Khởi nghiệp
Bà Phạm Thị Huân có xuất thân từ gia đình nông dân Long An. Bà đã gắn bó sự nghiệp của mình với quê hương, với công việc được trao truyền từ thế hệ đi trước. Là người con thứ ba trong 8 anh chị em, bà Huân từ một thương lái rong rủi bán các sản phẩm trứng truyền thống đã có những bước đầu tư đột phá đem lại giá trị cao cho sản phẩm trứng từ người nông dân Việt Nam.
Bà Phạm Thị Huân - Tổng Giám đốc Công ty TNHH Ba Huân (Ảnh TL)
Ba Huân tên thật là Phạm Thị Huân, sinh năm 1954 và có xuất thân từ gia đình nông dân tại huyện Châu Thành, tỉnh Long An.
Bà Ba Huân bỏ học từ lớp năm, năm 14 tuổi bà phụ giúp gia đình buôn bán trứng gia cầm. Đầu thập niên 1980, bà lập tổ hợp thương mại buôn bán trứng gia cầm rồi nâng cấp lên công ty TNHH.
Trong quá khứ, cuộc sống của bà là vất vả. Bà Phạm Thị Huân đã có những bước đi rất quyết đoán để hình thành nên thương hiệu nổi tiếng và đạt được nhiều thành tựu. Bà không chỉ làm thay đổi cuộc sống của cá nhân, gia đình mà còn có những đóng góp làm thay đổi diện mạo ngành nông nghiệp và chăn nuôi gia cầm.
Phạm Thị Huân là một trong tám người con và tiếp quản công việc bán trứng từ gia đình. Bà bắt đầu thu mua, ở các sạp ở các chợ tại TP.Hồ Chí Minh và cung cấp trứng cho các xưởng làm bánh ngọt trong vùng. Đến khi dịch cúm gia cầm xuất hiện vào đầu những năm 2000, cùng với các vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm đã ảnh hưởng lớn đến ngành chăn nuôi những nhà kinh doanh. Người tiêu dùng không sử dụng trứng, Công ty Ba Huân nằm trong tình thế gần như phá sản.
Từ con số 0 đến thương hiệu trứng sạch Ba Huân (Ảnh: TL)
So sánh với các thương hiệu khác trên thị trường, bà Huân đã bán gia sản và vay mượn và bắt đầu học tập cái mới từ công nghệ nước ngoài để phục hồi ngành gia cầm.
Bà đã cho nhập về dàn thiết bị xử lý gia cầm của MOBA Hà Lan đứng số một thế giới và được xem là một cuộc đổi mới lớn cho ngành trứng gia cầm truyền thống. Bà đã xây dựng nhà máy đầu tiên của mình với số vốn 100 tỷ đồng tại huyện Bình Chánh, TP.HCM vào năm 2006 với quy trình xử lý trứng gia cầm hiện đại, tự động hóa 100%.
Việc đầu tư công nghệ dây chuyền hiện đại khép kín đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và tiêu chuẩn quốc tế đã vực dành ngành gia cầm đang trong cơn khủng hoảng bởi dịch bệnh, kéo theo sự thua lỗ của doanh nghiệp và vốn từ những hộ chăn nuôi.
Thách thức trong COVID-19
Khi làn sóng COVID-19 thứ thứ xảy ra, nhà máy và trang trại trứng của Ba Huân đều nằm ở vùng dịch. Giải pháp của người đứng đầu doanh nghiệp là làm sao cho người tiêu dùng có sản phẩm an toàn, không đứt gãy chuỗi sản xuất. "Bằng mọi cách, tôi động viên anh em thực hiện '3 tại chỗ'. Tôi tính toán chỗ ăn, chỗ ở tại nhà xưởng cho nhân viên; họp livestream rất nhiều để chia sẻ với mọi người", bà Huân nói.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng gặp khó do thiếu bao bì đóng gói. Do Ba Huân thuộc ngành thực phẩm thiết yếu nên được mở cửa, nhưng ngành bao bì sản xuất bị xếp là ngành không thiết yếu. Nhiều đơn vị phải áp dụng "3 tại chỗ" tốn kém quá, nên họ không làm.
