Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, thảo luận về dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi) tại buổi thảo luận tại tổ chiều 24/10, Đại biểu Nguyễn Minh Đức - Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) TP HCM nêu 7 thủ đoạn tội phạm thường dùng để rửa tiền.

Thứ nhất, rửa tiền thông qua hình thức thành lập công ty vỏ bọc để mua bán khống hàng hoá.

Đại biểu lấy dẫn chứng vụ việc của vợ chồng Nguyễn Thị Nguyệt (SN 1985) ở Tây Hồ, Hà Nội, cùng đồng phạm đã chuyển trái phép ra nước ngoài 30.000 tỷ đồng với hình thức thành lập 8 công ty khác nhau. 8 công ty này kinh doanh các ngành nghề khác nhau, nhưng mục đích cuối cùng đều là xuất khẩu hàng hoá ra nước ngoài, thông qua đó chuyển ra nước ngoài 30.000 tỷ đồng.

"Với những thủ đoạn rửa tiền tinh vi như vậy tôi thấy rằng các điều khoản trong dự thảo luật chưa đủ hành lang pháp lý để ngăn chặn hành vi này" đại biểu đoàn TP HCM lo ngại.

Đại biểu Nguyễn Minh Đức - Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) TP HCM.

Thứ hai, thủ đoạn thông qua nền tảng trò chơi trực tuyến, điển hình vừa qua là vụ thông qua các trò chơi điện tử để tổ chức đánh bạc trực tuyến lên tới hàng ngàn tỷ đồng.

Thứ ba, núp bóng gây quỹ làm từ thiện, đi du lịch. Trước đây, Ngân hàng Nhà nước từng ban hành quyết định 1437 năm 2001, quy định không được chuyển quá 5.000 USD ra nước ngoài, thế nhưng Nghị định 70 năm 2014 hướng dẫn thực hiện pháp lệnh ngoại hối sửa đổi lại không còn giới hạn chuyển tiền với số lượng như vậy.

Mục đích của nghị định giúp cho các giao dịch được thuận tiện hơn, nhưng đây cũng chính là điểm hở đối tượng có thể lợi dụng chuyển tiền cho người thân ra nước ngoài bằng nền tảng giao dịch trực tuyến, đại biểu nhìn nhận.

Thứ tư, thủ đoạn rửa tiền thông qua hình thức chuyển tiền thừa kế ra nước ngoài cho người được hưởng thừa kế. Đây là vấn đề mới, chưa có nhiều quy định ràng buộc.

Thứ năm, nhờ người thân mua tài sản, bất động sản hoặc cho tặng tài sản, đang diễn ra khá phổ biến.

Thứ sáu, thông qua mua cổ phiếu, trái phiếu.

Thứ bảy, lợi dụng tiền ảo, tài sản ảo để rửa tiền.

Đáng chú ý, Đại biểu Nguyễn Minh Đức nhìn nhận dù pháp luật Việt Nam chưa công nhận các loại tiền ảo, nhưng trên thực tế các giao dịch đang diễn ra phổ biến, các đối tượng lợi dụng tiền ảo để thực hiện hành vi rửa tiền.

Tương tự, Đại biểu Đào Hồng Vận - Đoàn ĐBQH tỉnh Hưng Yên cũng băn khoăn khi dự thảo Luật Phòng chống rửa tiền (sửa đổi) không đề cập đến tiền ảo, tiền kỹ thuật số nhưng thực tế vẫn có giao dịch và nếu không quan tâm sẽ tạo ra kẽ hở cho tội phạm rửa tiền.

"Lý do trình dự án luật là tiền ảo chưa được chấp nhận nên luật này chưa đề cập, tuy nhiên theo tôi cần nghiên cứu quy định. Người ta chuyển tiền bằng cách dùng tiền thật mua tiền ảo rồi ra nước ngoài bán tiền ảo lấy tiền thật mà Nhà nước không quản lý là không được", Đại biểu Đào Hồng Vận kiến nghị.

Các đại biểu thảo luận về dự thảo Luật Phòng, chống rửa tiền (sửa đổi) chiều nay 24/10.

Cho ý kiến về nội dung này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng đồng tình với nhiều ý kiến đại biểu rằng, dù tiền ảo ở Việt Nam chưa được công nhận nhưng thực tế vẫn có giao dịch, vẫn được sử dụng, do đó cần nghiên cứu có chế tài.

Thủ tướng cho biết, khi thảo luận ở Chính phủ cũng có 2 luồng ý kiến có hay không đưa tiền ảo, tài sản ảo vào nội dung của luật này. Song, ý kiến thống nhất là chưa đưa vào, vì chưa công nhận tài sản ảo, chưa có khung pháp lý điều chỉnh.

Tuy nhiên, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh: "Mình chưa công nhận nhưng trên thực tế có giao dịch. Khi chưa được pháp luật công nhận thì phải có cách xử lý thế nào cho phù hợp". Do đó, Thủ tướng đề nghị nên giao Chính phủ quy định để đáp ứng với thực tế diễn biến rất nhanh.