày để xem xét đơn đề nghị điều tra và ban hành quyết định khởi xướng hay không khởi xướng điều tra, dự kiến ngày 14/2/2024. Trong một số trường hợp đặc biệt, DOC có thể gia hạn thời gian này lên tổng số 40 ngày.
ITC có 45 ngày kể từ ngày nhận đơn đề nghị để ban hành kết luận sơ bộ về thiệt hại. Trong trường hợp kết luận sơ bộ của ITC là không có thiệt hại, vụ việc sẽ được chấm dứt toàn bộ (tuy nhiên khả năng này thường thấp). DOC có 140 ngày kể từ ngày khởi xướng để ban hành kết luận sơ bộ về bán phá giá và có 65 ngày kể từ ngày khởi xướng để ban hành kết luận sơ bộ về trợ cấp, theo thông tin từ Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công Thương.
Tiếp đó, DOC có 75 ngày kể từ ngày ban hành kết luận sơ bộ để ban hành kết luận cuối cùng về bán phá giá/trợ cấp. Cuối cùng, ITC có 45 ngày kể từ ngày DOC ban hành kết luận cuối cùng về bán phá giá, trợ cấp để đưa ra kết luận cuối cùng về thiệt hại. DOC có 7 ngày để ban hành Lệnh áp thuế chống bán phá giá/chống trợ cấp(trong trường hợp kết luận có bán phá giá/trợ cấp và thiệt hại).
Trước bối cảnh này, Cục Phòng vệ Thương mại đề nghị Hiệp hội hỗ trợ thông báo đến các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu sản phẩm bị cáo buộc để chuẩn bị kế hoạch ứng phó, xử lý vụ việc trong trường hợp DOC khởi xướng điều tra.
Đối với doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu sản phẩm liên quan, cần theo dõi chặt chẽ diễn biến tiếp theo của vụ việc; chủ động nghiên cứu, nắm vững quy định, trình tự, thủ tục điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp của Mỹ và dự kiến chiến lược kháng kiện phù hợp với doanh nghiệp (trong trường hợp DOC khởi xướng điều tra); đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu.
Đặc biệt, các doanh nghiệp cần hợp tác đầy đủ với Cơ quan Điều tra Mỹ trong suốt quá trình diễn ra vụ việc. Theo Cục Phòng vệ Thương mại, bất kỳ hành động thể hiện sự bất hợp tác hoặc hợp tác không đầy đủ có thể dẫn tới việc Cơ quan Điều tra Mỹ sử dụng các chứng cứ sẵn có bất lợi hoặc áp dụng mức thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp cáo buộc cao nhất cho doanh nghiệp.
Doanh nghiệp cũng cần chủ động đăng ký tài khoản IA ACCESS tại cổng thông tin điện tử của DOC nhằm cập nhật thông tin và nộp các văn bản, tài liệu liên quan tới Cơ quan Điều tra Mỹ; thường xuyên phối hợp, cập nhật thông tin cho Cục Phòng vệ Thương mại để nhận được sự hỗ trợ kịp thời.
