Theo đoàn cán bộ IMF, các chỉ số như doanh số bán lẻ, sản xuất công nghiệp và số doanh nghiệp thành lập mới gia tăng cho thấy nền kinh tế Việt Nam đang khởi sắc. GDP dự báo tăng trưởng 6% trong năm nay nhờ vào quá trình bình thường hóa hoạt động kinh tế và việc triển khai Chương trình Phục hồi và Phát triển.
Dự báo được dựa trên giả định rằng vaccine ngừa Covid-19 vẫn hiệu quả, tình trạng gián đoạn nguồn cung thuyên giảm và nền kinh tế tiếp tục quá trình bình thường hóa.
Theo đó, các biện pháp kích thích tài chính thông qua PRD và tăng trưởng xuất khẩu mạnh mẽ sẽ bù đắp cho sự phục hồi chậm của tiêu dùng tư nhân.
Theo đoàn cán bộ của IMF, Việt Nam đã triển khai tiêm chủng ấn tượng và áp dụng những chính sách nhằm giảm thiểu tác động của đại dịch.
Tuy nhiên, thị trường lao động của Việt Nam vẫn chưa phục hồi hoàn toàn, sau khi tỷ lệ tham gia lực lượng lao động và số việc làm trong độ tuổi lao động giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 10 năm. Đến nay, tình trạng thiếu việc làm còn ở mức cao, nhất là trong lĩnh vực dịch vụ.
Trong khi đó, lạm phát đã tăng lên trong thời gian qua. Nguyên nhân là giá cả hàng hóa leo thang và tình trạng gián đoạn chuỗi cung ứng.
Lạm phát tiêu đề năm 2022 được dự báo đạt 3,9%, trong khi lạm phát cốt lõi (loại trừ giá năng lượng và thực phẩm) là 2,3%. Sang năm 2023, 2 chỉ số này lần lượt là 3,5% và 2,6%. "Lạm phát sẽ không tăng mạnh do nền kinh tế chưa phục hồi hoàn toàn, giá thực phẩm tương đối ổn định và các biện pháp bình ổn giá", IMF nhận định.
Việt Nam cần đẩy mạnh kiểm soát rủi ro khi cấp tín dụng địa ốc
Cũng theo đoàn cán bộ của IMF, rủi ro trong thị trường bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp của Việt Nam đang tăng lên. "Các điều kiện tài chính nới lỏng đã góp phần thúc đẩy số đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp, giá bất động sản và cổ phiếu lên mức cao kỷ lục", các chuyên gia của IMF nhận định.
Đáng chú ý, báo cáo của IMF cho biết, tổ chức này nhận thấy giá tăng mạnh chủ yếu trong các giao dịch mua bán đất, nhà ở cao cấp tại những thành phố lớn và các siêu dự án ở những khu vực ven biển.
"Giá đất tăng nhanh hơn tiền lương. Điều này có khả năng làm gia tăng bất bình đẳng giàu nghèo. Số nhà ở mới lao dốc trong thời kỳ đại dịch cho thấy mối lo ngại về khả năng chi trả vẫn sẽ kéo dài"
Theo đó, các chuyên gia cảnh báo, những lỗ hổng trong bảng cân đối kế toán có thể tăng lên bởi người vay dễ tổn thương hơn khi lãi suất tăng cao, các vấn đề về cấp vốn trong lĩnh vực bất động sản và sự biến động giá mạnh trong thị trường nhà đất.
IMF cũng đưa ra một số khuyến nghị chính sách cho Việt Nam nhằm đảm bảo sự ổn định tài chính, trong đó có ngừng nới lỏng các quy tắc phân loại khoản vay và trích lập dự phòng.
Theo IMF, việc nới lỏng các quy tắc phân loại khoản vay và trích lập dự phòng đã hỗ trợ dòng chảy tín dụng trong giai đoạn đầu của đại dịch. Nhưng nếu những biện pháp này không sớm được rút lại, các nhà băng có thể chậm trễ trong việc phát hiện những khoản vay có vấn đề, làm trầm trọng thêm tình trạng phân bổ tín dụng sai và chấp nhận rủi ro quá mức.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng cần siết chặt hơn nữa quy định nhằm ngăn chặn doanh nghiệp và hộ gia đình sử dụng đòn bẩy quá mức, cũng như đẩy mạnh việc định giá dựa trên rủi ro. Ngoài ra, IMF cho rằng việc nâng cao khả năng chống chịu của hệ thống ngân hàng cũng giúp hỗ trợ tăng trưởng trong trung hạn.
Thắt chặt các chính sách an toàn vĩ mô sẽ đảm bảo duy trì sự ổn định tài chính
Đoàn cán bộ cũng khuyến nghị đưa ra một khuôn khổ an toàn vĩ mô nhằm duy trì sự ổn định tài chính. Đó là việc sử dụng các công cụ để ngăn ngừa, giảm thiểu rủi ro hệ thống và nhắm mục tiêu ổn định tài chính.
Trong những năm qua, Việt Nam đã phát triển khuôn khổ chính sách an toàn vĩ mô, bao gồm áp dụng các giới hạn đối với từng ngành nghề riêng biệt, cẩn trọng hơn trong việc cấp tín dụng cho những lĩnh vực rủi ro, chẳng hạn trái phiếu doanh nghiệp và thị trường bất động sản. "Thắt chặt các chính sách an toàn vĩ mô sẽ đảm bảo việc điều chỉnh diễn ra một cách tuần tự", báo cáo nêu.
Thêm vào đó, IMF cho rằng các nhà chức trách cần thúc đẩy thị trường vốn nhưng vẫn quản lý rủi ro một cách hiệu quả. Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang phát triển nhanh chóng. Tuy nhiên, những đợt phát hành riêng lẻ chiếm ưu thế hơn.
IMF khuyến nghị Việt Nam khuyến khích doanh nghiệp phát hành trái phiếu ra công chúng, phát triển các cơ quan xếp hạng tín nhiệm và tăng cường yêu cầu công bố thông tin đối với những đợt phát hành riêng lẻ. Điều này sẽ nâng cao tính minh bạch và củng cố niềm tin của nhà đầu tư.
Cuối cùng, IMF nhận định công nghệ tài chính đang phát triển nhanh chóng trong những lĩnh vực như ngân hàng, thanh toán kỹ thuật số và cho vay ngang hàng. Tổ chức cho rằng cần khuyến khích chuyển đổi kỹ thuật số trong lĩnh vực tài chính, nhưng vẫn đảm bảo sự ổn định tài chính, bảo vệ người dùng và nhà đầu tư.
