Liệu ChatGPT có thể làm thay đổi thị trường lao động tại Việt Nam?

ChatGPT là một mô hình ngôn ngữ lớn được huấn luyện bởi OpenAI, có thể học và tăng vốn kiến thức của mình ngay cả khi đang hoạt động. Điều này giúp nó cung cấp những gợi ý và trả lời chính xác hơn cho người sử dụng.

Sau khi ChatGPT được phát hành vào cuối tháng 11/2022, nhiều đánh giá đã nhận định chương trình này là một hiện tượng công nghệ đáng chú ý nhất trong những năm gần đây, trở thành công cụ sử dụng có số lượng người tham gia kỷ lục trong một thời gian ngắn, đạt mốc 1 triệu người dùng chỉ sau 5 ngày ra mắt.

Khi được hỏi về khả năng thay thế con người của ChatGPT, anh Phạm Huy Hoàng, một nhân sự IT gen Z của Công ty NewIT tự tin khẳng định: “Hiện tại, AI chưa thể thay được nghề IT, nếu có thì quãng thời gian này có thể phải sang thế kỷ 22”.

Hiện tại, trên diễn đàn có nhiều chuyên gia IT đã dùng ChatGPT để thử làm code. Theo anh Hoàng đánh giá, code đơn giản thì ChatGPT thực hiện khá hiệu quả, cảm nhận là thú vị, có triển vọng, bởi ChatGPT được lập trình trên những dữ liệu sẵn có. Tuy nhiên, anh Hoàng cho rằng, ChatGPT chỉ là công cụ hỗ trợ tìm kiếm và tra cứu thông tin nên để nói thay thế con người vào thời điểm hiện tại là chưa khả thi.

Theo anh Phạm Huy Hoàng, bản chất nên hiểu ChatGPT chỉ là công cụ hỗ trợ tra cứu. Ưu điểm của ChatGPT là có thể hoạt động ở mọi lĩnh vực. “Nhược điểm là chỉ biết trả lời dựa trên dữ liệu có sẵn. Người sử dụng không nên lạm dụng mà chỉ sử dụng vào các việc đơn giản, việc phụ để giảm thời gian và tập trung cho các công việc chính khác”, nhân sự làm trong lĩnh vực IT này đánh giá.

Chị Phạm Nguyệt Hà, một nhân sự của ngành tổ chức sự kiện chia sẻ, ChatGPT đã giúp chị giải quyết được việc viết nội dung. “Khi tôi gửi yêu cầu cho ChatGPT, nó sẽ giải đáp phần nội dung rất nhanh. Có ChatGPT, tôi tiết kiệm được nhiều thời gian ngồi nghĩ nội dung cho bài đăng, để tập trung cho các việc khác cần yêu cầu tư duy nhiều hơn”, chị Hà nói.

Tuy nhiên, theo chị Hà, không thể dựa hoàn toàn vào chatGPT để làm nội dung được mà vẫn cần sự tham gia của con người để trau chuốt lại ngôn từ, sắp xếp dữ liệu theo đúng mục đích sử dụng.

ChatGPT trong bối cảnh cạnh tranh việc làm giữa con người và trí tuệ nhân tạo

Với gần 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực quản trị nhân sự, ông Bùi Đoàn Chung, Founder Nghề nhân sự Việt Nam chia sẻ với Mekong ASEAN, Chat GPT có thể giúp người lao động rút ngắn thời gian và hoàn thành công việc một cách hiệu quả hơn. Khi trí tuệ nhân tạo được sử dụng một cách hiệu quả, những tác vụ thông thường có thể được thực hiện một cách dễ dàng và tốt hơn.

Nhìn nhận các công cụ trí tuệ nhân tạo như ChatGPT đã được phát triển từ lâu đời, như Siri của Apple, Containe của Microsost. Thực tế thì AI được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như nhận diện khuôn mặt, tổng hợp dữ liệu.

Lý giải về việc tăng nóng số người sử dụng ứng dụng ChatGPT gần đây, ông Chung cho rằng, đó là sự tò mò của con người. Trong tương lai, sẽ có những ứng dụng mới ra đời cạnh tranh với các ứng dụng AI hiện tại.

