Digital Nasional (DN), cơ quan trực thuộc Bộ Tài chính Malaysia cùng với các công ty viễn thông lớn nhất Malaysia đã tổ chức nhiều cuộc đàm phán song phương về dự án mạng 5G của chính phủ cũng như về vấn đề định giá. Tuy nhiên, việc đàm phán không hiệu quả do chưa có một thỏa thuận nào giữa hai bên được thông qua trong vòng nhiều tháng qua. Do đó việc đàm phán dài hạn cho dự án mạng 5G sẽ phải tiếp tục vào đầu năm sau.
Việc dự án này không nhận được sự ủng hộ trong nước đã thể hiện rõ sự lo ngại của các doanh nghiệp về tính minh bạch của chính phủ. Malaysia gần đây cũng đang đánh mất niềm tin nơi các nhà đầu tư quốc tế do sự bất ổn chính trị khi vị thủ tướng thứ ba trong vòng ba năm qua nhậm chức vào tháng 8/2021 và do ảnh hưởng tiêu cực từ vụ bê bối tài chính 1MDB của Quỹ Đầu tư Nhà nước.
Các nhà đầu tư cũng bảy tỏ quan ngại về sự can thiệp của chính phủ Malaysia vào các vấn đề của doanh nghiệp, trong bối cảnh các công ty đại chúng có vốn hóa lớn đều coi các công ty đầu tư liên kết với nhà nước là những cổ đông hàng đầu.
Mặt khác, dù các công ty viễn thông đã tham gia đầu tư vào việc nâng cấp cơ sở hạ tầng hỗ trợ cho việc vận hành và sử dụng các dịch vụ 5G, vẫn có nhiều chuyên gia trong ngành lo ngại dự án này của nhà nước sẽ dẫn tới tình trạng độc quyền kinh doanh, gây ảnh hưởng tiêu cực lên doanh nghiệp và tạo ra rào cản trong việc tiếp cận công nghệ hiện đại.
Có 3 nguồn tin ẩn danh trong ngành dự đoán kế hoạch này của chính phủ có thể gây tổn thất lên đến 14,63 tỉ USD giá trị thị trường cho các nhà mạng viễn thông như Axiata Group. DiGi.com và Maxis. Một nguồn tin cho biết: “Cho đến năm 2030, phần lớn mạng lưới viễn thông sẽ là 5G và những hạn chế nhất định được áp đặt lên các tài sản không phải 5G của chúng tôi sẽ bắt đầu xuất hiện. Định giá doanh nghiệp của chúng tôi theo đó sẽ dần suy giảm và gây tổn hại đến chính các cổ đông”.
Dựa trên kế hoạch ban đầu, Digital Nasional sẽ sở hữu toàn quyền đối với mạng lưới 5G cũng như việc xây dựng và bảo trì toàn bộ hệ thống. Các nhà mạng viễn thông chỉ có trách nhiệm sử dụng cơ sở hạ tầng để cung cấp dịch vụ mạng di động. Các nguồn tin trên cũng tiết lộ nếu như họ đồng ý với định giá của chính phủ, tổng số tiền mà họ phải chi trả còn lớn hơn số tiền mà họ tự bỏ ra để triển khai dịch vụ 5G của mình.
Dự án này của nhà nước đã không tính toán đến các yếu tố khác như lưu lượng truy cập và các loại phí tổn dự phòng khác. Hơn nữa, theo như bản kế hoạch chi tiết được cung cấp cho các bên liên quan thì định giá này cũng không thể hiện được sự hiệu quả về mặt chi phí mà bên chính phủ đã hứa hẹn.
Ngoài ra, các công ty còn phải chắc chắn rằng DN sẽ chỉ hoạt động với tư cách là nhà cung cấp chính và sẽ không dự trữ dung lượng 5G cho riêng mình hay nuôi dưỡng bất kỳ tham vọng bán lẻ nào.
Giám đốc Điều hành Digital Nasional Dushyan Vaithiyanathan cho biết, dự án này sẽ chỉ tốn khoảng 16,5 tỉ RM (tương đương 3,9 tỉ USD), bằng khoảng một nửa số tiền mà những công ty viễn thông sẽ phải chi trả nếu tự xây dựng mạng lưới 5G. Kế hoạch triển khai nhanh chóng sẽ giúp gia tăng lưu lượng truy cập và từ đó đem lại doanh thu cho doanh nghiệp, đồng thời giúp các nhà mạng tiết kiệm hàng tỉ đô tiền đầu tư.
Đồng thời, ông giải thích thêm rằng chính phủ Malaysia không hề có ý định "cướp cơm" của các nhà cung cấp mà chỉ muốn đem đến chất lượng dịch vụ tốt nhất ở mức giá ưu đãi nhất. Nhưng Digital Nasional cũng thừa nhận việc tính minh bạch bị đặt trong tầm nghi vấn và khẳng định chắc chắn chính phủ sẽ đưa ra các hướng dẫn công khai để việc định giá được công bằng.
