Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, ngày 26/10, Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật Phòng thủ dân sự.
Tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động phòng, chống, ứng phó với các thảm họa, thiên tai, dịch bệnh
Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự án Luật Phòng thủ dân sự, Bộ trưởng Quốc phòng Phan Văn Giang cho biết, mục đích xây dựng Luật Phòng thủ dân sự nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho việc việc chủ động phòng, chống, ứng phó hiệu quả với các thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh, bảo đảm an ninh, an toàn cho đất nước khi có tình huống xảy ra và thực hiện các quan điểm của Đảng, Nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị.
Theo Bộ trưởng Phan Văn Giang, hiện nay đã có nhiều quy định về phòng thủ dân sự liên quan đến quyền con người, quyền công dân nhưng mới chỉ được quy định bằng văn bản dưới luật. Bên cạnh đó, có nhiều văn bản pháp luật trong các lĩnh vực cụ thể có quy định liên quan đến hoạt động phòng thủ dân sự nhưng các văn bản này chỉ áp dụng cho từng lĩnh vực cụ thể, chưa có tính bao quát, thống nhất, toàn diện để áp dụng chung.
Ngoài ra, pháp luật hiện hành chưa quy định rõ ràng các cấp độ về phòng thủ dân sự làm cơ sở để xác định các biện pháp ứng phó; việc quy định các biện pháp ứng phó cũng chưa có sự thống nhất.
Thực tiễn công tác phòng, chống, ứng phó, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh thời gian qua cho thấy nhiều biện pháp đã được quy định nhưng chưa đủ, chưa phù hợp và hiệu quả. Trong khi, nhiều biện pháp chưa được pháp luật quy định nhưng do yêu cầu cấp thiết đã được áp dụng và phát huy hiệu quả.
Điều này đặt ra yêu cầu khắc phục để tạo lập khung pháp lý đầy đủ, toàn diện cho hoạt động phòng thủ dân sự. Ngoài ra, đây là lĩnh vực được nhiều quốc gia trên thế giới hết sức coi trọng và đã ban hành đạo luật riêng hoặc quy định tại các văn bản pháp luật liên quan đến phòng thủ dân sự, như: Nga, Mỹ, Trung Quốc, Pháp, Nhật Bản, Philippin, Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Singapore…
Các đạo luật về phòng thủ dân sự ở các quốc gia này thể hiện rõ khái niệm, chức năng, nhiệm vụ, nguyên tắc tổ chức, sử dụng lực lượng, công tác chuẩn bị bảo đảm cho các lực lượng tham gia nhiệm vụ phòng thủ dân sự.
Dự thảo Luật Phòng thủ dân sự của Việt Nam gồm 7 chương, 71 điều, tập trung vào 6 nhóm chính sách, gồm: đánh giá mức độ rủi ro của thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh trong hoạt động phòng thủ dân sự; phân công trong quản lý Nhà nước và phân cấp trong tổ chức hoạt động phòng ngừa, ứng phó, khắc phục thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh; quy định các biện pháp bảo vệ người dân trước thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh và hỗ trợ người dân bị thiệt hại; đổi mới tổ chức của Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia; ứng dụng công nghệ dữ liệu lớn (big data) trong phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố, thiên tai, dịch bệnh; và hoạt động phòng thủ dân sự trong tình trạng khẩn cấp.
 |
Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Phòng thủ dân sự. Ảnh: quochoi.vn |
Rà soát lại hệ thống pháp luật và văn bản liên quan để tránh chồng chéo, thiếu đồng bộ
Trình bày Báo cáo thẩm tra dự án Luật Phòng thủ dân sự, ông Lê Tấn Tới, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội cho biết Ủy ban nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật Phòng thủ dân sự với các căn cứ chính trị, pháp lý và thực tiễn như đã nêu tại Tờ trình của Chính phủ.
Đồng thời, Ủy ban cho rằng, việc xây dựng luật sẽ khắc phục những tồn tại, hạn chế, vướng mắc trong quá trình thực hiện các hoạt động Phòng thủ dân sự, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ hiện nay trong xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ nhân dân, cơ quan, tổ chức và nền kinh tế quốc dân.
Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhận thấy, phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật rộng, nhiều nội dung liên quan đến các luật chuyên ngành. Do đó, ông Lê Tấn Tới nhấn mạnh cần phân định được phạm vi điều chỉnh của Luật này với các luật khác.
Việc xây dựng Luật Phòng thủ dân sự theo hướng quy định những chính sách, nguyên tắc, cơ chế chung về phòng thủ dân sự, cần bám sát các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp tại Nghị quyết số 22-NQ/TW, các Kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và yêu cầu thực tiễn để quy định toàn diện hơn các nội dung về phòng thủ dân sự.
Rà soát hệ thống pháp luật để bổ sung những quy định còn thiếu liên quan đến phòng thủ dân sự để triển khai phù hợp trên thực tế, đồng thời tránh chồng chéo, đảm bảo tính khả thi và xây dựng cơ chế đồng bộ, thống nhất, có phân công, phân cấp, phối hợp giữa các cơ quan, lực lượng, đặc biệt là vai trò chỉ đạo, điều hành của Chính phủ và chính quyền địa phương các cấp trong phòng, chống, khắc phục hậu quả thảm họa, sự cố.
