Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh 5 cân đối lớn về kinh tế được đảm bảo. Ảnh: VGP

Ngày 29/10, tại phiên họp thường kỳ tháng 10/2022, các thành viên Chính phủ đã xem xét, thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội (KTXH) tháng 10 và 10 tháng năm 2022; tình hình thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển KTXH, 3 chương trình mục tiêu quốc gia; công tác phòng, chống dịch bệnh và một số nội dung quan trọng khác.

Giữ vững 5 cân đối lớn và nhiều thành tựu nổi bật

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, trong tháng 10 và 10 tháng đầu năm, tình hình kinh tế - xã hội khởi sắc trên hầu hết các lĩnh vực với nhiều điểm sáng: kinh tế vĩ mô ổn định, kiểm soát được lạm phát, bảo đảm tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn. Thu ngân sách Nhà nước 10 tháng ước đạt 103,7% dự toán, tăng 16,2% so với cùng kỳ.

"Có người nói dự toán chưa sát. Nhưng trong bối cảnh xây dựng dự toán hiện nay, tình hình rất khó khăn, mình phải xây dựng dự toán chi thận trọng, chắc chắn, hiệu quả để bảo đảm an ninh tiền tệ, an ninh tài chính và phải bảo đảm giảm bội chi. Còn thu ngân sách tăng là điều đáng quý bởi sản xuất kinh doanh có phát triển thì mới có nguồn thu", Thủ tướng Phạm Minh Chính nói.

Kim ngạch xuất nhập khẩu 10 tháng đầu năm đạt hơn 616 tỷ USD, tăng 14,1%, xuất siêu đạt 9,4 tỷ USD. An ninh lương thực, năng lượng được bảo đảm.

"Chúng ta không chỉ sản xuất lương thực đủ ăn mà còn xuất khẩu 45 tỷ USD, xuất khẩu gạo hơn 6 triệu tấn", Thủ tướng cho biết: "Như vậy 5 cân đối lớn của chúng ta là thu đủ chi; xuất đủ nhập; làm đủ ăn; cung cầu lao động, an ninh năng lượng được bảo đảm".

Vốn FDI thực hiện 10 tháng đạt 17,45 tỷ USD, tăng 15,2%.Tình hình đăng ký doanh nghiệp khởi sắc, số doanh nghiệp thành lập mới và trở lại hoạt động trong 10 tháng là 178,5 nghìn, tăng 38,3% so cùng kỳ, gấp gần 1,5 lần số doanh nghiệp rút lui.

An sinh xã hội được bảo đảm, đời sống người dân tiếp tục được nâng lên, từ tháng 7/2021 đến nay, đã hỗ trợ hơn 87,5 nghìn tỷ đồng cho hơn 55,26 triệu lượt người lao động và gần 851 nghìn người sử dụng lao động.

Các hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế được triển khai toàn diện và hiệu quả; quốc phòng, an ninh, độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ được giữ vững.

Về các vấn đề tồn đọng kéo dài, theo Thủ tướng Chính phủ, tiếp tục được xử lý quyết liệt, hiệu quả như đối với các tổ chức tín dụng yếu kém, các dự án thua lỗ, yếu kém.

Về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội, các bộ, cơ quan, địa phương tiếp tục chủ động, quyết liệt xây dựng và thực hiện, giải ngân đạt gần 66,3 nghìn tỷ đồng. Về 3 chương trình mục tiêu quốc gia, đã ban hành 68 văn bản quản lý, điều hành và tổ chức thực hiện. 52/52 địa phương hoàn thành việc giao kế hoạch vốn.

Thủ tướng cũng đã giao kế hoạch đầu tư vốn ngân sách Trung ương cho các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương với tổng số vốn 147.138 tỷ đồng cho 94 nhiệm vụ, dự án.

Toàn cảnh phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 10/2022.

Về quan điểm chỉ đạo điều hành

Thủ tướng nhấn mạnh, phải bám sát tình hình trên nguyên tắc xuất phát từ thực tiễn, bám sát thực tiễn, tôn trọng thực tiễn khách quan, lấy kết quả thực tiễn làm thước đo để xây dựng chương trình, kế hoạch hành động, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp.

Trong lãnh đạo điều hành, không chuyển trạng thái một cách đột ngột, không điều hành một cách giật cục, tôn trọng quy luật khách quan của thị trường, gồm quy luật cung cầu và cạnh tranh.

Phản ứng chính sách phải kịp thời, chính xác, hiệu quả và phải phối hợp kịp thời, hiệu quả giữa các bộ, ngành.

