 |
| Người Việt dùng AI để làm gì. Ảnh: Internet |
Chỉ trong vài năm, trí tuệ nhân tạo (AI) đã bước ra khỏi phòng thí nghiệm để hiện diện trong từng góc nhỏ đời sống người Việt. Từ sinh viên làm bài tập, nhân viên văn phòng viết báo cáo, cho tới người nội trợ tìm công thức nấu ăn hay người trẻ trò chuyện cùng một "người bạn ảo", AI đã trở thành nhịp đập quen thuộc. Dấu hiệu rõ ràng cho thấy công nghệ này đang dần trở thành một phần tất yếu của xã hội.
Trong báo cáo Thị trường AI tiêu dùng tại Việt Nam - The State of Consumer AI in Vietnam 2025 do Decision Lab công bố ngày 19/8, Việt Nam nổi lên như một trong những quốc gia có mức độ chấp nhận AI tiêu dùng cao nhất khu vực. Khảo sát trên 600 người dùng internet cho thấy gần 80% đã sử dụng ít nhất một nền tảng AI trong ba tháng gần nhất, và 33% tương tác với AI hằng ngày.
Điểm đáng chú ý là mức độ sẵn sàng chi trả. Có tới 55% người dùng AI hiện tại đang trả phí thuê bao, phản ánh xu hướng thương mại hóa rõ ràng. Điều này cho thấy AI tại Việt Nam đã vượt qua giai đoạn “dùng thử” và bước sang giai đoạn trở thành dịch vụ gắn bó với đời sống.
 |
| Tỷ lệ người dùng AI theo nhóm tuổi. Nguồn: Decision Lab |
Trong các nhóm tuổi, người từ 18 - 24 tuổi (Gen Z) là lực kéo chính. Họ không chỉ có tỷ lệ sử dụng cao nhất mà còn dùng AI thường xuyên nhất. Với đặc điểm nhanh nhạy với công nghệ, Gen Z đưa AI vào cả học tập lẫn giải trí, từ việc tóm tắt tài liệu, dịch thuật, đến trò chuyện giải tỏa cảm xúc.
Sinh viên, nhân viên văn phòng và chủ doanh nghiệp nhỏ là những nhóm nghề nghiệp ứng dụng AI nhiều nhất. Về trình độ học vấn, tỷ lệ sử dụng và tần suất hằng ngày cao nhất thuộc về nhóm có bằng đại học hoặc cao hơn.
Theo khảo sát, động lực sử dụng AI tập trung vào bốn yếu tố: tiết kiệm thời gian, đơn giản hóa học tập, tăng sáng tạo và nâng cao độ chính xác. Người dùng cũng coi AI là cách để tiết kiệm chi phí thuê ngoài, đồng thời thỏa mãn nhu cầu tò mò khám phá công nghệ mới.
 |
| Số liệu người dùng AI cho công việc, học tập, giải trí, xã hội. Nguồn: Decision Lab |
AI được ứng dụng khá đa dạng. Trong khi 84% người dùng AI cho làm việc và học tập, để học kỹ năng mới, tóm tắt tài liệu, viết báo cáo, dịch thuật, lập kế hoạch công việc, thì 79% người dùng trò chuyện với AI, cập nhật xu hướng, tạo nội dung vui nhộn hay luyện giao tiếp.
 |
| Số liệu người Việt dùng AI hỗ trợ công việc sáng tạo và bảo vệ sức khỏe. Nguồn: Decision Lab |
78% người trả lời cho biết họ tận dụng AI cho việc gợi ý nấu ăn, quản lý chi tiêu, lên lịch công việc, tìm kiếm thông tin hành chính chiếm, còn 70% dùng AI cho viết nội dung, chỉnh sửa ảnh, dựng video, biến ý tưởng thành hình ảnh, 62% tra cứu thuốc men, chế độ dinh dưỡng, lập kế hoạch luyện tập.
 |
| Người Việt dùng AI hỗ trợ công việc thường ngày. Nguồn: Decision Lab |
Đáng chú ý, hoạt động phổ biến nhất là trò chuyện với AI (40%), cho thấy công nghệ này không chỉ là công cụ làm việc mà còn đáp ứng nhu cầu tương tác, chia sẻ của con người.
