Thống kê của Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam từ báo cáo tài chính của 27 ngân hàng niêm yết cho biết, tính đến 30/9/2021, dư nợ cho vay được phân loại vào nhóm nợ xấu đạt khoảng 1% tổng tài sản ngành ngân hàng.
Ngoài ra, dư nợ đã được tái cơ cấu nhưng chưa được xếp vào nhóm nợ xấu chiếm khoảng 4% tổng tài sản ngân hàng. Vì vậy, nếu dư nợ tái cơ cấu được xếp vào nhóm nợ xấu, thì tỷ lệ tổng nợ xấu/tài sản sẽ đạt khoảng 5%.
Thậm chí, nếu bao gồm cả khoản dư nợ được miễn, giảm lãi suất và khoản dư nợ được hưởng lãi suất ưu đãi, tổng dư nợ có vấn đề sẽ bằng khoảng 2/3 tổng tài sản ngành ngân hàng và gần bằng 9 lần vốn chủ sở hữu của các ngân hàng.
Theo nhóm nghiên cứu tại Yuanta Việt Nam, mặc dù không phải toàn bộ khoản dư nợ chưa được phân loại đều trở thành nợ xấu nhưng quy mô tài sản bị ảnh hưởng bởi Covid-19 của các ngân hàng là rất lớn và con số này tăng rất mạnh trong thời kỳ giãn cách xã hội quý 3/2021.
Tại một chỉ tiêu khác, hầu hết các ngân hàng đều đã củng cố chất lượng tài sản thông qua việc gia tăng chi phí trích lập dự phòng trong quý 2/2021. Tuy nhiên, thay vào đó các ngân hàng đã giảm chi phí trích lập dự phòng trong quý 3/2021 với tổng chi phí dự phòng đạt 31 nghìn tỷ đồng (giảm 9% so với quý liền trước), chủ yếu là do các ngân hàng có tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLR) cao giảm khoản trích lập dự phòng như VCB, ACB, MBB và TCB.
"Tất cả những ngân hàng trên đều là những ngân hàng có chất lượng tốt với tỷ lệ bao phủ nợ xấu cao, vì vậy việc họ giảm dự phòng trong quý này không phải là điều quá ngạc nhiên. Tuy nhiên, việc các ngân hàng có tỷ lệ LLR thấp giảm chi phí dự phòng là điều đáng lo ngại", nhóm nghiên cứu tại Yuanta Việt Nam đánh giá.
 |
Chính sách dự phòng quý 3/2021 của các ngân hàng có sự khác biệt |
Mặc dù tin rằng thời kỳ khó khăn của nền kinh tế diễn ra trong quý 3/2021 đã đi qua, nhưng công ty chứng khoán này vẫn cho rằng những hệ quả mà Covid-19 để lại vẫn sẽ tiếp tục tác động đến chất lượng tài sản cũng như lợi nhuận của các ngân hàng, có thể sẽ kéo dài đến năm sau.
Theo đánh giá của Yuanta, lợi nhuận ngành ngân hàng năm 2022 phần lớn sẽ phục thuộc vào khả năng thu hồi lại những khoản nợ vay tái cơ cấu. Nếu những khoản nợ này trở thành nợ xấu, các ngân hàng, đặc biệt là các ngân hàng có tỷ lệ LLR thấp, sẽ phải tăng thêm dự phòng, điều này sẽ làm giảm lợi nhuận của họ.
Ngoài ra, Yuanta Việt Nam cũng lưu ý thêm về sự chênh lệch đáng kể giữa những con số trên báo cáo dòng tiền và báo cáo thu nhập của các ngân hàng. Khoản chênh lệch này có thể đang báo hiệu rằng, lợi nhuận có khả năng sẽ bị điều chỉnh giảm trong tương lai, vì đây là dấu hiệu cho thấy khoản nợ quá hạn có khả năng sẽ gia tăng.
 |
Tỷ lệ lãi dự thu/tổng tài sản của các ngân hàng |
Mặt khác, một số ngân hàng có tỷ lệ lãi dự thu/tổng tài sản tương đối cao, có thể khiến lợi nhuận chưa được phản ánh chính xác. Điều này cũng đồng thời làm tăng rủi ro tiềm ẩn nếu các ngân hàng không thu được các khoản lãi dự thu này. Các ngân hàng này buộc sẽ phải ghi nhận giảm doanh thu nếu khoản lãi không được thu trong cùng kỳ kế toán, hoặc sẽ phải ghi tăng chi phí nếu điều này xảy ra ở một kỳ kế toán khác.
"Nhìn chung, chúng tôi nghĩ rằng các nhà đầu tư nên chú ý nhiều hơn đến các ngân hàng có lãi dự thu cao và chênh lệch thu nhập lãi âm (giữa báo cáo dòng tiền và báo cáo thu nhập) để có những đánh giá chính xác hơn về chất lượng lợi nhuận của các ngân hàng", nhóm nghiên cứu nhấn mạnh.
