Bộ trưởng Tài nguyên & Môi trường Trần Hồng Hà.

Sáng 28/10, trong phần giải đáp thắc mắc của các đại biểu Quốc hội liên quan đến vấn đề đất đai, Bộ trưởng Tài nguyên & Môi trường Trần Hồng Hà bày tỏ sự đồng tình với những phát biểu, nhận định, đánh giá về tồn tại, bất cập trong quản lý, sử dụng đất đai hiện nay.

Về vấn đề lãng phí đất đai do các dự án chậm tiến độ, dự án treo mà đại biểu đề cập, Bộ trưởng cho biết, trước đây có hơn 28.000 hecta, trong thời gian qua đã giải quyết được hơn 10.000 hecta và hiện còn khoảng 18.000 hecta chậm tiến độ.

Ông Trần Hồng Hà chỉ ra các nguyên nhân của tình trạng này là do chậm giải phóng mặt bằng, các quy hoạch đang thay đổi, lựa chọn nhà đầu tư kém năng lực, pháp luật đất đai và pháp luật liên quan có sự chồng chéo; dự án vi phạm pháp luật do cơ quan quản lý, người quản lý, do có kết luận của thanh tra, bản án có hiệu lực của tòa, ý kiến của Ủy ban kiểm tra…

Để giải quyết thực trạng này, Bộ trưởng Tài nguyên & Môi trường cho biết, Chính phủ đã lập một đề án, tập trung xử lý tại 4 thành phố có trên gần 2.000 dự án đang vướng mắc; đưa ra phương án xử lý, đề xuất các cấp có thẩm quyền. Thời gian tới, những vấn đề lớn sẽ báo cáo với Bộ Chính trị, để giao cho các cơ quan có thẩm quyền xử lý.

Các đại biểu Quốc hội trong phiên thảo luận tại hội trường sáng 28/10.

Về Luật đất đai sửa đổi do Bộ Tài nguyên & Môi trường chủ trì xây dựng, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết chắc chắn sẽ tiếp thu toàn bộ ý kiến của các đại biểu. Tuy nhiên từ nay đến năm 2024, ông Hà cho rằng nên ban hành các nghị quyết của Quốc hội hoặc nghị định của Chính phủ, đưa ra một cơ chế để giải quyết các vấn đề tồn tại vướng mắc phổ biến hiện nay với 4 tỉnh, thành phố.

Sau đó sẽ xem xét tính toán đến các địa phương khác trong các nước. “Tất nhiên phải bám sát nguyên tắc không làm thất thoát tài sản của Nhà nước, không để lợi dụng, hợp thức hoá các sai phạm, không làm ảnh hưởng đến người dân”, Bộ trưởng cho hay.

Để tránh lợi ích nhóm, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết Luật Đất đai lần này sẽ tập trung vào các công cụ kế hoạch, quy hoạch, định giá. Hầu hết các phương thức giao đất sẽ là đấu thầu và đấu giá để đảm bảo công khai, minh bạch, trên cơ sở có nguyên tắc.

Theo Bộ trưởng, định giá hiện nay có khung giá, bảng giá và định giá cụ thể. Tuy nhiên khung giá và bảng giá đã không sát thị trường do cơ sở thu thập giá đất chưa đầy đủ. Phải có công cụ chính xác về đầu vào đất đai thì mới có thể định giá được.

“Lần này sẽ cơ bản thay đổi phương pháp định giá trên cơ sở xây dựng các điều kiện khác như cơ sở dữ liệu đất đai về giá đất, quy định về các hợp đồng, qua sàn giao dịch”, ông Hà cho biết và nhận định không thể làm bằng thông tư. Do đó để có phương pháp định giá mới thì cần phải thay đổi ngay từ trong luật.

Cần có giải pháp mang tính chiến lược

Thảo luận tại hội trường Quốc hội, nhiều đại biểu đã chỉ ra những vấn đề vướng mắc, bất cập về đất đai hiện nay đồng thời đưa ra các ý kiến góp ý. Đại biểu Nguyễn Văn Huy (Đoàn Thái Bình) cho biết, việc tích tụ tập trung đất đai cho sản xuất nông nghiệp tập trung quy mô lớn còn nhiều khó khăn.

Hiện nay cơn sốt đất đã tràn cả về nông thôn, giá đất tăng cao nên cơ hội cho việc tích tụ và tập trung đất đai lại càng khó khăn hơn nữa. Nguyên nhân của vấn đề này bắt đầu từ thể chế đang còn những nút thắt lực cản. Đại biểu cho rằng cần có giải pháp mang tính chiến lược, mà một trong những nội dung lập pháp rất được cử tri và nhân dân trông đợi ở kỳ họp Quốc hội lần này là việc xem xét, sửa đổi Luật Đất đai.

Trong đó, cần hoàn thiện cơ chế, chính sách về quản lý, sử dụng đất nông nghiệp, quy định để người sử dụng đất nông nghiệp được chuyển đổi mục đích sản xuất cây trồng, vật nuôi, tăng cường quản lý, khắc phục tình trạng thoái hóa, suy giảm chất đất.

Chính phủ cần quy định rõ hơn nữa việc góp vốn, chuyển quyền sử dụng đất và góp vốn không chuyển quyền sử dụng đất, xây dựng cơ chế pháp lý để doanh nghiệp nhận góp vốn thông qua nhận quyền sử dụng đất, có thể thế chấp để vay vốn ngân hàng.Đại biểu Nguyễn Văn Huy

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai (Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội của Quốc hội) thì đánh giá, đất đai là nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế xã hội nhưng hiệu quả sử dụng chưa cao. Bên cạnh đó là tình trạng lãng phí đất đai với số lượng đất bỏ hoang, dự án treo lớn.

Đại biểu cho rằng cần nâng cao trách nhiệm quản lý Nhà nước. Cần xử lý nghiêm với lối tư duy nhiệm kỳ, đề cao trách nhiệm nhưng cũng rất cần một cơ chế minh bạch giữa đúng – sai, không tạo tâm lý e dè, lo lắng, khơi thông tư tưởng cho cán bộ. Bên cạnh đó là tăng cường hơn nữa công tác giám sát để đảm bảo không lạm dụng quyền lực cá nhân.

Về Luật Đất đai sửa đổi hiện có rất nhiều ý tưởng, ý kiến đóng góp nhưng bà Mai cho rằng cần có trọng tâm, trọng điểm; chỉ cần giải quyết được những vướng mắc, bức xúc hiện tại đã là thành công lớn.