 |
| Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình trình bày tờ trình của Chính phủ về ba dự án luật. Ảnh: Media Quốc hội |
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết, quá trình triển khai các luật hiện hành trên cho thấy nhiều quy định đã bộc lộ hạn chế, chồng chéo hoặc không còn phù hợp với yêu cầu quản lý Nhà nước. Mặt khác, trong bối cảnh thực hiện việc sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, công an không còn tổ chức cấp huyện, dẫn tới yêu cầu phải rà soát, sửa đổi đồng bộ các quy định pháp luật có liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan thi hành án hình sự, quản lý tạm giữ, tạm giam, quản lý lý lịch tư pháp.
Cụ thể, đối với Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, yêu cầu sửa đổi đặt ra do phạm vi điều chỉnh của Luật năm 2015 chưa bao quát hết thực tiễn, đặc biệt là thiếu quy định về biện pháp ngăn chặn “cấm đi khỏi nơi cư trú”; đồng thời, một số quy định về quản lý, giám sát, chế độ, chính sách đối với người bị tạm giữ, tạm giam còn bất cập, chưa đồng bộ với pháp luật mới. Việc sửa đổi Luật không chỉ nhằm mở rộng phạm vi điều chỉnh, hoàn thiện cơ chế quản lý giám sát, mà còn đáp ứng yêu cầu về điều chỉnh thẩm quyền giữa các cấp công an trong bối cảnh không còn cấp huyện, tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ và bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người bị tạm giữ, tạm giam.
Dự án Luật gồm 12 chương, 76 điều. Một số nội dung bổ sung như quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú; quyền, nghĩa vụ cho người bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú; chuyển giao người bị bắt theo quyết định truy nã cho cơ quan đã ra quyết định truy nã, khi có quyết định dẫn độ của cơ quan có thẩm quyền; quy định về điều chuyển người bị tạm giữ, người bị tạm giam...
 |
| Các đại biểu Quốc hội tại phiên họp sáng ngày 27/10. Ảnh: Media Quốc hội |
Đối với Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi), sau 5 năm thực hiện, một số quy định đã không còn phù hợp với cơ cấu tổ chức mới của lực lượng công an và chính quyền địa phương; chưa làm rõ trách nhiệm, thẩm quyền giữa các cơ quan; chưa phát huy đầy đủ vai trò của công an cấp xã - đơn vị cơ sở trực tiếp thực hiện quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án tại cộng đồng. Việc sửa đổi Luật nhằm điều chỉnh mô hình tổ chức hệ thống thi hành án hình sự phù hợp với tổ chức bộ máy mới, đồng thời bổ sung các quy định bảo đảm quyền con người, quyền công dân, ứng dụng khoa học - công nghệ, dữ liệu sinh trắc học trong quản lý, thi hành án.
Dự thảo Luật gồm 15 chương với 179 điều. Nội dung sửa đổi cơ bản là hoàn thiện quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, đơn vị trong công tác thi hành án hình sự để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác quản lý, giáo dục, cải tạo người chấp hành án hình sự. Trong đó, sửa đổi, bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của UBND, công an cấp xã theo hướng UBND cấp xã quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án hình sự tại cộng đồng; trưởng công an cấp xã có nhiệm vụ trực tiếp giúp UBND cấp xã quản lý, giám sát người chấp hành án hình sự tại cộng đồng.
Đối với Luật Lý lịch tư pháp, việc sửa đổi là cần thiết nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý, khai thác và cấp phiếu lý lịch tư pháp; phù hợp với chủ trương chuyển giao nhiệm vụ quản lý Nhà nước và cung cấp dịch vụ công về lý lịch tư pháp từ Bộ Tư pháp sang Bộ Công an, bảo đảm thống nhất, tập trung dữ liệu về con người, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia, cải cách hành chính và phục vụ người dân tốt hơn.
Dự thảo Luật gồm 3 điều, trong đó mở rộng mục đích quản lý lý lịch tư pháp; sửa đổi mô hình cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp một cấp tập trung, thống nhất. Đáng chú ý, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung quy định cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2. Quy định này nhằm khắc phục tình trạng lạm dụng, đảm bảo phù hợp với pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Phiếu lý lịch tư pháp gồm phiếu lý lịch tư pháp số 1 và lý lịch tư pháp số 2 được cấp cho cá nhân. Trong đó, phiếu số 2 được cấp theo yêu cầu của cá nhân chỉ để người đó biết được nội dung về lý lịch tư pháp của mình. Việc sử dụng phiếu lý lịch tư pháp phải được sự đồng ý của người được cấp.
