Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong - Ảnh: quochoi.vn

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 4, ngày 5/11, Quốc hội tiến hành chất vấn đối với nhóm vấn đề thứ 4 thuộc lĩnh vực thanh tra.

Đại biểu Bùi Mạnh Khoa - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hoá nêu vấn đề, thanh tra ngân hàng vừa qua đã phát hiện nhiều vụ việc vi phạm pháp luật, xử lý nghiêm, nhưng những vi phạm trong lĩnh vực ngân hàng vẫn phức tạp, tinh vi. Trách nhiệm của Thanh tra Chính phủ trong thanh tra ngân hàng và giải pháp căn cơ tới đây là gì?

Đại biểu Bùi Mạnh Khoa - Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hoá - Ảnh: quochoi.vn

Trả lời đại biểu Bùi Mạnh Khoa, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, hằng năm cơ quan này phối hợp với các cơ quan trình Chính phủ kế hoạch định hướng thanh tra, trong đó có thanh tra lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm như ngành ngân hàng. Thanh tra lĩnh vực này thường tập trung vào quản lý tiền tệ, cấp tín dụng, đầu tư vào các lĩnh vực rủi ro như bất động sản, trái phiếu chứng khoán, nợ xấu ngân hàng, phòng chống rửa tiền...

Theo quy định, Thanh tra Chính phủ chỉ thanh tra tại doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp có vốn Nhà nước trên 50%. Ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân hoặc nhà băng có vốn Nhà nước dưới 50% không thuộc đối tượng thanh tra của Thanh tra Chính phủ, trừ trường hợp đặc biệt chỉ đạo từ Ban chỉ đạo Phòng chống tham nhũng trung ương, Chính phủ hoặc Thủ tướng giao.

Những năm qua, Thanh tra Chính phủ mới tiến hành thanh tra một vụ việc tại ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân là Ngân hàng Đại Chúng; bên cạnh đó là thanh tra tại Ngân hàng Nhà nước, 4 ngân hàng thương mại cổ phần có vốn Nhà nước (VietcomBank, VietinBank, BIDV, Agribank); hai ngân hàng chính sách (Ngân hàng Chính sách xã hội và Ngân hàng Phát triển Việt Nam VDB).

Kết quả, thanh tra ngành ngân hàng đã phát hiện nhiều sai sót, vi phạm và kiến nghị sửa đổi, bổ sung nhiều chính sách bất cập. Việc này đã góp phần giữ kỷ cương, kỷ luật ngành ngân hàng. Một số vụ việc có dấu hiệu hình sự đã được cơ quan này chuyển cơ quan điều tra.

Chẳng hạn, quá trình thanh tra tại Agribank năm 2011, Thanh tra Chính phủ đã phát hiện, chuyển hồ sơ 14 vụ việc có dấu hiệu vi phạm hình sự sang cơ quan điều tra Công an. Các vụ việc này đã được cơ quan điều tra tiến hành tố tụng. Hàng chục cán bộ ngân hàng liên quan đã được đưa ra xét xử và đây là vụ án lớn trong lĩnh vực ngân hàng.

Phát hiện nhiều vụ đặc biệt nghiêm trọng qua thanh tra đột xuất

Đại biểu Lê Thanh Vân - Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau đặt vấn đề về việc chủ động chỉ đạo hoạt động thanh tra đột xuất liên quan các vụ việc tham nhũng trong ngành thanh tra như thế nào, kết quả ra sao?

Đại biểu Lê Thanh Vân - Đoàn ĐBQH tỉnh Cà Mau - Ảnh: quochoi.vn

Trả lời chất vấn, Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong cho biết thanh tra đột xuất được thực hiện theo yêu cầu của Ban chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống tham nhũng, của Chính phủ, Thủ tướng. Căn cứ vào chỉ đạo, Thanh tra Chính phủ đã tiến hành nhiều cuộc thanh tra đột xuất, quy mô lớn, phức tạp, phát hiện nhiều sai phạm nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, kiến nghị chuyển cơ quan điều tra xử lý; chuyển nhiều hồ sơ sai phạm của cán bộ sang Ủy ban Kiểm tra Trung ương xử lý theo thẩm quyền.

Trong đó, có vụ việc cổ phần hóa cảng Quy Nhơn, AVG, Dự án nhiệt điện Thái Bình 2, Gang thép Thái Nguyên, vụ thuốc ung thư tại công ty cổ phần VNPharma và các dự án đất đai liên quan đến Phan Văn Anh Vũ; việc sử dụng quỹ bảo hiểm y tế, trang thiết bị vật tư, sinh phẩm, kit, vaccine xét nghiệm.

"Các cuộc thanh tra đột xuất này đều được thực hiện với tinh thần khẩn trương, trách nhiệm cao nhất để báo cáo ban chỉ đạo, Thủ tướng, Chính phủ", Tổng Thanh tra thông tin. Trong quá trình thanh đã phát hiện, chuyển kiến nghị, chuyển hồ sơ nhiều vụ việc nghiêm trọng sang cơ quan điều tra để xử lý đồng thời chuyển nội dung sai phạm của cán bộ Đảng viên sang Ủy ban kiển tra Trung ương để xử lý, góp phần vào công cuộc đấu tranh chống tham nhũng.

Hiệu quả của các cuộc thanh tra đột xuất thường tốt hơn

Cũng tại phiên chất vấn, Đại biểu Trần Nhật Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An dẫn lại câu trả lời của Tổng thanh tra Chính phủ cho biết đơn vị đã tiến hành nhiều cuộc thanh tra đột xuất, phát hiện nhiều sai phạm nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng.

Đại biểu đề nghị Tổng thanh tra Chính phủ đánh giá về hiệu lực, hiệu quả của thanh tra đột xuất và giải pháp trong thực hiện thanh tra đột xuất thời gian tới, nhằm góp phần vào công cuộc phòng chống tiêu cực nhưng vẫn đảm bảo không làm ảnh hưởng đến các đối tượng bị thanh tra.

Đại biểu Trần Nhật Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An

Giải đáp vấn đề đặt ra của đại biểu, Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong cho biết việc thanh tra đột xuất đã tập trung cao độ, khẩn trương. Những cuộc thanh tra đột xuất này là do Ban Chỉ đạo, Thủ tướng chỉ đạo nên hiệu lực, hiệu quả cần đảm bảo hơn.

"Có những cuộc thanh tra như về Covid-19, Bảo hiểm Y tế theo ý kiến của Ban Chỉ đạo, tôi trực tiếp hàng tuần phải nghe cùng Phó tổng thanh tra để báo cáo khi đã kết thúc thanh tra trực tiếp. Hiệu lực, hiệu quả các cuộc này thường tốt hơn", Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong nói.