Tuy nhiên, ông Chung nhận định, ChatGPT không phải là một yếu tố có thể gây tác động rõ rệt đến thị trường việc làm Việt Nam trong thời gian tới. Ít nhất là trong thời gian ngắn đến hết tháng năm 2023.

Đối với thị trường việc làm Việt Nam, ông Bùi Đoàn Chung nhìn nhận, chưa có công cụ hay khảo sát nào đưa ra số liệu đo lường cụ thể. Nhưng có thể quan sát được những công việc lặp đi lặp lại, tính chất đơn giản, không yêu cầu nhiều ở hay tổng hợp thông tin, công việc liên quan đến thuật toán về text sẽ dễ bị thay thế, vì có thể sử dụng các công cụ AI để tiết kiệm thời gian, chi phí nhân sự.

Tuy nhiên ChatGPT chỉ sử dụng dữ liệu quá khứ được con người cung cấp tại “kho chứa” trung gian là Internet còn không thể tạo ra nội dung mới hay tư duy sâu.

Do đó, Founder Nghề nhân sự Việt Nam cho rằng, những yếu tố thuộc về yếu tố cá nhân mỗi người và những công việc đòi hỏi tư duy bậc cao, sáng tạo sẽ không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi ChatGPT.

Đặc biệt là những nhân sự có kỹ năng, tư duy vượt trội, có những dấu ấn rõ ràng vượt lên các yếu tố thông thường trong thị trường lao động thì sẽ là những người có chỗ đứng thật sự, trong thời đại cạnh tranh việc làm của con người và trí tuệ nhân tạo.

ChatGPT có thể mang lại tác động tích cực cho các nhóm ngành đòi hỏi tư duy cao, có khả năng sáng tạo, hỗ trợ tốt cho những nhóm ngành cần thu thập thông tin, nhóm ngành công nghệ, nhóm ngành liên quan đến bảo mật thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu an toàn để bổ trợ cho những nguy cơ xuất hiện khi sử dụng các ứng dụng AI.

Bên cạnh những ưu điểm của ChatGPT đã được nhiều người lao động công nhận, chuyên gia nhân sự Bùi Đoàn Chung cho rằng, cần lưu ý cả những vấn đề liên quan đến mặt trái của ChatGPT như vấn đề bản quyền, khiến người lao động thụ động trong phát triển kỹ năng và tư duy, rủi ro bảo mật thông tin.

Yếu tố nào để người lao động không bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo?

Phân tích các thay đổi quan sát được sau khi ChatGPT xuất hiện tại thị trường lao động Việt Nam, Founder Nghề nhân sự Việt Nam nhận định, ở một số doanh nghiệp, ChatGPT đã giúp lược bỏ những vị trí liên quan đến hành chính giấy tờ, admin, nhưng về quan hệ lao động về cơ bản vẫn được giữ như cũ.

Về môi trường làm việc, ông Bùi Đoàn Chung cho rằng, sẽ có những thay đổi trong giao tiếp, chia sẻ dữ liệu, trao đổi thông tin và tập trung vào quản trị cảm xúc. Khi có các trợ lý ảo thì các hình thức làm việc cũng sẽ xuất hiện mới nhiều hơn, trong đó nổi bật hơn cả là hình thức kết hợp, làm việc từ xa.

Các doanh nghiệp cũng sẽ có sự thay đổi chiến lược tuyển dụng, như thu hẹp vị trí việc làm. Cùng với bối cảnh kinh tế biến động, hạn chế ngân sách, doanh nghiệp có xu hướng muốn tuyển dụng nhân sự thật sự giỏi có chuyên môn, năng lực gấp rưỡi gấp đôi người khác. Yêu cầu những nhân sự đa năng hơn với nhiều kỹ năng kết hợp.

Ngoài ra, vị chuyên gia này cũng cho rằng, người lao động cần chủ động nâng cao năng lực nhận thức và năng lực cá nhân, chuẩn bị tâm lý sẵn sàng thay đổi cho một tương lai gần trước mắt. Cùng với đó là học hỏi, trau dồi những kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm, nhất là trong bối cảnh hiện nay khi các yếu tố về mặt cảm xúc trở nên quan trọng.