TP HCM đã đạt được nhiều kết quả nổi bật sau khi triển khai Nghị quyết số 54/2017/QH14.

Thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày báo cáo Tổng kết thực hiện Nghị quyết số 54/2017/QH14 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM tại Kỳ họp thứ 4 Quốc hội khoá XV, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, qua 5 năm thực hiện Nghị quyết, TP HCM đã đạt được nhiều kết quả nổi bật.

Ngoại trừ vào các năm chịu ảnh hưởng nghiêm trọng của dịch Covid-19, kinh tế Thành phố liên tục tăng trưởng cao, bình quân hàng năm trong giai đoạn 2016 - 2019 đạt 7,72%, cao hơn so với mức 7,22% của giai đoạn 2011 - 2015.

Tiến độ triển khai các dự án nhóm A được đẩy nhanh hơn so với việc phải trình các cơ quan Trung ương thẩm định. Việc nâng hạn mức huy động vốn, cho phép Thành phố chủ động phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính giúp bổ sung nguồn lực cho chi đầu tư phát triển. Việc được chủ động, xem xét chuyển mục đích của các dự án sử dụng trên 10ha đất trồng lúa giúp rút ngắn thời gian thực hiện và đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án...

Tuy nhiên, điểm hạn chế là nhiều nội dung triển khai Nghị quyết số 54/2017/QH14 còn chậm so với kế hoạch, như các cơ chế điều chỉnh chính sách thu, thực hiện cổ phần hóa, thu từ sắp xếp nhà đất của các cơ quan Trung ương, chi ứng vốn cho các dự án Trung ương trên địa bàn...

Cơ chế hưởng 50% khoản thu tiền sử dụng đất khi bán tài sản công gắn liền với đất theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công chưa đạt mục tiêu đề ra.

Báo cáo cho thấy, từ khi Nghị quyết số 54/2017/QH14 có hiệu lực thi hành (từ ngày 15/01/2018) thì chỉ có 2 cơ sở nhà, đất thuộc trung ương quản lý trên địa bàn TP HCM được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án bán tài sản gắn liền với đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất.

Tuy nhiên đến nay, 2 cơ sở nhà, đất chưa thực hiện được việc bán. Do đó, Thành phố chưa phát sinh 50% khoản thu tiền sử dụng đất khi bán tài sản công gắn liền trên đất của các cơ quan, đơn vị, tổ chức và doanh nghiệp thuộc Trung ương quản lý.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc trình bày báo cáo Tổng kết thực hiện Nghị quyết số 54/2017/QH14.

Theo đánh giá của Thành phố, cơ chế này chưa đạt được mục tiêu đề ra. Vì vậy, TP HCM kiến nghị tiếp tục được hưởng nguồn thu từ bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất do các cơ quan, đơn vị, tổ chức thuộc Trung ương quản lý trên địa bàn để đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội; đồng thời, tăng cường vai trò trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc Trung ương quản lý trong việc đẩy nhanh tiến độ sắp xếp lại, xử lý nhà đất.

Cổ phần hoá doanh nghiệp gặp khó

Việc thu từ cổ phần hóa doanh nghiệp, thoái vốn Nhà nước của TP HCM cũng chưa đạt yêu cầu.

Về cổ phần hóa, theo Quyết định số 26/2019/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ban hành ngày 15/8/2019, TP HCM thực hiện cổ phần hóa (nhà nước giữ trên 50% đến dưới 65% vốn điều lệ) đối với 38 doanh nghiệp.

Thành phố đã thành lập Ban Chỉ đạo, Tổ giúp việc ban chỉ đạo cổ phần hóa các doanh nghiệp và đang tiếp tục thực hiện các bước trong quy trình cổ phần hóa. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện đã gặp phải một số khó khăn, vướng mắc, chủ yếu liên quan đến phương án sử dụng đất của doanh nghiệp vẫn chưa được tháo gỡ. Vì vậy hiện nay, Thành phố đang phải tạm dừng triển khai các bước tiếp theo của việc cổ phần hóa.

UBND Thành phố đang rà soát đề xuất của các doanh nghiệp theo đặc thù của Thành phố và tình hình hoạt động của doanh nghiệp để báo cáo Bộ Kế hoạch và Đầu tư trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo quy định. Sau khi Kế hoạch sắp xếp lại doanh nghiệp giai đoạn 2021 - 2025 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Thành phố sẽ khẩn trương triển khai việc sắp xếp, cổ phần hóa doanh nghiệp.

Về nguồn thu hồi vốn, thoái vốn Nhà nước: Thực tế thu được từ số dư của Quỹ sắp xếp doanh nghiệp của các Tổng công ty do UBND Thành phố làm đại diện chủ sở hữu nộp ngân sách Thành phố là 1.786,6 tỷ đồng (năm 2018 là 1.674 tỷ đồng và năm 2019 là 112,6 tỷ đồng ).

Cơ chế này cũng chưa đạt được mục tiêu đề ra. Tuy nhiên, Nghị định số 148/2021/NĐ-CP về quản lý sử dụng nguồn thu từ chuyển đổi sở hữu doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập quy định, khoản thu từ doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc trung ương nộp vào ngân sách Trung ương. Còn khoản thu từ doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc địa phương nộp vào ngân sách địa phương. Như vậy, cơ chế này đã được áp dụng chung cho tất cả các địa phương trong cả nước.

Từ các nội dung còn chậm, chưa đạt yêu cầu, TP HCM kiến nghị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 54/2017/QH14 đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2023. Đồng thời, đưa nội dung này vào Nghị quyết của Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV.