Tại báo cáo "Triển vọng ngành dệt may 2024" ngày 17/1, Chứng khoán SSI dùng cụm từ “không chắc chắn” để mô tả cảm giác của các thương hiệu thời trang và nhà cung cấp lĩnh vực dệt may trong năm 2024.

Báo cáo nhận định, các nhà bán lẻ thời trang đang phải đối mặt với hai thách thức lớn là mức tồn kho cao và nhu cầu tiêu dùng thấp.

Do đó, các thương hiệu thời trang có thể sẽ đẩy mạnh việc phòng thủ trong kinh doanh, và do vậy các nhà cung cấp có thể sẽ gặp phải tình trạng nhu cầu đơn hàng giảm xuống khi vấn đề này lan truyền khắp chuỗi cung ứng.

Quản lý hàng tồn kho và kiểm soát chi phí sẽ tiếp tục là trọng tâm quan tâm chính với các nhà bán lẻ trong năm nay. Điều này sẽ dẫn tới rút ngắn thời gian đặt hàng và suy giảm giá bán cho các doanh nghiệp gia công hàng dệt may.

Chuyên gia SSI cho rằng, tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ chưa có nhiều khởi sắc trong năm 2024, dẫn đến việc người tiêu dùng giảm chi tiêu khi việc tiết kiệm trở nên khó khăn hơn. Tỷ lệ tiết kiệm cá nhân ở Mỹ và Châu Âu đều giảm xuống. Trong tháng 11/2023, tỷ lệ tiết kiệm cá nhân của Mỹ ở mức 4,1%, thấp hơn mức trung bình dài hạn là 8,8%.

Đi cùng với môi trường kinh tế khó khăn, các khoản chi tiêu không thiết yếu sẽ được hạn chế trong năm 2024, báo cáo viết.

Về cạnh tranh, theo khảo sát các doanh nghiệp bán lẻ lớn, dệt may Việt Nam vượt trội hơn so với Bangladesh về chất lượng và năng lực sản xuất, nhưng Bangladesh có lợi thế về giá thành và thuế, đặc biệt trong giai đoạn nhu cầu suy yếu.

Bangladesh thuộc nhóm các quốc gia kém phát triển nhất (LDC), được miễn thuế xuất khẩu vào Châu Âu (theo chương trình EU GSP). Trong khi Việt Nam có EVFTA, nhưng những quy định đặt ra từ nguồn gốc xuất xứ vải (sản phẩm may mặc xuất khẩu phải được sản xuất từ vải sản xuất tại Việt Nam) là trở ngại cho ngành. Mức lương tối thiểu ở Bangladesh hiện là 75 USD/tháng, trong khi mức lương tối thiểu ở Việt Nam và Trung Quốc lần lượt là 199 USD/tháng và 300 USD/tháng.

Tuy nhiên, theo phân tích của GlobalData, bất chấp những lợi thế mà các doanh nghiệp sản xuất Bangladesh đang có, dệt may Việt Nam vẫn tiếp tục xếp hạng cao hơn về chất lượng sản phẩm, năng suất lao động và thời gian giao hàng, đây là những yếu tố quan trọng hơn đối với các nhà bán lẻ trong giai đoạn nền kinh tế phục hồi.

Một khó khăn khác của ngành dệt may đến từ chi phí vận chuyển. Theo đó, SSI cho rằng sự kiện “Biển Đỏ” có thể gây hiệu ứng gợn sóng đến hoạt động kinh doanh quý 1/2024 của các doanh nghiệp xuất khẩu.

Chi phí vận chuyển từ Việt Nam sang Mỹ và châu Âu đã tăng hơn gấp đôi trong tháng 1/2024 so với tháng 12/2023. Cùng với đó, khi căng thẳng leo thang, thời gian giao hàng và chi phí bảo hiểm cũng tăng lên, theo SSI.

Mặc dù hầu hết các doanh nghiệp xuất khẩu theo FOB (Free on Board), người mua phải chịu chi phí vận chuyển. Tuy nhiên, do nhu cầu thấp và mức tồn kho cao nên người mua có thể đàm phán lại với nhà cung cấp để chia sẻ gánh nặng.

SSI cho rằng các doanh nghiệp xuất khẩu trong quý 1/2024 có thể phải chịu chi phí bán hàng cao hơn hoặc giá bán thấp hơn cho đến khi tình hình “Biển Đỏ” hạ nhiệt.

Vì vậy, kỳ vọng phục hồi của ngành dệt may sẽ chuyển từ nửa cuối năm 2023 sang nửa cuối năm 2024, tuy nhiên lợi nhuận toàn ngành vẫn suy yếu.

“Chúng tôi cho rằng quá trình phục hồi sẽ diễn ra chậm hơn dự kiến do chi tiêu không thiết yếu thường có thời gian phục hồi kéo dài. Do lợi nhuận của hầu hết các công ty đã giảm từ 40 - 50% so với cùng kỳ trong năm 2023, chúng tôi kỳ vọng mức tăng trưởng lợi nhuận từ 20 - 30% cho năm 2024 (cao hơn so với thị trường chung). Lợi nhuận sẽ dần phục hồi trong suốt cả năm, nhưng khó có thể quay trở lại mức năm 2022 trong năm 2024”, báo cáo viết. Trong năm 2024, SSI cũng kỳ vọng biên lợi nhuận gộp sẽ dần cải thiện lên mức 14-15% do nhu cầu phục hồi chậm xuyên suốt cả năm.