Ngày 12/10, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 16, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc thực hiện Nghị quyết số 54 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM và sơ kết 3 năm thực hiện Nghị quyết số 115 về cơ chế, chính sách tài chính, ngân sách đặc thù đối với Hà Nội.

Chính sách đặc thù phát huy hiệu quả

Với Nghị quyết số 54, trình bày các báo cáo thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai cho biết, qua đối chiếu với kết quả thực hiện 4 nhóm chính sách được thí điểm về quản lý đất đai; quản lý đầu tư; quản lý tài chính, ngân sách Nhà nước; cơ chế ủy quyền và thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc Thành phố quản lý, cho thấy, việc triển khai đã đạt được một số kết quả có ý nghĩa quan trọng, góp phần để TP HCM phát triển nhanh, bền vững trong tương lai.

Qua 5 năm thực hiện Nghị quyết 54, trừ giai đoạn dịch bệnh, kinh tế TP HCM liên tục tăng trưởng cao; bình quân giai đoạn 2016-2019 đạt 7,72%, cao hơn so với mức 7,22% của giai đoạn 2011-2015. Sau giai đoạn tăng trưởng chậm ở mức 1,39% trong năm 2020 và suy giảm -6,78% trong năm 2021 do tác động của dịch Covid-19, những tháng đầu năm 2022 đã ghi nhận sự phục hồi với tăng trưởng quý I đạt 1,87%, quý II đạt 5,73%, bình quân 6 tháng đạt 3,82%. Tỷ lệ vốn đầu tư toàn xã hội so với Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) tăng qua các giai đoạn.

Chính sách đặc thù về quản lý đất đai cũng góp phần đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án, đảm bảo việc thực hiện kế hoạch sử dụng đất hàng năm đã được phê duyệt có hiệu quả, tạo nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội của TP HCM.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Thường trực Ủy ban Tài chính và Ngân sách nhận thấy còn một số hạn chế, vướng mắc trong thực hiện Nghị quyết số 54; đặc biệt là một số chính sách liên quan đến đất đai, tài chính, ngân sách Nhà nước còn chậm triển khai; có chính sách sau 5 năm vẫn chưa được thực hiện.

Song, Thường trực Ủy ban Tài chính và Ngân sách đồng ý với đề nghị của Chính phủ về việc cho phép tiếp tục thực hiện Nghị quyết đến hết ngày 31/12/2023.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai. Ảnh: Quochoi.vn

Với Nghị quyết số 115 về cơ chế, chính sách tài chính, ngân sách đặc thù đối với thành phố Hà Nội, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính và Ngân sách của Quốc hội Vũ Thị Lưu Mai cho biết, qua gần 3 năm thực hiện thành phố đã hoàn thiện một bước khuôn khổ pháp lý về cơ chế quản lý tài chính, ngân sách phù hợp với yêu cầu phát triển, trình độ quản lý; huy động và chủ động sử dụng hiệu quả nguồn lực phát triển hạ tầng kinh tế-xã hội; tăng cường quan hệ hợp tác giữa thành phố Hà Nội với các tỉnh, thành phố trong cả nước; chia sẻ khó khăn, tăng cường gắn kết nguồn lực giữa các quận, huyện, thị xã trên địa bàn.

Tuy nhiên, trong bối cảnh chịu ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19, tiến độ thực hiện một số quy định trong Nghị quyết 115 còn chậm, chính sách về phí thuộc thẩm quyền, đến nay, UBND Thành phố mới báo cáo HĐND thông qua 1/6 Đề án phí. Việc sắp xếp lại các cơ sở nhà đất còn khó khăn; công tác cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước chậm, làm hạn chế việc bổ sung nguồn lực cho thành phố,...

Đồng tình kéo dài thời gian áp dụng Nghị quyết 54

Thảo luận tại phiên họp, nhiều đại biểu cho rằng việc Chính phủ đề nghị kéo dài thời hạn áp dụng Nghị quyết 54, theo đó cho phép TP HCM tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 54/2017/QH14 đến hết ngày 31/12/2023 là phù hợp với tình hình thực tiễn.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định thống nhất ý kiến đề xuất kéo dài thời gian thực hiện thí điểm Nghị quyết 54 thêm một năm do thời gian qua, TP HCM mất hai năm dồn lực chống dịch Covid-19.

Đối với thành phố Hà Nội, các đại biểu ghi nhận những kết quả đạt được trong ba năm qua và yêu cầu Chính phủ, thành phố Hà Nội tiếp tục phối hợp các cơ quan để thực hiện thời gian còn lại, trong quá trình thực hiện Nghị quyết thường xuyên tiến hành tổng kết, sơ kết, nếu thấy vấn đề đã chín, đã rõ có thể đề xuất đưa vào Nghị quyết chung của kỳ họp Quốc hội trong năm 2023.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho ý kiến tại phiên họp. Ảnh: Quochoi.vn

Phát biểu tại Phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng khẳng định hai nghị quyết trên là cần thiết, quá trình thực hiện đã cho thấy tính đúng đắn. Việc ban hành hai Nghị quyết trên đã hỗ trợ thiết thực trong phát triển kinh tế-xã hội đối với 2 trung tâm lớn của đất nước.

Chủ tịch Quốc hội bày tỏ đồng tình với việc trình Quốc hội cho phép kéo dài thực hiện Nghị quyết 54 đến hết năm 2023. Trong thời gian đó các cơ quan có quỹ thời gian và có điều kiện để nghiên cứu, đánh giá, tổng kết thấu đáo hơn để đề xuất, một số chính sách có thể thể chế hóa bằng luật pháp chung, một số chính sách mới phải thí điểm thêm.

Riêng với Nghị quyết 115, Quốc hội đề nghị Chính phủ, thành phố Hà Nội tập trung nguồn lực tiếp tục triển khai hiệu quả Nghị quyết 115, có lộ trình nghiên cứu để đề xuất hoàn thiện hệ thống pháp luật khi kết thúc các cơ chế, chính sách thí điểm, nghiên cứu trình cấp có thẩm quyền về cơ chế, chính sách cho thành phố Hà Nội sửa đổi Luật Thủ đô để áp dụng khi hết thời hạn của Nghị quyết 115.

Tiếp thu các ý kiến, chỉnh lý hoàn thiện báo cáo tổng kết, sơ kết hai Nghị quyết gửi Quốc hội và cơ quan thẩm tra để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4.