Luật Giá (sửa đổi): Vẫn nóng việc giữ hay bỏ Quỹ bình ổn xăng dầu

Luật Giá QUỐC HỘI
12:19 - 15/03/2023
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường trình bày báo cáo - Ảnh: quochoi.vn
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường trình bày báo cáo - Ảnh: quochoi.vn
0:00 / 0:00
0:00
Báo cáo về dự án Luật Giá (sửa đổi), Uỷ ban Tài chính Ngân sách cho biết vẫn đang có các ý kiến trái chiều về việc giữ hay bỏ Quỹ bình ổn xăng dầu.

Theo chương trình Phiên họp thứ 21, sáng ngày 15/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau của dự án Luật Giá (sửa đổi).

Báo cáo một số vấn đề lớn và nội dung còn ý kiến khác nhau về Dự án Luật Giá (sửa đổi) tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã thảo luận và cho ý kiến về dự án Luật Giá (sửa đổi).

Sau khi tiếp thu, chỉnh lý, cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo đã thống nhất bỏ 02 Điều; bổ sung 05 Điều; bãi bỏ, sửa đổi, bổ sung 07 nội dung của các Luật có liên quan; bổ sung thêm Phụ lục số 2 để làm rõ Danh mục các hàng hóa, dịch vụ đưa ra khỏi phạm vi Nhà nước định giá; từng điều khoản đã được hoàn chỉnh về kỹ thuật lập pháp…

Bình ổn giá phải theo quy luật thị trường và sự quản lý của Nhà nước

Về nội dung liên quan đến bình ổn giá, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Quốc hội Nguyễn Phú Cường cho biết, giá là vấn đề ảnh hưởng, tác động trực tiếp đến từng người dân, doanh nghiệp, liên quan ổn định thị trường, do đó cần được quy định cụ thể trong Luật nhằm tạo sự công khai, minh bạch, đặc biệt nhằm tránh việc lạm dụng để mở rộng phạm vi các mặt hàng thuộc diện bình ổn giá, hạn chế sự can thiệp từ cơ quan quản lý Nhà nước đến quy luật cung cầu.

Bảo đảm tính pháp lý chắc chắn, ổn định, giúp doanh nghiệp, người dân đang kinh doanh những mặt hàng thuộc diện bình ổn giá có chiến lược kinh doanh phù hợp. Đồng thời, việc quy định rõ danh mục các mặt hàng bình ổn giá trong Luật cũng khắc phục tình trạng "luật khung, luật ống".

Về Quỹ bình ổn giá, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách cho rằng, cần giữ quy định tại về Quỹ bình ổn giá trong Luật giá nhằm tạo cơ sở pháp lý cũng như bảo đảm cho công tác tổ chức thực hiện đối với các trường hợp cần thiết phát sinh.

Ngoài ra, việc giữ quy định về thành lập quỹ như Dự thảo Luật nhằm bảo đảm cơ sở pháp lý đối với Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang hoạt động.

Tại dự án Luật Giá (sửa đổi), cơ quan soạn thảo là Bộ Tài chính đã đề xuất 2 phương án lập quỹ bình ổn giá:

Phương án 1: Chính phủ thành lập Quỹ bình ổn giá

Quỹ bình ổn giá là quỹ tài chính không nằm trong cân đối ngân sách Nhà nước được trích lập từ giá hàng hóa, dịch vụ và các nguồn tài chính hợp pháp khác và chỉ được sử dụng cho mục đích bình ổn giá. Chính phủ quy định về việc lập, quản lý, sử dụng quỹ bình ổn giá đối với hàng hóa, dịch vụ chiến lược thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá.

Phương án 2: Quốc hội thành lập Quỹ bình ổn giá, trong thời gian giữa 02 kỳ họp, giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội thành lập

Quỹ bình ổn giá là quỹ tài chính không nằm trong cân đối ngân sách Nhà nước được trích lập từ giá hàng hóa, dịch vụ và các nguồn tài chính hợp pháp khác và chỉ được sử dụng cho mục đích bình ổn giá. Chính phủ trình Quốc hội và trong thời gian giữa 2 kỳ họp, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về việc lập, quản lý, sử dụng quỹ bình ổn giá đối với hàng hóa, dịch vụ chiến lược thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá.

Cho ý kiến chỉ đạo, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị, với quy định về tiêu chí bình ổn giá, cần bổ sung việc bình ổn giá trong trường hợp biến động lớn, bởi thị trường thực tế luôn luôn biến động.