Bà Phạm Thị Huân (trái) và host Nguyễn Phi Vân trong talk Nguy - Cơ số 14 mùa 2
"Chúng tôi phải điện năn nỉ các nhà sản xuất bao bì sản xuất giúp để mình cùng với TP.HCM thực hiện bình ổn giá. Vì mình ký trách nhiệm với thành phố rồi mà mình không làm tròn thì mình mất uy tín. Đấy là một sự nỗ lực rất lớn", bà Huân nói.
Những ngày dịch bệnh bùng phát, phải ở nhà 24/7, nhưng tâm trí của bà chủ Ba Huân ở nơi sản xuất. Trong quá trình thực hiện "3 tại chỗ", nhiều công nhân uể oải, nên bà Huân áp dụng chế độ nhân sự luân phiên. Một tháng hoặc nửa tháng, bà cho nhóm bạn này về, nhóm kia vào thay. Các công nhân được thực hiện xét nghiệm 3 ngày 1 lần, lo cơm nước ngày 3-4 cữ. "Đôi khi có 1-2 bạn nhớ nhà, chồng bệnh con đau, hoặc họ đi làm nhưng gia đình họ ở nhà bị Covid-19 thì buộc phải cho họ về. Tôi lại động viên những anh em còn lại gánh việc cho những anh em mà gia đình có hoàn cảnh khó khăn", bà Huân nói.
Trong dịch COVID-19, nhân viên nào gặp khó khăn thì hỗ trợ bằng vật chất để anh em có niềm tin đi cùng mình. Nói thiệt, các doanh nghiệp phải ứng dụng "3 tại chỗ" thì không có doanh nghiệp nào có lãi, mà cũng không có doanh nghiệp nào muốn "3 tại chỗ".
Nỗ lực bình ổn giá
Trước ngày giãn cách, Sở Công Thương TP.HCM có đề xuất doanh nghiệp bà Ba Huân tăng giá lên 2.000 đồng một chục trứng, nhưng bà Huân đều từ chối. "Tôi thấy nhiều doanh nghiệp ủng hộ mua vaccine, mua khẩu trang với hàng tỷ tỷ đồng. Còn doanh nghiệp tôi nằm trong ngành nông nghiệp, tôi hỗ trợ người tiêu dùng. Vì dân nghèo thì mới xài trứng nhiều, đi từ thiện mới mua trứng nhiều nên tôi hỗ trợ bán giá bình ổn".
Một ngày, Công ty đưa ra thị trường hơn 1 triệu trứng. Mỗi hộp được giảm 2.000 đồng. Theo tính toán, một ngày bà Huân cũng giảm 200 triệu đồng. Số tiền đó tích lũy từ từ, đến nay cũng là 6-7 tỷ đồng. Đó là tấm lòng của "bà chủ trứng sạch" đối với người dân TP.HCM, với bà con nghèo.
Bà Huân quan niệm, mình làm nghề này hơn nửa thế kỷ, kinh doanh cả đời chứ không phải 1-2 tháng dịch. Thành phố đang khó khăn, nếu mình cũng "té nước theo mưa" thì không phải là một doanh nghiệp bình ổn giá hoặc là doanh nghiệp được thành phố và các sở ngành tin tưởng.
"Mấy bữa cao trào lúc mới ra Chỉ thị 16, xe cộ đi lại khó khăn nhưng hễ chị bị rối ở đâu, chị gọi điện cho các Bộ, ngành là được giải quyết tới đó. Điều đó có tiền cũng không mua được. Chị nghĩ như vậy mà chị cống hiến cùng thành phố", bà Huân tâm sự.
