Ngày 29/9, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 49, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Viên chức sửa đổi.
Trình bày tờ trình dự thảo luật, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết dự thảo Luật sửa đổi gồm 6 chương, 43 điều (giảm 19 điều so với Luật hiện hành).
Thông tin cụ thể về những điểm mới trong lần sửa đổi này, Thứ trưởng Trương Hải Long cho biết dự thảo đã đổi mới cơ chế, phương thức tuyển dụng, sử dụng và quản lý viên chức theo vị trí việc làm. Theo đó, công tác tuyển dụng viên chức được đổi mới theo hướng quy định rõ việc tuyển dụng được thực hiện theo hai hình thức: thi tuyển và xét tuyển; bổ sung quy định về tiếp nhận đối với người có kinh nghiệm công tác ở cả khu vực công và khu vực tư vào làm viên chức.
Theo Thứ trưởng Bộ Nội vụ, dự thảo luật sửa đổi đã mở rộng quyền của viên chức cho phép ký hợp đồng thực hiện hoạt động nghề nghiệp, tham gia góp vốn, điều hành các doanh nghiệp nếu pháp luật về phòng chống tham nhũng không cấm hoặc pháp luật chuyên ngành không có quy định khác.
Một điểm mới khác là việc tạo liên thông trong sử dụng nguồn nhân lực giữa khu vực công và khu vực tư; thực hiện cơ chế thu hút, trọng dụng nguồn nhân lực chất lượng cao vào làm việc trong các đơn vị sự nghiệp công lập.
Dự thảo luật quy định hình thức thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao gồm: Tiếp nhận vào làm viên chức và ký hợp đồng đối với chuyên gia, nhà khoa học, người có kinh nghiệm, trình độ cao, gồm cả người Việt Nam ở nước ngoài.
Dự thảo cũng bổ sung cơ chế ký hợp đồng với các trường hợp hoạt động trong lĩnh vực đặc thù văn hóa, nghệ thuật, thể dục, thể thao và các lĩnh vực đặc thù khác mà không phải thực hiện tuyển dụng viên chức.
Ngoài ra, dự thảo luật đổi mới cơ chế đánh giá viên chức nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả phục vụ nhân dân và xã hội. Việc đánh giá viên chức được thực hiện liên tục, đa chiều dựa trên kết quả, sản phẩm công việc, chất lượng dịch vụ công và sự hài lòng của người dân, tổ chức, doanh nghiệp; xây dựng cơ chế sàng lọc viên chức khi xác định không đáp ứng được yêu cầu.
 |
| Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long. Ảnh: quochoi.vn |
Trình bày báo cáo thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Trường Giang cho biết Ủy ban cơ bản tán thành với việc chuyển đổi phương thức quản lý viên chức theo vị trí việc làm để phù hợp với xu thế cải cách khu vực công hiện nay.
Quy định viên chức được ký kết hợp đồng lao động hoặc hợp đồng dịch vụ với cơ quan, tổ chức, đơn vị khác mà không trái với thỏa thuận tại hợp đồng làm việc và pháp luật không cấm cũng được cơ quan thẩm tra đồng tình.
Theo ông Nguyễn Trường Giang, quy định này nhằm tận dụng năng lực, kinh nghiệm chuyên môn trong hoạt động nghề nghiệp của viên chức để đóng góp cho xã hội, đồng thời, tăng thu nhập chính đáng cho viên chức.
Cơ quan thẩm tra cũng tán thành quy định về hợp đồng lao động và hợp đồng dịch vụ để thực hiện một số nhiệm vụ của viên chức, nhằm tạo sự liên thông trong sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao giữa khu vực công và khu vực tư, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ công đáp ứng yêu cầu của xã hội.
 |
| Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: quochoi.vn |
Chuyển nhận thức từ chuyện viên chức suốt đời sang theo việc, theo thời hạn
Về việc mở rộng quyền của viên chức, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi ủng hộ quy định viên chức được quyền ký hợp đồng làm ngoài công việc viên chức chính thức, tuy nhiên, ông lưu ý cần rà soát kỹ quy định liên quan để viên chức không được lợi dụng việc đó, làm ảnh hưởng đến công việc chính.
"Hợp đồng làm việc với viên chức, cũng là vấn đề rất quan trọng. Lâu nay chúng ta tư duy viên chức như công chức, nghĩa là viên chức suốt đời. Nhưng ở đây việc ký hợp đồng là có thời hạn, có vào có ra. Chúng ta phải chuyển nhận thức từ chuyện viên chức suốt đời sang theo việc, theo thời hạn," ông Mãi nêu quan điểm.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá rất cao sự chuẩn bị của Bộ Nội vụ cũng như báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp.
Theo Chủ tịch Quốc hội, vừa qua, Việt Nam đã thực hiện một bước rất quan trọng việc tinh gọn bộ máy. “Luật Viên chức sửa đổi năm 2025 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hiện đại hóa quản lý nguồn nhân lực công vụ tại Việt Nam”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia và hội nhập quốc tế, Chủ tịch Quốc hội cho rằng dự thảo luật không chỉ khắc phục những bất cập cũ như cơ chế cứng nhắc, biên chế suốt đời, mà còn mở ra không gian sáng tạo cho các đơn vị sự nghiệp công lập.
Góp ý thêm, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các quy định trong luật phải tăng cường tính minh bạch và chống lạm dụng trong tuyển dụng. "Chúng ta nói linh hoạt, nhưng viên chức vào nhiều mà không đủ tiêu chuẩn thì không được," Chủ tịch Quốc hội lưu ý và nói thêm cần xây dựng hệ thống đánh giá viên chức, không thể tuyển vào là ở trong bộ máy suốt đời.
Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh xây dựng đội ngũ viên chức phải chuyên nghiệp, tạo cơ chế linh hoạt trong tuyển dụng, đảm bảo quyền lợi chính đáng của viên chức, thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý viên chức, xây dựng nền hành chính công minh, hiện đại, minh bạch.
"Người ít, việc nhiều nhưng vẫn phải hoàn thành thì phải chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Mô hình của Malaysia, Singapore hay Trung Quốc trong vấn đề quản lý này, chúng ta phải học tập để làm cho tốt," Chủ tịch Quốc hội nêu quan điểm.
Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị quan tâm các quy định về quản lý viên chức theo vị trí việc làm; đổi mới phương thức tuyển dụng viên chức; tăng cường trách nhiệm của người đứng đầu ở đơn vị sự nghiệp công lập; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin; đảm bảo quyền lợi và chế độ đãi ngộ viên chức…
