Tại Hội thảo do Hiệp hội Bất động sản Việt Nam tổ chức mới đây, LS. Trương Thanh Đức, Trọng tài viên Trung tâm Trọng Tài Quốc tế Việt Nam đã nêu, trong kinh doanh bất động sản, pháp lý là số một quyết định mọi vấn đề, có nhiều vướng mắc nhất và cũng đem nhiều nguy cơ rủi ro nhiều nhất… Trong các luật, Luật Đất đai là gốc của mọi vấn đề. Mọi con đường đều dẫn đến đất đai.

LS. Trương Thanh Đức cũng khẳng định: "Luật của chúng ta chằng chéo, mẫu thuẫn như “mớ tơ vò”, được bàn rất nhiều và cũng được sửa đổi, nhưng điều quan trọng là vấn đề đồng bộ thuận lợi giữa các luật. Những luật được ban hành có những quy định chung chung, có chữ “và” “hoặc” nên nhiều khi vướng mắc cho doanh nghiệp vì các phạm trù đều khác nhau.

Ngoài ra, luật đất đai hiện nay đang gây khó khăn, trở ngại cho các hoạt động kinh doanh bất động sản. Chẳng hạn như, doanh nghiệp mua quyền sử dụng đất của tổ chức, cá nhân, kể cả đất ở, nhưng vẫn phải trả tiền cho Nhà nước để chuyển sang chế độ đất được Nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê hoặc trả tiền thuê trước hàng năm.

"Như vậy không khác nào phải “mua đất” 2 lần", theo ý kiến của ông Đức, điều này dễ dẫn đến bế tắc trong việc giải quyết quyền sở hữu hợp pháp phần bất động sản trên đất.

Mặt khác, đất đai đứng tên một số chủ thể sử dụng đất như hộ gia đình nhưng lại không xác định được cụ thể những cá nhân nào gây nhiều khó khăn trong hoạt động kinh doanh bất động sản.

Ông Đức cho rằng, vấn đề nổi cộm nhất là “nhà” và “đất” đang tách riêng theo các bộ luật khác nhau nên có rất nhiều mâu thuẫn rắc rối, có thể phù hợp với Luật này nhưng không phù hợp với luật khác.

Cũng nói về những vấn đề nổi cộm, ông Nguyễn Đức Lập, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Đào tạo Bất động sản bổ sung thêm, vấn đề nhức nhối xuất hiện nhiều trong những năm vừa qua là nhiều dự án được giao và chấp thuận chủ trương đầu tư trái luật, không thông qua đấu thầu, đấu giá theo quy định, tính tiền sử dụng đất sai quy định gây thất thoát và thiệt hại cho Nhà nước… đã để lại những hậu quả hết sức nặng nề.

Chính quyền địa phương, chủ đầu tư, nhà đầu tư thứ cấp mất rất nhiều thời gian phối hợp xử lý nhưng chưa thể dứt điểm, vẫn loay hoay chờ đợi cơ chế mới.

"Hàng nghìn, hàng chục nghìn tỷ đồng của chủ đầu tư, khách hàng bị đóng băng nhiều năm; môi trường kinh doanh nhiều nơi trở nên khá ảm đạm. Đội ngũ lãnh đạo và công chức e dè, tâm lý “sợ sai” bao trùm càng làm cho thời gian và quy trình xử lý các thủ tục hành chính trở nên rối rắm và kéo dài.

Chất lượng và tiến độ thực hiện các quy trình thực hiện thủ tục hành chính còn hạn chế. Điều này xuất phát từ sự phức tạp của luật pháp kinh doanh bất động sản và năng lực của cán bộ cấp cơ sở còn nhiều hạn chế", ông Lập nêu.

Dù thời gian qua luật đã có những sửa đổi quy định mới tuy nhiên sửa đổi vẫn chỉ dừng lại ở câu chữ chứ chưa đi vào thực thi.

Theo LS. Trương Thanh Đức, cần sửa đổi chi tiết, rõ ràng, từng dấu câu, dấu phẩy, dấu chấm và đồng bộ với các Bộ luật khác thì mới có thể thuận lợi cho thị trường. Luật gốc là Luật Đất đai, nếu không sửa đổi và chính xác thì rất khó để triển khai các luật khác", luật sư Trương Thanh Đức khẳng định.