Ngân hàng Trung ương Nga. Ảnh: TASS

Ngay sau khi Nga bắt đầu chiến dịch quân sự của mình tại Ukraine ngày 24/2, Ngân hàng Trung ương Nga đã bị đóng băng toàn bộ dự trữ ngoại tệ với các ngân hàng Mỹ. Theo nhận định của các chuyên gia, biện pháp này chính là một trong những biện pháp mạnh nhất trong hơn 700 lệnh trừng phạt mà Mỹ đã áp đặt lên nước này. Tuy nhiên trong một số trường hợp cụ thể, Bộ Tài chính Mỹ vẫn cho phép Nga sử dụng số tiền đó để đáp ứng các nghĩa vụ thanh toán trái phiếu bằng đồng USD của mình.

Nhưng vào hồi cuối ngày 4/4, Điện Kremlin đã bị chặn thanh toán cho những người nắm giữ khoản nợ chính phủ của mình với hơn 600 triệu USD dự trữ được giữ tại các tổ chức tài chính của Mỹ theo CNBC. Động thái này sẽ buộc Nga phải rút hết lượng dự trữ USD có giá trị còn lại, tìm nguồn thu nhập mới hoặc vỡ nợ. Nó cũng sẽ làm cạn kiệt các nguồn lực sẵn có của Nga và gây ra sự bất ổn lớn hơn trong hệ thống tài chính quốc gia này.

Theo phát ngôn viên Bộ Tài chính Mỹ, Nga đang đối mặt với nguy cơ suy thoái kinh tế, lạm phát tăng vọt và thiếu hụt hàng hóa thiết yếu. Trên hết, trước sự phối hợp, tốc độ và tác động đa phương chưa từng có của các lệnh cấm vận, nước này cũng đang sở hữu một loại tiền tệ không còn hoạt động ở nhiều nơi trên thế giới.

Theo ông Timothy Ash, một chiến lược gia thị trường mới nổi tại BlueBay Asset Management, động thái của Bộ Tài chính là một “bước hợp lý tiếp theo”. Ông nhận định Tổng thống Nga sẽ cần suy nghĩ kĩ hơn nữa về việc liệu ông có muốn tránh tình trạng vỡ nợ nước ngoài vốn sẽ gây ra ảnh hưởng tiêu cực cho nền kinh tế Nga trong nhiều năm tới hay không.

Thêm vào đó chuyên gia này cũng cho rằng Nga sẽ khó tránh vỡ nợ trừ khi rút hoàn toàn khỏi Ukraine hoặc sử dụng máy bay vận chuyển tiền mặt đồng USD hoặc vàng của phương Tây. Tuy nhiên kể cả khi điều này có thể xảy ra, các ngân hàng quốc tế cũng sẽ không sẵn sàng cung cấp phương án giải quyết cho các trái chủ để tránh vỡ nợ. Trên hết, việc các trái chủ quốc tế có chấp nhận thanh toán hay không cũng là một vấn đề lớn.

Nếu Nga gặp thất bại trong việc thanh toán trái phiếu, đây sẽ là vụ vỡ nợ chính phủ đầu tiên kể từ năm 1998 và vụ vỡ nợ ngoại tệ chính phủ đầu tiên kể từ năm 1918.

Đến hiện tại, Nga vẫn có thể tránh được việc vỡ nợ ngoại tệ bất chấp các lệnh trừng phạt cứng rắn từ phương Tây trong việc hạn chế khả năng tiếp cận của ngân hàng trung ương đối với dự trữ ngoại hối. Bộ Tài chính Mỹ cũng đồng ý rằng các lệnh trừng phạt đang được thực thi sẽ không ngăn cản nước này thực hiện tốt các khoản thanh toán nợ quốc tế của mình, ít nhất là cho đến 25/5 khi quyền miễn trừ hết hạn.