Trước đó, theo kế hoạch đã công bố hồi tháng 7 vừa qua, Thép Pomina dự kiến phát hành riêng lẻ 70,17 triệu cổ phiếu cho nhà đầu tư đến từ Nhật Bản là hãng thép Nansei Steel, với mệnh giá chào bán là 10.000 đồng/cp. Giao dịch sẽ đưa tỷ lệ sở hữu của Nansei Steel tại Pomina từ 0% lên 20,4%.
Số cổ phiếu này dự kiến được chia thành hai đợt chào bán, diễn ra lần lượt vào tháng 8/2023 và tháng 9/2024. Đợt 1 công ty chào bán 10,6 triệu cổ phiếu, đợt 2 sẽ chào bán hơn 59,5 triệu cổ phiếu còn lại.
Tuy nhiên, giữa tháng 9/2023, Thép Pomina lấy ý kiến cổ đông bằng văn bản để lùi thời gian bắt đầu đợt chào bán riêng lẻ vào quý 3/2023. Theo Thép Pomina việc kéo dài thời gian so với kế hoạch là do thời gian chờ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp phép phát hành vượt ngoài dự kiến.
Thời điểm đó, Pomina cũng cho biết, số tiền huy động gần 702 tỷ đồng sẽ được công ty sử dụng để lành mạnh hoá trạng thái tài chính và bổ sung vốn lưu động để khởi động lại lò cao - vốn đã đóng cửa từ quý 3/2022.
 |
| Kế hoạch sử dụng vốn đã được công bố của Thép Pomina. Ảnh: Anh Thư |
Tại ĐHĐCĐ thường niên 2023 diễn ra vào tháng 7/2023, khi kế hoạch chào bán cổ phiếu riêng lẻ cho hãng thép Nhật Bản được công bố, ông Inafuku Makoto, đại diện hãng thép Nansei Steel, cho biết Nansei Steel đã ký kết xong thỏa thuận cơ bản và ký quỹ một khoản tiền để lấy quyền độc lập đàm phán. Dù vậy, hai bên vẫn cần phải thảo luận chiến lược với các đối tác liên quan, điều động tiền ngân hàng và phải vượt qua các khó khăn khác.
Việc công bố tạm dừng kế hoạch phát hành cổ phiếu riêng lẻ diễn ra ngay trước thềm tổ chức ĐHĐCĐ bất thường nhằm thông qua phương án tái cấu trúc của Pomina. Ngày đăng ký cuối cùng để dự đại hội là ngày 16/2/2024. Hiện công ty chưa công bố ngày tổ chức ĐHĐCĐ.
Những động thái này diễn ra trong bối cảnh hãng thép xây dựng này đang phải đối mặt với nhiều khó khăn chồng chất từ việc kinh doanh thua lỗ, khoản nợ quá hạn khổng lồ, giá cổ phiếu lao dốc đến việc người có liên quan ồ ạt bán ra cổ phiếu.
Thép Pomina đã chứng kiến 6 quý liên tiếp kinh doanh thua lỗ, kể từ quý 2/2022 đến quý 3/2023, với tổng cộng lỗ sau thuế lên tới khoảng 1.917 tỷ đồng. Khoản lỗ này đã bào mòn lãi lũy kế tích lũy nhiều năm của Thép Pomina. Tính đến ngày 30/9/2023, Thép Pomina đã lỗ lũy kế hơn 868 tỷ đồng, bằng 31% vốn điều lệ.
Năm 2022, bối cảnh thị trường khó khăn, giá vốn tăng cao, cùng áp lực chi phí lãi vay đã khiến Pomina đã lỗ ròng 1.168 tỷ đồng. Đây là mức lỗ kỷ lục của công ty và cũng là mức lỗ nặng nhất trong số các công ty thép trên thị trường thời điểm đó. Tình hình này vẫn kéo dài trong năm 2023 do thị trường tiêu thụ thép chưa khởi sắc, lũy kế 9 tháng, Thép Pomina lỗ ròng 647 tỷ đồng.
Bên cạnh tình hình kinh doanh kém khả quan, Thép Pomina còn ghi nhận một khoản nợ quá hạn khổng lồ. Tại báo cáo kiểm toán bán niên 2023, Thép Pomina có 3.100 tỷ đồng nợ quá hạn, trong đó 2,200 tỷ đồng nợ vay và 922 tỷ phải trả người bán.
Ngoài ra, một trong những vấn đề đáng quan tâm của Thép Pomina là việc người có liên quan tới Chủ tịch Đỗ Duy Thái liên tục bán ra cổ phiếu trong năm 2023 và đầu năm 2024.
Tới nay, các bên có liên quan tới Chủ tịch Thép Pomina đã đăng ký bán gần 40,9 triệu cổ phiếu, tương đương gần 14,6% vốn điều lệ của Thép Pomina. Đồng thời, có gần 23 triệu cổ phiếu đã giao dịch thành công, tương đương khoảng gần 8,2% vốn điều lệ. Làn sóng bán tháo của người nhà Chủ tịch Thép Pomina vẫn chưa có dấu hiệu dừng lại.
Lý giải về hiện tượng này, Thép Pomina cho biết các giao dịch của người liên quan chủ yếu là để cấn trừ nợ với nhà cung cấp. Theo thoả thuận với các nhà cung cấp, tổng tổng số cổ phiếu cấn trừ lên đến 21 triệu cổ phiếu POM, tương đương giá trị cấn trừ gần 188 tỷ đồng. Trong đó, công ty chủ yếu cấn trừ với giá 10,000 đồng/cp (gấp đôi thị giá). Sau khi cấn trừ, các nhà cung cấp sẽ trở thành cổ đông của Thép Pomina.
 |
| Cổ phiếu đã mất 37% thị giá so với vùng giá đỉnh của năm 2023, và chỉ bằng 53% mệnh giá cổ phiếu chào bán cho nhà đầu tư Nhật Bản. Ảnh: TradingView |
Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu POM đang giao dịch ở vùng giá rất thấp và tích lũy quanh mức 5.000 đồng/cp với thị giá dao động không lớn trong mỗi phiên. Kết phiên 29/1, cổ phiếu giảm 1,66% và giao dịch ở mức 5.330 đồng/cp. Ở vùng giá này, cổ phiếu đã mất 37% thị giá so với vùng giá đỉnh của năm 2023 (thời điểm vừa mới công bố kế hoạch phát hành cổ phiếu cho nhà đầu tư Nhật Bản), và chỉ bằng 53% mệnh giá cổ phiếu chào bán cho nhà đầu tư Nhật Bản.
