Theo một khảo sát, chức vụ và góc nhìn khác nhau có thể dẫn tới những ý kiến khác nhau về văn hóa làm việc tại chi nhánh các tập đoàn công nghệ khổng lồ Trung Quốc như Huawei, Tencent hay ByteDance đóng tại Singapore. Nhưng có 3 điểm chung mà những người tham gia phỏng vấn đều đồng ý đó là sự phụ thuộc nhiều vào tiếng Quan Thoại, sử dụng hợp đồng có thời hạn và thói quen làm việc tăng ca.
Tiếng Trung phổ thông rất phổ biến
Hơn 74% dân số Singapore là người gốc Hoa, nhưng hầu hết các doanh nghiệp lớn ở Singapore đều hoạt động bằng tiếng Anh.
Theo lời một cựu nhân viên Tencent đã nghỉ việc do áp lực về giao tiếp, tuy quá trình tuyển dụng diễn ra bằng tiếng Anh, nhưng hầu hết mọi thứ khác tại văn phòng của công ty công nghệ Trung Quốc này ở Singapore đều cần sử dụng tiếng Quan Thoại. Thậm chí, những tài liệu cần thiết cho công việc của anh cũng được viết bằng tiếng Quan Thoại trong khi trình độ ngôn ngữ của anh chỉ ở mức trung bình.
Một cựu nhân viên tại một công ty con của Tencent cũng chia sẻ rằng các cuộc họp, đào tạo và trò chuyện với nhân viên công nghệ hoặc tài chính đều diễn ra bằng tiếng Quan Thoại. Cô cho biết mọi chuyện có thể sẽ trở nên áp lực khi cô cần giải thích nhưng trình độ tiếng Trung của cô không cho phép.
Jun, một cựu thực tập sinh tại Huawei cho biết dù anh có gửi email hoặc tin nhắn bằng tiếng Anh cho đồng nghiệp, hồi đáp lại phần lớn đều sẽ bằng tiếng Trung.
Theo lời một nhân viên khác của Tencent, tập đoàn gần đây đã thông báo nội bộ ý định chuyển sang sử dụng tiếng Anh trong nhóm quốc tế. Tuy nhiên, nhân viên này kỳ vọng việc thay đổi sẽ tốn một khoảng thời gian nữa do hầu hết hệ thống và các tài liệu hiện tại đều bằng tiếng Quan Thoại.
Patricia Teo, giám đốc điều hành của công ty tuyển dụng Kerry Consulting, cho biết phần lớn công việc hàng ngày tại các công ty công nghệ Trung Quốc có liên quan nhiều đến việc tương tác với các nhóm làm việc nội địa. Do đó, sự phụ thuộc vào tiếng Trung tại văn phòng của các công ty này là điều không thể tránh khỏi.
Bà nhận định: ”Việc biết tiếng Quan Thoại không phải là một yêu cầu thêm vào, mà là một kĩ năng thiết yếu”.
 |
”Việc biết tiếng Quan Thoại không phải là một yêu cầu thêm vào, mà là một kĩ năng thiết yếu”. Ảnh: Reuters |
Hợp đồng có thời hạn
Những người tham gia phỏng vấn cho biết các công ty Trung Quốc thường chỉ ký hợp đồng một đến ba năm với nhân viên. Ngược lại, theo bà Teo, hầu hết các vị trí công việc ở Singapore lại được ký hợp đồng lâu dài vì thiếu ứng viên.
Một cựu nhân viên Tencent, người đã rời đi vì áp lực giao tiếp, cho biết anh từng ký hợp đồng với cơ hội được chuyển sang một vị trí cố định sau một năm làm việc. Tuy nhiên anh không tự tin rằng công ty sẽ đưa ra lời mời một vị trí cố định cho anh.
Ong Xuan Jie, một cựu nhân viên của Huawei, cho biết anh không được đề nghị một vị trí lâu dài nào sau một năm làm việc tại công ty. Nhưng anh tin rằng đó là vì công ty đã có đủ biên chế cho những nhân viên cố định.
