Cho ý kiến về Luật Nhà ở (sửa đổi) tại phiên họp đại biểu chuyên trách sáng 29/8, đại biểu Lê Thanh Hoàn (Đoàn Thanh Hóa) đánh giá cao công tác chỉ đạo tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, bày tỏ tán thành với nhiều nội dung của dự thảo Luật.
Quan tâm đến chính sách phát triển nhà ở là chính sách lớn của Đảng, Nhà nước, đại biểu Lê Thanh Hoàn cho biết thực tế việc phát triển nhà ở còn hướng đến quyền sở hữu nhà ở dưới góc độ là tài sản hơn là vai trò mấu chốt của nhà là để ở. Đại biểu đề nghị nghiên cứu thấu đáo, tiếp cận theo hướng nhà là để ở không phải là để đầu cơ với kỳ vọng sinh lời trong tương lai.
Từ đó, cần có một chính sách lớn về nhà ở đầu tiên nhằm ưu đãi những người mua nhà lần đầu. Hạn chế cấp tín dụng với ngôi nhà thứ hai, đánh thuế chuyển nhượng tài sản và nhà ở theo các mức tăng dần, theo tỷ lệ nghịch với thời gian sở hữu. Miễn thuế thu nhập từ cho thuê nhà ở xã hội cũng như cho thuê nhà với giá nhà ở xã hội. Cần hạn chế đến mức tối đa tình trạng người mua nhà ở xã hội sau thời gian mua 5 năm và bán thì giá trị tăng đến 2 đến 3 lần so với lúc mua.
Đại biểu nhấn mạnh, phải xác định rõ là Nhà nước có chính sách hỗ trợ để người có thu nhập thấp, có chỗ ở không phải để tạo ra thu nhập cao trong tương lai cho người mua nhà ở xã hội; cũng như nhà ở xã hội không phải cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ dưới mọi hình thức.
Trước những thách thức đối với thị trường nhà ở trong thời gian tới về di cư từ nông thôn ra thành thị và già hóa dân số, đại biểu Lê Thanh Hoàn đề nghị trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia và trong Chương trình phát triển nhà ở cấp tỉnh cần căn cứ về quy mô dân số, tỷ lệ di cư để phát triển nhà ở cho phù hợp, đặc biệt là nhà ở xã hội. Từ đó xác định sẽ dựng xây dựng nhà ở xã hội đến khi nào, đáp ứng cho ai và ai sẽ là người cung cấp.
Đại biểu Lê Thanh Hoàn tán thành với quy định giao Tổng Liên đoàn Lao động tham gia phát triển nhà ở lưu trú cho công nhân. Đồng thời, cần có chủ trương khuyến khích các tổ chức hoạt động phi lợi nhuận khác tham gia tích cực hơn vào việc phát triển nhà ở xã hội. Cần có chính sách cụ thể để chấm dứt tình trạng mua nhà xã hội kiểu “bốc thăm trúng thưởng” trong thời gian vừa qua.
Góp ý về tỷ lệ quỹ đất dành cho xây dựng nhà ở xã hội, đại biểu Lê Thanh Hoàn đề nghị nghiên cứu quy định trách nhiệm các chủ đầu tư dưới hình thức phí phát triển và được thu một lần.
Về cải tạo nhà chung cư cũ, đại biểu Lê Thanh Hoàn tán thành với quy định của dự thảo Luật và đề nghị bổ sung quy định về quyền tự quyết của các chủ sử dụng đất, chủ sở hữu nhà ở như quyền chuyển nhượng, cho thuê các khu đất sử dụng chung, bán căn hộ cho tổ chức, cá nhân khác… nhằm thực hiện việc khai thác khu đất có hiệu quả, tối đa hóa giá trị đất đai.
Trước đó, điều hành phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, tại Kỳ họp thứ 5 (tháng 5/2023), Quốc hội đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi).
Ngay sau kỳ họp, Thường trực Ủy ban Pháp luật đã chủ trì phối hợp với cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan tổng hợp, nghiên cứu ý kiến của các vị đại biểu, tổ chức các cuộc làm việc, giám sát, khảo sát thực tế tại một số địa phương, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, hiệp hội có liên quan; tổ chức một số cuộc hội thảo, tọa đàm.
Dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến tại phiên họp thứ 25 (ngày 25/8/2023) và được tiếp thu, hoàn thiện một bước theo ý kiến chỉ đạo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách thảo luận, cho ý kiến.
Trình bày Báo cáo tóm tắt một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nêu một số vấn đề lớn tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật gồm: Tính thống nhất với dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) và Luật Đầu tư; cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư; quy định Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam là chủ đầu tư nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân; đất để xây dựng nhà ở xã hội; xây dựng nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp…
