Lãi suất tiết kiệm đồng loạt tăng
Những ngày gần đây, nhiều ngân hàng đồng loạt điều chỉnh tăng lãi suất huy động (lãi suất tiền gửi tiết kiệm). Điều này khiến người gửi tiền vào có phần vui mừng, ngược lại những người vay vốn để sản xuất, kinh doanh lại lo chi phí vốn tăng giữa bối cảnh đang gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19.
Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) áp dụng biểu lãi suất huy động tăng thêm từ 0,1-0,3 điểm %/năm ở nhiều kỳ hạn ngắn - lần tăng lãi suất thứ 2 trong hai tháng trở lại đây tại Eximbank. Ngân hàng Việt Nam Thương Tín (VietBank) cũng áp dụng mức tăng từ 0,1-0,2 điểm %/năm ở phần lớn các kỳ hạn ngay từ đầu 12/2021.
Ngân hàng Dầu khí Toàn cầu (GPBank) tăng lãi suất tiết kiệm thêm 0,5 điểm %/năm ở nhiều kỳ hạn. Ngân hàng Đông Á (Dong A Bank), Kiên Long (KienlongBank), Ngân hàng Sài Gòn (SCB), Ngân hàng Kỹ thương Việt Nam (TechcomBank), Ngân hàng Á châu (ACB), Ngân hàng Bưu điện - Liên việt (Lien VietPostBank), Ngân hàng Hàng hải (MSB)... cũng điều chỉnh tăng lãi suất tiền gửi nhiều kỳ hạn từ tháng 12/2021.
Tương tự, tại VPBank, lãi suất gửi tiết kiệm theo phương thức online ở một số kỳ hạn tăng mạnh 0,2%-0,8%/năm. Ví dụ, đối với kỳ hạn một tháng, khi khách hàng gửi theo phương thức online với số tiền từ 50 triệu đồng trở lên sẽ được hưởng lãi suất lên tới 4%/năm, tức cao hơn tới 0,8%/năm so với biểu lãi suất công bố trước đó.
Nhìn chung, lãi suất tiết kiệm của các ngân hàng, kỳ hạn một tháng dao động từ 2,5-3%/năm, dưới 6 tháng từ 3,5-6%/năm, 9-12 tháng từ 5,5-6,8%/năm... Còn lãi suất huy động kỳ hạn trên 12 tháng ở mức từ 6,4-7%/năm, trong đó cao nhất 7%/năm thuộc về Ngân hàng Liên doanh Việt - Nga (VRB) cho kỳ hạn 24 tháng.
Lý giải về lãi suất huy động tăng trở lại, Công ty Chứng khoán SSI cho rằng nguyên nhân do các ngân hàng bắt đầu bước vào giai đoạn cao điểm về thanh toán cuối năm. Điều này phần nào khiến thanh khoản trên hệ thống ngân hàng tạm thời căng thẳng, không còn dôi dư nhiều như trước. Hơn nữa, áp lực lạm phát trong năm 2022 cao hơn và sự cạnh tranh từ các kênh đầu tư như bất động sản, chứng khoán… cũng là nguyên nhân khiến lãi suất tiết kiệm ngân hàng tăng trở lại.
Ngoài ra, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) dừng bơm tiền đồng thông qua cả hai kênh thị trường mở và mua ngoại tệ giao ngay từ đầu tháng 12. Động thái này khiến lãi suất trên thị trường liên ngân hàng tăng 0,05-0,06 điểm % so với cuối tháng 11. Đặc biệt, tăng trưởng tín dụng tích cực cũng là nguyên nhân khiến các ngân hàng cần tiền hơn nên tăng lãi suất tiền gửi để thu hút khách hàng.
Nhiều doanh nghiệp lo ngại
Trái ngược với sự vui mừng của nhiều người gửi, khi lãi suất huy động tăng khiến nhiều DN lo ngại lãi suất cho vay sẽ bị đẩy tăng.
Một số ngân hàng tăng lãi suất cho vay kỳ hạn 12 tháng lên trên 7%/năm (dành cho những khách hàng có số tiền lớn từ vài chục tỷ đồng trở lên). Sau đó, sẽ lấy mức lãi suất này làm căn cứ rồi cộng thêm biên độ từ 3-4% để cho vay, đẩy lãi suất lên cao.
Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, các DN không cần lo lắng. Lãi suất tiết kiệm tăng chỉ mang tính thời điểm vào dịp cuối năm, không phải là xu hướng. Lũy kế sau 11 tháng năm 2021, CPI tăng 1,84% so với cùng kỳ năm trước, mức tăng thấp nhất kể từ năm 2016, lạm phát cơ bản 11 tháng tăng 0,82%.
Vì vậy, yếu tố lạm phát, đẩy lãi suất tăng, vào thời điểm hiện nay là chưa có. Việc tăng lãi suất huy động gần đây chỉ là tạm thời, qua năm 2022 sẽ ổn.
Bên cạnh nhu cầu tín dụng tăng do sản xuất kinh doanh phục hồi, thì áp lực lạm phát trong năm 2022 và sự cạnh tranh từ các kênh đầu tư hấp dẫn khác như bất động sản, chứng khoán là những yếu tố khiến lãi suất tăng.
Việc các ngân hàng đồng loạt tăng lãi suất huy động thời điểm này ngược lại với nhận chung trước đó là cả lãi suất huy động lẫn lãi suất cho vay sẽ giữ mặt bằng thấp cho đến hết năm.
Trong khi đó, theo dự báo của Công ty chứng khoán VnDirect, lãi suất tiền gửi sẽ tăng từ 0,3-0,5 điểm %/năm trong năm 2022.
Khi lãi vay tăng sẽ đẩy DN vào khó khăn. Hoạt động sản xuất kinh doanh đang phục hồi, nhiều DN rất thiếu tiền, lại phải tiếp cận vốn giá cao, chẳng khác nào gây khó cho họ và cho cả nền kinh tế, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nhận định.
Nếu vậy, các DN chỉ còn có thể trông chờ vào gói hỗ trợ cấp bù lãi suất từ Chính phủ mới hy vọng được tiếp cận nguồn vốn chi phí thấp. Tuy nhiên, gói hỗ trợ này bàn nhiều và từ khá lâu nhưng đến nay vẫn chưa hình thành, trong khi thời gian không chờ đợi, ông Ngô Trí Long nói.