Về thẩm quyền quyết định danh mục hàng hóa bình ổn giá, đồng chí Vương Đình Huệ đề nghị tiếp tục kế thừa luật hiện hành, tuy nhiên, trong thời gian Quốc hội không họp thì ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định; sẽ bảo đảm linh hoạt và chia sẻ trách nhiệm cho Chính phủ.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ - Ảnh: quochoi.vn

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ - Ảnh: quochoi.vn

Cho ý kiến về Quỹ bình ổn giá, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị nghiên cứu đổi tên theo hướng rộng hơn, gồm cả các biện pháp bình ổn giá. Chủ tịch Quốc hội cho rằng, trong thực tế, việc bình ổn giá phải theo quy luật thị trường và sự quản lý, định hướng quản lý của Nhà nước để bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân, doanh nghiệp, nhất là bảo vệ lợi ích của những người yếu thế. Trong thực tế cũng có những tình huống rất bất ngờ, rất đặc biệt như thiên tai, địch họa, hỏa hoạn, tình trạng khẩn cấp..., khi đó, Nhà nước có thể đưa ra quyết định đặc biệt, phù hợp.

Đề xuất duy trì Quỹ bình ổn xăng dầu

Liên quan đến vấn đề Quỹ bình ổn giá xăng dầu, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Phú Cường cho biết việc sử dụng quỹ bình ổn giá khi giá của hàng hóa, dịch vụ đó biến động bất thường hoặc tác động xấu đến nền kinh tế và đời sống. Trên thực tế chỉ có Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang hoạt động nhằm mục tiêu bình ổn giá.

Về vấn đề sự cần thiết của việc duy trì Quỹ bình ổn xăng dầu, theo Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách, nhiều ý kiến tán thành về sự cần thiết duy trì Quỹ bình ổn.

Theo nhiều ý kiến, trong bối cảnh hiện nay, khi thị trường xăng dầu của Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn vận hành theo quy luật thị trường, cần có sự điều hành của Nhà nước. Khi lượng dự trữ xăng dầu còn mỏng thì việc bỏ Quỹ là chưa phù hợp.

Ngoài ra, khi giá xăng dầu thế giới biến động thì Quỹ bình ổn đã phát huy vai trò "điều hòa", góp phần giảm tần suất và mức điều chỉnh tăng giá bán xăng dầu, giảm biên độ biến động giá, từ đó giảm thiểu các tác động tiêu cực đến sản xuất, kinh doanh…

Ở chiều ngược lại, một số ý kiến đề nghị không tiếp tục duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu vì đây là quỹ tài chính do người tiêu dùng chi trả, song lại do doanh nghiệp quản lý và quyết định sử dụng nằm tại cơ quan điều hành, chưa có quy định về thời hạn hoạt động của Quỹ.

"Hiện nay, giá xăng dầu trong nước đã liên thông với giá thế giới, việc lập quỹ là sự can thiệp của Nhà nước vào một loại mặt hàng có tính nhạy cảm rất cao với thị trường, khiến giá xăng dầu trong nước và thế giới khó đồng nhất", báo cáo của Uỷ ban Tài chính, Ngân sách cho biết.

Theo ông Nguyễn Phú Cường, tiếp thu ý kiến đa số đại biểu Quốc hội, trong quản lý, điều hành Quỹ bình ổn giá xăng dầu, Chính phủ cần đề cao tính công khai, minh bạch về thực trạng nguồn lực, việc sử dụng Quỹ. Nâng cao tính kịp thời, hiệu quả thực tế trong điều hành, nhất là khi biến động. Đồng thời có lộ trình để sớm đưa giá xăng dầu của Việt Nam hoàn toàn vận hành theo quy luật thị trường.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng - Ảnh: quochoi.vn

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng - Ảnh: quochoi.vn

Bày tỏ nhất trí về nhiều nội dung trong dự thảo luật, tại phiên họp Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng tán thành với việc giữ quy định thẩm định, quyết định danh mục hàng hóa thuộc diện bình ổn giá như tại luật hiện hành, vì giá là vấn đề quan trọng, liên quan mật thiết đến sự ổn định của thị trường, quyền lợi của người dân. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cũng tán thành việc duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu.

Phát biểu tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc tiếp thu ý kiến của Chủ tịch Quốc hội và các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội; tiếp tục hoàn thiện Dự án Luật để Ủy ban Thường vụ xem xét.

Đi vào một số nội dung lớn, Bộ trưởng Tài chính cho biết, về nguyên tắc định giá, cần tách làm hai nội dung định giá để hình thành tài sản công và định giá để thị trường xã hội tham khảo. Theo đó, cần có sự phân biệt minh bạch hai nội dung định giá này.

Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc - Ảnh: quochoi.vn

Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc - Ảnh: quochoi.vn

Đối với nội dung Quỹ bình ổn giá xăng dầu, Bộ trưởng đề nghị tiếp tục giữ để "giảm sốc" cho thị trường, đây là công cụ quản lý thị trường xăng dầu của cơ quan Nhà nước.

Nếu bỏ Quỹ, cơ quan Nhà nước sẽ có ít công cụ để tác động vào giá xăng dầu, ảnh hưởng đến người dân. Thời gian tới, Bộ sẽ đảm bảo quỹ hoạt động một cách bình ổn nhất, đảm bảo vai trò quản lý chặt chẽ, đầy đủ, kịp thời nhất, Bộ trưởng khẳng định.

Đọc tiếp