Bác sĩ Nguyễn Hồng Tâm, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP HCM cho biết, ngân hàng huyết thanh được thành lập nhằm cung cấp bộ công cụ lượng giá gánh nặng bệnh truyền nhiễm trong cộng đồng và định hướng cho các quyết định y tế công cộng trong tương lai.
Ngân hàng huyết thanh của HCDC được trang bị 5 tủ âm sâu, 3 máy ly tâm lạnh cùng các trang thiết bị và đội ngũ nhân sự đáp ứng cho công tác thu thập, xử lý, lưu trữ và phân phối mẫu.
Đây sẽ là đơn vị tổ chức thu thập, bảo quản và cung cấp các nguồn mẫu để thực hiện xét nghiệm, phục vụ công tác kiểm soát dịch bệnh truyền nhiễm với 4 mục tiêu chính, gồm dự đoán hoặc phát hiện sớm khả năng bùng phát dịch, đánh giá tình hình miễn dịch cộng đồng, đánh giá hiệu quả của các biện pháp can thiệp và khảo sát sự lưu hành thầm lặng của tác nhân gây bệnh.
 |
| Một mẫu huyết thanh được lưu trữ tại ngân hàng huyết thanh của HCDC. Ảnh: TTXVN |
Để thực hiện các mục tiêu trên, HCDC sẽ xây dựng kế hoạch thu thập mẫu định kỳ cho ngân hàng huyết thanh, xây dựng bộ quy trình bảo quản, truy xuất và sử dụng mẫu phục vụ cho các mục tiêu khác nhau của kiểm soát dịch bệnh. Đơn vị sẽ xây dựng các mô hình phân tích dữ liệu, từ đó, đưa ra những định hướng cho các quyết định y tế công cộng trên địa bàn.
Trước mắt, trung tâm sẽ khai thác nguồn mẫu từ ngân hàng huyết thanh để đánh giá miễn dịch đối với bệnh sởi, tay chân miệng; qua đó dự đoán nguy cơ dịch tại thành phố. Trong tương lai, ngân hàng huyết thanh tiếp tục được mở rộng nguồn mẫu và đa dạng hóa các loại mẫu để đáp ứng nhu cầu kiểm soát dịch bệnh truyền nhiễm và hướng đến kiểm soát các bệnh tật khác.
Hiện công suất lưu trữ của ngân hàng huyết thanh là từ 400.000 - 450.000 mẫu, dự kiến trong giai đoạn 2024 - 2030, ngân hàng huyết thanh này sẽ được HCDC đầu tư mở rộng, xây dựng cơ sở hạ tầng để tăng thêm dung lượng lưu trữ mẫu.
Tại Việt Nam, một số ngân hàng huyết thanh cũng đã được thành lập thông qua chương trình nghiên cứu điều tra dịch tễ của Bộ Y tế, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Viện Pasteur TP HCM. Trọng tâm của các chương trình giám sát này có thể kể đến như HIV, Zika virus, viêm gan siêu vi B và C, cúm A H5N1.
Trong năm 2022, HCDC đã phối hợp với Đơn vị Nghiên cứu Lâm sàng, Đại học Oxford (OUCRU) thực hiện 3 đợt khảo sát và thu thập mẫu huyết thanh để đánh giá tình trạng miễn dịch với Covid-19.
Theo đánh giá của bác sĩ Nguyễn Hồng Tâm, việc thu thập mẫu theo một phương pháp chọn lọc và lưu trữ mẫu huyết thanh còn lại từ các mẫu máu đã tiến hành xét nghiệm tại những cơ sở khám chữa bệnh để phục vụ việc giám sát miễn dịch học các bệnh truyền nhiễm là hoàn toàn khả khi, thuận tiện và mang tính khoa học cao. Đây chính là tiền đề cho sự ra đời của ngân hàng huyết thanh tại HCDC.
