Bài toán tín dụng là vấn đề khó khăn với ngành ngân hàng trong năm nay. Bởi đến ngày 27/10, tín dụng tăng 7,1%. So với chỉ tiêu cả năm là 14%, trong 2 tháng cuối năm các ngân hàng còn dư địa gần 7%. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào ngân hàng vừa đáp ứng nhu cầu tín dụng cuối năm vừa đảm bảo an toàn hệ thống? Doanh nghiệp cần làm gì để tiếp cận được nguồn tín dụng mới?

Trình bày tham luận tại hội thảo, TS. Võ Trí Thành tóm lược về tình hình kinh tế thế giới trong với 3 điểm nhấn.

Đầu tiên, quá trình phục hồi kinh tế thế giới còn trắc trở và khó khăn có thể còn đeo đẳng tới năm 2024. Dự báo mới nhất của World Bank, IMF đều cho rằng tăng trưởng kinh tế thế giới không chỉ ở mức thấp trong năm nay mà năm 2024 dự báo tăng trưởng có thể tiếp tục suy giảm.

Theo dự báo của IMF, một số nền kinh tế lớn như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc sẽ tăng trưởng chậm hơn trong năm 2024. Duy nhất khu vực ASEAN-5 được dự báo tăng trưởng.

Thứ hai là điều kiện tài chính tiền tệ. Lạm phát đến năm 2024 ở châu Âu có thể không tăng nhưng ở các nước đang phát triển vẫn còn cao, theo đó, lãi suất điều hành của các đồng tiền chủ chốt dự báo vẫn neo cao.

Thứ ba là những xung đột địa chính trị và sự bất định trên thế giới liên quan đến các lĩnh vực như năng lượng, lương thực, thiên tai, đứt gãy chuỗi cung ứng...

"Tuy nhiên, khó khăn dù dai dẳng nhưng đây cũng là cơ hội để nắm bắt những xu thế như: Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh (sản xuất, đầu tư, tài chính, tiêu dùng) và sự chuyển dịch chuỗi cung ứng của các tập đoàn lớn", TS. Võ Trí Thành nhận diện cơ hội.

Chuyên gia Võ Trí Thành đánh giá Việt Nam là nơi tốt nhất về niềm tin chính trị, sự cung ứng, các chiến dịch toàn diện… khi các nhóm chính sách quan trọng nhất có ảnh hưởng tới nền kinh tế đang được tích cực triển khai.

Trong đó, nhóm chính sách thứ nhất, vị chuyên gia này đề cập đến các chính sách tài chính tiền tệ. Theo ông, ngân hàng Nhà nước đã 4 lần hạ lãi suất, lãi vay cũng đã bắt đầu giảm. Lạm phát được giữ ở mức ổn định, thanh khoản hệ thống tài chính ngân hàng dồi dào, dù vẫn còn những điểm nghẽn những đang dần được tháo gỡ.

Với nhóm chính sách tài khóa, nhiều chính sách giảm thuế, hỗ trợ doanh nghiệp hiệu quả trong năm 2023 sẽ tiếp tục được thực hiện trong năm 2024.

TS. Võ Trí Thành đặc biệt kỳ vọng những chính sách hỗ trợ tổng cầu (lao động, giảm thuế VAT, kích thích du lịch, đầu tư công, thu hút đầu tư nước ngoài…) sẽ thẩm thấu sâu vào nền kinh tế, kích thích sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng, đầu tư, hỗ trợ tăng trưởng.

Với nhóm chính sách về pháp lý, việc tích cực sửa đổi luật lệ làm cho bộ máy điều hành "nhúc nhích".

Một số tỉnh thành đã được tạo cơ chế đặc thù như Khánh Hòa, Cần Thơ, TP HCM tạo chính dư địa để phát triển. Một số luật cũ như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản, Luật Đấu thầu, Luật Các tổ chức tín dụng đang được tích cực góp ý, sửa đổi nhằm tháo gỡ những vướng mắc trong sản xuất, kinh doanh, đầu tư của doanh nghiệp.

Nhóm cuối cùng, theo TS. Võ Trí Thành là xu hướng đang được Chính phủ đặc biệt quan tâm, có thể kể đến như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn.

Ba từ khóa cho doanh nghiệp

Trước bức tranh kinh tế được cho là "đã khác nhiều so với trước", TS Võ Trí Thành đưa ra những từ khóa về cơ hội mới cho doanh nghiệp.

Thứ nhất là phòng thủ. Các doanh nghiệp phải biết chắt chiu, quản trị rủi ro, có kịch bản phát triển kinh doanh bền vững. Tình hình kinh tế bất ổn, doanh nghiệp phải có phương án tác chiến để phản ứng kịp thời, đồng thời học hỏi các công cụ quản trị rủi ro.

Thứ hai là tích cóp, nhặt nhạnh cơ hội. Trong bối cảnh kinh tế thế giới và Việt Nam có nhiều bất ổn, doanh nghiệp cần có sự chuyển đổi linh hoạt tới những nơi tiềm năng.

TS. Võ Trí Thành dẫn chứng về tận dụng thế mạnh, nhặt nhạnh cơ hội, ngay tại Việt Nam, trong bối cảnh nhiều biến động, kinh tế đối mặt với những cơn gió ngược chiều, tỉnh Bắc Giang vẫn có thể đạt mức tăng trưởng trên dưới 20% trong năm nay nhờ chiến lược thu hút nhà đầu tư. Tỉnh này cũng đã duy trì tăng trưởng suốt 3 năm nay.

Thứ ba là bắt nhịp xu thế. Trong đó, các ngành được quan tâm là công nghệ cao, giáo dục, y dược, chất bán dẫn, hàng không…

Riêng về xu hướng "xanh", vị chuyên gia thông tin, các tập đoàn tài chính lớn sẵn sàng cam kết cho vay nếu đảm bảo một số tiêu chí "xanh" nhất định. Đây là cơ hội và là xu thế để huy động vốn trong thời gian tới.

Ngoài ra, theo ông Thành, doanh nghiệp Việt đang góp mặt vào chuỗi cung ứng nhưng điều quan trọng là phải hướng tới làm chủ được công nghệ lõi gồm bán dẫn, chip, vi mạch…

Song, để chơi cùng những "người giàu", điều quan trọng số một là nền tảng để "bắt tay" doanh nghiệp lớn. Đó là văn hoá ứng xử, văn hoá doanh nghiệp, sự chân thành, đàng hoàng, nghĩ lớn. Điều này quan trọng trên cả nhân lực - yếu tố ông đánh giá xếp ở vị trí thứ hai.

"Chúng ta không thể chờ quá 3 năm mà phải cố gắng nắm bắt cơ hội trong vòng 3 năm tới. Lịch sử Việt Nam đẹp và huy hoàng nhất chính là thời điểm vượt khó, vì thế, tranh thủ được lợi thế, nắm bắt được cơ hội không chỉ giúp chúng ta vượt qua khó khăn, thay đổi từ bắt kịp thành đi cùng với thế giới", ông Thành nhấn mạnh tại hội thảo do Báo Dân trí tổ chức sáng 17/11.