Matthew Durham, một luật sư có kinh nghiệm xử lý các vấn đề việc làm ở Trung Quốc đại lục, cho biết các hợp đồng có thời hạn cố định rất phổ biến đối với những người mới đi làm. Đó là bởi vì không giống như ở Singapore, luật lao động Trung Quốc cho phép người sử dụng lao động chấm dứt hợp đồng chỉ khi những lí do cụ thể được đưa ra. Ông bổ sung thêm ở Trung Quốc, nhân viên làm việc kém hiệu quả thường không phải là lý do hợp lệ để chấm dứt hợp đồng trừ khi người đó được chứng minh là không đủ năng lực.
Tuy nhiên, các công ty phải ký một hợp đồng dài hạn. hoặc hợp đồng vĩnh viễn sau hai hợp đồng thời hạn với một nhân viên.
Tại một số công ty, nhân viên cho biết có rất ít sự khác biệt giữa những người làm việc theo hợp đồng có thời hạn và những người làm công việc cố định. Nhưng tại Huawei, nhân viên kí hợp đồng có thời hạn và nhân viên lâu dài được hưởng hai nhóm lợi ích khác nhau về quyền lợi giới thiệu của nhân viên. Cụ thể là về tiền thưởng mà họ nhận được khi giới thiệu một nhân viên mới đến công ty.
Theo thông tin được cung cấp, nhân viên hợp đồng và nhân viên thường trực của Huawei sẽ nhận được phần thưởng tương tự nếu giới thiệu được nhân viên cấp dưới vào làm việc. Nhưng đối với các vai trò cấp cao hơn, sẽ có một sự khác biệt: một nhân viên cố định giới thiệu thành công ai đó vào vị trí cấp cao có thể nhận được tiền thưởng gấp ba lần mức mà một nhân viên hợp đồng sẽ nhận được cho cùng một lần giới thiệu.
Ông Durham, luật sư của Gall, cho biết các nhân viên làm việc theo hợp đồng có thời hạn và hợp đồng lâu dài tại Trung Quốc thường có lợi ích như nhau. Một số công ty có thể đưa ra các khoản tiền thưởng hoặc quyền lợi tốt hơn cho những nhân viên hợp đồng dài hạn hoặc những người có thâm niên.
Không có thời gian nghỉ ngơi thực sự
Những người Singapore từng làm việc tại các công ty công nghệ Trung Quốc cho biết ứng viên nên chuẩn bị tinh thần làm việc nhiều giờ, đặc biệt là khi tiếp xúc với các đồng nghiệp có trụ sở tại Trung Quốc.
Cựu nhân viên tại một công ty con của Tencent cho biết các sếp người Trung của cô thậm chí còn gửi câu hỏi cho cô vào ban đêm, cuối tuần và cả ngày lễ. Cô bổ sung: “Không có thời gian nghỉ ngơi thực sự, chỉ có thời gian làm việc và thời gian chờ’.
Ang, một cựu nhân viên tại cùng công ty cho biết các đồng nghiệp ở Trung Quốc thường có xu hướng làm thêm giờ để bù lại thời gian đã mất trước Tết Nguyên đán và các ngày nghỉ lễ. Anh chia sẻ: “Bạn sẽ cảm thấy như mình đang làm việc gấp đôi, nhưng bạn sẽ không được nghỉ phép”.
Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều báo cáo thời gian làm việc liên tục.
Nhân viên ByteDance cho biết: “Chắc chắn có những nhóm làm việc muộn hơn một chút, nhưng tôi sẽ không nghĩ rằng bất kỳ ai bị buộc phải làm việc ngoài thời gian tiêu chuẩn”.
Đôi khi thời gian làm việc có thể kéo dài, nhưng hầu hết những người được phỏng vấn cho biết văn hóa làm việc 996 của Trung Quốc chưa được áp dụng tại Singapore. Cụ thể, cách nói này dùng để chỉ lịch làm việc từ 9 giờ sáng đến 9 giờ tối, 6 ngày một tuần. Một số tin rằng giờ làm việc của họ phù hợp với giờ làm việc của các công ty khác.
Bà Teo cho biết các công ty Trung Quốc hiện đang thực hiện nhiều chính sách để cải thiện sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống do văn hóa 996 là “yếu tố ngăn cản chính” đối với các nhân viên tiềm năng ở Singapore.
