Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương

Tại họp báo Chính phủ chiều 30/9, báo chí đặt câu hỏi đối với Bộ Kế hoạch và Đầu tư: Trong chuyến thăm của Tổng thống Hoa Kỳ, tuyên bố chung của Việt Nam và Hoa Kỳ cho thấy hai bên sẽ hợp tác sâu rộng trong lĩnh vực KHCN, và ngành bán dẫn của Việt Nam được cho là đứng trước cơ hội lớn để thu hút dòng vốn lớn từ Mỹ. Tuy nhiên, để hấp thụ được dòng vốn này, Việt Nam cần có sự chuẩn bị thế nào về nhân sự chất lượng cao?

Trả lời báo chí, Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Trần Quốc Phương chia sẻ, phải nói rằng chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden đến Việt Nam cũng như chuyển công tác của Thủ tướng Chính phủ đến Mỹ trong thời gian vừa qua đã mở ra rất nhiều cơ hội, trong đó có cơ hội phát triển khoa học công nghệ và ngành công nghiệp mới, cụ thể hơn là ngành công nghiệp bán dẫn.

"Đây là một trong những ngành công nghiệp đang chiếm ưu thế và chúng ta đang đón đầu để cố gắng vươn lên, đi đầu, dẫn trước", Thứ trưởng nói.

Song, lãnh đạo Bộ KH&ĐT cũng đánh giá, ngành công nghiệp chip bán dẫn là ngành hết sức mới ở Việt Nam, cần có sự chuẩn bị hết sức kỹ lưỡng để đón nhận và phát triển nó một cách hiệu quả.

Trong đó, đào tạo nguồn nhân lực là khía cạnh có tính nền tảng để phát triển ngành công nghiệp bán dẫn. Trong thời gian tới, đào tạo nguồn nhân lực có nội dung hết sức mới là Thủ tướng Chính phủ vừa mới giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư một nhiệm vụ là khẩn trương xây dựng Đề án phát triển nguồn nhân lực trong ngành bán dẫn đến năm 2030.

Qua sơ bộ nghiên cứu, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất 3 trụ cột chính trong đào tạo nhân lực phục vụ cho công nghiệp bán dẫn.

Trụ cột đầu tiên chính là đào tạo nguồn nhân lực trình độ đại học. Để đào tạo được các kỹ sư, tiến sĩ, thạc sĩ giỏi về bán dẫn thì bắt buộc phải đào tạo tại các đại học, các viện và từ chính các doanh nghiệp.

Điều này đòi hỏi sự hợp tác của ba đối tác hết sức quan trọng, ông Phương nói: "Đầu tiên là Nhà nước. Nhà nước cần có cơ chế tạo điều kiện cho các trường đại học, các viện đào tạo số lượng sinh viên đủ để phục vụ trong ngành công nghiệp bán dẫn. Hiện nay chúng ta vẫn còn thiếu hụt lực lượng này."

Đối tác thứ hai cần tập trung đó là chính các viện và các trường đại học.

"Phải có một kế hoạch mang tính chất dài hơi là mở thêm các khoa, phòng đào tạo hoặc thuê mướn hoặc hợp tác với các trường trên thế giới để có nguồn giáo viên dạy được cho học sinh, sinh viên Việt Nam về công nghiệp bán dẫn", Thứ trưởng nói: Trên cơ sở đó chúng ta mới có sự hấp dẫn đối với sinh viên đăng ký học các khoa này.

Và nhóm đối tác thứ ba hết sức quan trọng, nếu không chúng ta đào tạo sẽ lãng phí, không sử dụng được, đó chính là doanh nghiệp trong công nghiệp bán dẫn, Thứ trưởng nói.

Hiện có nhiều doanh nghiệp chip bán dẫn của Mỹ rất quan tâm đến thị trường Việt Nam và bày tỏ ý định sẽ đầu tư tại Việt Nam. Không những thế họ còn hợp tác với các doanh nghiệp Việt Nam để có các hoạt động tại Mỹ.

Trụ cột thứ hai hết sức quan trọng mà hiện nay Việt Nam còn thiếu là đào tạo kỹ sư, người lao động, gọi tắt là kỹ thuật viên, những người cụ thể làm việc trong lĩnh vực này.

Trụ cột cuối cùng là huy động nhân tài trong lĩnh vực bán dẫn của Việt Nam. Một nhân tài có thể dẫn dắt được hàng chục, hàng trăm người đi theo. Và việc thu hút nhân tài trong công nghiệp bán dẫn, đặc biệt ở Việt Nam, là việc hết sức quan trọng.

Với ba trụ cột đấy, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành địa phương, các doanh nghiệp, các nhà khoa học cố gắng hoàn thành đề án này theo đúng tiến độ đề ra, Thứ trưởng Phương cho biết.