Dù AI thâm nhập mạnh mẽ, người dùng Việt vẫn gặp nhiều trở ngại. Lo ngại lớn nhất là quyền riêng tư và dữ liệu cá nhân (44%). Nhiều người phàn nàn về câu trả lời sai hoặc không khớp nhu cầu (41%). Một tỷ lệ đáng kể (38%) thừa nhận không biết cách đặt câu hỏi hiệu quả, phản ánh thách thức về “kỹ năng prompt”.
Ngoài ra, hạn chế hỗ trợ tiếng Việt cả về ngữ cảnh lẫn giọng điệu vẫn là rào cản lớn. Điều này làm giảm trải nghiệm so với các nền tảng hỗ trợ tiếng Anh tốt hơn.
 |
| Các nền tảng AI được người Việt sử dụng nhiều nhất. Nguồn: Decision Lab |
Trong danh sách các nền tảng AI được sử dụng, ChatGPT chiếm ưu thế tuyệt đối (81%), theo sau là Gemini (51%) và Meta AI (36%). Trung bình mỗi người dùng hai công cụ AI song song.
Tuy vậy, báo cáo cũng ghi nhận một tín hiệu tích cực cho doanh nghiệp nội địa: AI Hay, nền tảng do Việt Nam phát triển, nổi bật trong nhóm “người chơi bản địa”. Dù tỷ lệ sử dụng chỉ ở mức 9%, AI Hay xếp thứ hai về mức độ hài lòng của khách hàng, chỉ sau ChatGPT và vượt nhiều nền tảng toàn cầu khác.
 |
| Số liệu về việc người Việt sử dụng các nền tảng AI cho từng mục đích cụ thể. Nguồn: Decision Lab |
Lợi thế của AI Hay nằm ở sự bản địa hóa, nhất là khả năng hỗ trợ tiếng Việt tự nhiên và cập nhật thông tin văn hóa, xã hội trong nước. Đây chính là hướng đi tiềm năng để doanh nghiệp Việt cạnh tranh với các “ông lớn” quốc tế.
Từ phân tích của Decision Lab, có bốn ưu tiên để mở rộng thị trường AI tiêu dùng tại Việt Nam, đó là giá cả hợp lý nhằm duy trì dịch vụ miễn phí hoặc chi phí thấp để tiếp cận số đông. Dễ sử dụng, cụ thể là tích hợp đa nền tảng, giao diện thân thiện, không đòi hỏi người dùng phải am hiểu kỹ thuật. Độ chính xác với yêu cầu đảm bảo thông tin đáng tin cậy, cập nhật theo thời gian thực. Bản địa hóa ngôn ngữ - văn hóa để hỗ trợ tiếng Việt với ngữ điệu tự nhiên, hiểu bối cảnh xã hội, đáp ứng nhu cầu đặc thù của người Việt.
Những nền tảng làm tốt cả bốn yếu tố này sẽ không chỉ chiếm được thị trường mà còn góp phần trực tiếp vào mục tiêu chuyển đổi số quốc gia, đưa AI trở thành hạ tầng xã hội và động lực tăng trưởng kinh tế số.
Từ công việc, học tập đến giải trí, sức khỏe và sinh hoạt hằng ngày, AI đã trở thành “bạn đồng hành” mới của người Việt. Dẫn đầu là Gen Z, nhưng xu hướng này đang nhanh chóng lan sang mọi nhóm tuổi và ngành nghề.
Việt Nam hiện là thị trường AI tiêu dùng đầy tiềm năng, với mức độ chấp nhận cao, sự sẵn sàng chi trả rõ rệt, và khoảng trống để doanh nghiệp nội địa khai thác bằng chiến lược bản địa hóa. Thách thức về quyền riêng tư, độ chính xác và ngôn ngữ vẫn còn, nhưng chính chúng cũng mở ra cơ hội cạnh tranh cho những ai hiểu thị trường Việt Nam sâu sắc nhất.