Chia sẻ về kênh phân phối, Chủ tịch Ba Huân cho biết: Ngay khi những kênh thương mại đóng cửa, doanh nghiệp lại có các kênh đoàn thể, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tìm đến đặt hàng để mua tặng các khu cách ly. Kênh này vừa đóng thì kênh khác cũng mở ra, nên bà cũng tiêu thụ được hết trứng.
Doanh nghiệp bán giá bình ổn, người ta thấy dễ mua nên bà Ba Huân rất đắt khách. Bình thường công ty đi giao cho hệ thống phân phối, còn khi cao trào thì hệ thống xuống tận nhà máy, đem xe xuống xếp hàng để chở đi phân phối.
Hành trình "từ trang trại đến bàn ăn"
Ý tưởng "từ trang trại đến bàn ăn" được Ba Huân tư duy từ năm 2003, khi dịch cúm gia cầm xảy ra. Tất cả trứng của các nước khác đều bán được, còn trứng của nước mình phải hủy bỏ. "Trong khi người Việt khi đó con vịt, con gà là vật nuôi giúp xóa đói giảm nghèo, nên tôi rất thương nông dân. Họ đội tấm tơi cao su giữa trời mưa, chèo ghe ra lấy trứng, đếm trứng để bán lấy tiền về. Chân tay họ ướt át hết. Những hình ảnh đó theo tôi tới ngày hôm nay".
Gần đây, bà Ba Huân mới chính thức xây dựng mô hình "từ trang trại đến bàn ăn", lập những trại gà giống như các tập đoàn nước ngoài để chăn nuôi khép kín. Bà Phạm Thị Huân đi các nước để học hỏi mô hình, đổi mới công nghệ, hướng tới sản phẩm xanh, an toàn.
Từ năm 2005 tới nay, Công ty Ba Huân có 5 máy nhập từ Hà Lan, máy làm xúc xích từ Tây Đức; máy xử lý, máy đập trứng muối... Ba Huân áp dụng quy trình chăn nuôi của Hà Lan, giúp giảm áp lực về nhân công rất lớn. Những sản phẩm trứng muối của Ba Huân nhờ vậy bước chân được vào các thị trường như Singapore và Australia...
Bà Phạm Thị Huân - Chủ tịch Công ty Ba Huân (Ảnh: TL)
Chia sẻ về thực trạng của ngành nông nghiệp trong nước, bà Huân nhận thấy hiện Việt Nam đã xuất khẩu nhiều sản phẩm từ gạo, trái cây, xuất cà phê... Nông dân cũng đổi mới, đi theo khoa học công nghệ và gắn kết với nhau. Bà Huân cũng có kiến nghị với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là nên có nhiều "nhạc trưởng" đứng ra chỉ dạy cho nông dân biết các nước người ta cần mình xuất qua họ cái gì, rồi người ta cần xuất về mình cái gì thì cân đối với nhau, rồi tư vấn và tập huấn cho nông dân sản xuất theo nhu cầu đó.
Người nông dân gần đây cũng đã liên kết, làm ra nhiều chuỗi sản xuất có giá trị. Ví dụ với con cá thát lát, dù xuất khẩu lẻ nhưng cũng biết cách chế biến làm sao để xuất được đi Australia, Nhật. Rồi khô cá lóc, hay thậm chí cả muối ớt họ cũng xuất đi được. Theo bà Huân, nhu cầu sử dụng sản phẩm nông nghiệp Việt Nam của người nước ngoài vẫn còn rất lớn, do đó những mặt hàng xuất khẩu nên được chú trọng.
"Với điều kiện mình phải có vaccine để chích, để rồi người công nhân được đến nhà máy, đến với thị trường, rồi tất cả người dân, học sinh đều mạnh mẽ trở lại, thì mình khôi phục không mấy hồi. Tôi tự tin điều đó", "nữ hoàng trứng sạch" nói./.