Thực hiện nhất quán chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước là không hình sự hoá các quan hệ dân sự nhưng cương quyết xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến an ninh kinh tế, đến lợi ích quốc gia, dân tộc.

Trong bất cứ hoàn cảnh nào, phải bảo vệ lợi ích chính đáng, hợp pháp của nhân dân theo quy định của pháp luật. Bảo vệ, khuyến khích người làm đúng, người làm ăn chân chính, hiệu quả.

Bên cạnh việc đề nghị siết chặt kỷ luật kỷ cương hành chính, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, Thủ tướng nhấn mạnh dứt khoát thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khuyến khích, bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám hành động, vì lợi ích chung; tăng cường giám sát, kiểm tra.

Nhiệm vụ trọng tâm các tháng cuối năm

Người đứng đầu Chính phủ cũng nhắc tới những khó khăn thách thức mà Việt Nam đang phải đối mặt, xử lý. Đó là sức ép về lạm phát, tỷ giá, năng lượng trong khi kinh tế thế giới có xu hướng suy giảm, một số nền kinh tế lâm vào suy thoái. Hiện tượng một số doanh nghiệp kinh doanh bán lẻ xăng dầu đóng cửa hoặc tạm ngừng kinh doanh chưa được xử lý triệt để. Tình trạng thiếu thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế cục bộ ở một số bệnh viện, địa phương chưa được xử lý dứt điểm...

Trước những thách thức đó, Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu từ nay đến cuối năm: Ưu tiên ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, góp phần thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, nâng cao uy tín của đất nước.

Tập trung tháo gỡ những vướng mắc về cơ chế, chính sách để doanh nghiệp, người dân tiếp cận nguồn vốn thuận lợi hơn, hướng nguồn vốn vào các động lực cho tăng trưởng là như tiêu dùng, đầu tư và xuất nhập khẩu.

Kiểm soát chặt chẽ giá cả, nhất là mặt hàng thiết yếu như lương thực thực phẩm, xăng dầu. Đẩy mạnh hơn nữa đầu tư công, chương trình phục hồi và phát triển kinh tế xã hội, 3 chương trình mục tiêu quốc gia.

Thủ tướng cũng yêu cầu rà soát, sửa ngay các nghị định, thông tư còn vướng mắc. Khắc phục tình trạng thiếu giáo viên, nhất là giáo viên mầm non, dạy các ngành đặc thù. Thúc đẩy các biện pháp tăng năng suất lao động. Hoàn thiện chức năng nhiệm vụ của các bộ, ngành thuộc Chính phủ.

Cùng với đó, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong phát ngôn, nâng cao hiệu quả công tác thông tin truyền thông, tạo sự đồng thuận của xã hội, người dân, củng cố niềm tin của thị trường, nhà đầu tư, người dân.

"Cương quyết xử lý nghiêm theo pháp luật đối với tổ chức, cá nhân tung tin giả, sai sự thật nhằm phá hoại Đảng, Nhà nước, phá hoại nền kinh tế", Thủ tướng nêu rõ.

Giao nhiệm vụ cụ thể cho một số bộ, ngành, Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chủ động xây dựng phương án điều hành chính sách tiền tệ thận trọng, chắc chắn, bảo đảm chủ động, linh hoạt hiệu quả. Giữ ổn định, thúc đẩy phát triển hệ thống ngân hàng thương mại.

Bộ Tài chính kiểm soát tốt chi ngân sách, đẩy mạnh tiết kiệm chi. Nghiên cứu sửa đổi Nghị định về trái phiếu doanh nghiệp phù hợp với tình hình.

Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao phối hợp chặt chẽ, thực hiện quyết liệt các giải pháp tiếp tục mở rộng, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu; đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng hóa thị trường, phấn đấu bảo đảm thặng dư thương mại bền vững.

Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan khẩn trương sửa đổi, bổ sung Nghị định 95/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu.

Bộ Giao thông vận tải phấn đấu khởi công 12 dự án thành phần của dự án cao tốc Bắc – Nam phía đông giai đoạn 2 (2021-2025) vào cuối năm nay cũng như thông xe 4 tuyến cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 1 (2017-2020).

Bộ Y tế phải khắc phục bằng được tình trạng thiếu thuốc, thiếu trang thiết bị y tế.

Bộ Khoa học và Công nghệ phân tích, đánh giá kỹ việc thực hiện mục tiêu tăng năng suất lao động, đề ra giải pháp cụ thể.