Việt Nam cùng với Bangladesh, Indonesia, Pakistan, Serbia là các quốc gia đủ điều kiện, năng lực được WHO công bố nhận chuyển giao công nghệ, cùng với hỗ trợ đào tạo có thể chuyển sang giai đoạn sản xuất vaccine khá nhanh chóng.
Bày tỏ niềm vui mừng và cảm ơn WHO về việc Việt Nam được lựa chọn để tiếp nhận công nghệ mRNA, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long cho biết: "Điều này cho thấy WHO đánh giá cao năng lực của Việt Nam để trở thành trung tâm sản xuất vaccine tại khu vực".
Trước đó, ngày 18/2, tại Hội nghị thượng đỉnh EU-Liên minh Châu Phi, Tổng Giám đốc WHO đã thông báo 6 nước đầu tiên đều ở châu Phi gồm Ai Cập, Kenya, Nigeria, Senegal, Nam Phi và Tunisia được thiết lập dây chuyền sản xuất vaccine công nghệ mRNA từ Trung tâm vaccine mRNA toàn cầu của WHO đặt tại Cape Town (Nam Phi), nhằm đảm bảo khu vực này có thể tự sản xuất vaccine Covid-19 cũng như các dịch bệnh khác.
Ngoài ra, Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết, một trung tâm mới được thành lập ở Hàn Quốc - được phát triển bởi WHO và các đối tác ở Nam Phi, sẽ là nơi các nhà khoa học tái tạo vaccine Covid-19 bằng công nghệ mRNA, mà không cần thông qua sự giúp đỡ của Moderna. Trung tâm này được kỳ vọng sẽ là nơi chia sẻ công nghệ mRNA đến thế giới.
“Vaccine đã giúp thay đổi tiến trình của đại dịch Covid-19, nhưng thành tựu khoa học này đã bị hủy hoại bởi sự bất bình đẳng lớn trong việc tiếp cận với các công cụ cứu sống này”, ông Tedros nói.
Đây là lần đầu tiên WHO hỗ trợ những nỗ lực phi chính thống như vậy để nghiên cứu và chế tạo một loại vaccine được bán trên thị trường, nhằm chấm dứt tình trạng ngành công nghiệp dược phẩm vốn chủ yếu ưu tiên cung cấp cho các nước giàu hơn là các nước nghèo cả về kinh doanh và sản xuất.
 |
Châu Phi hiện chỉ sản xuất 1% lượng vaccine Covid-19 trên thế giới và chỉ khoảng 11% dân số đã được tiêm phòng. Ảnh: Afro.who.int |
Cả Moderna và Pfizer-BioNTech, nhà sản xuất hai loại vaccine mRNA Covid-19 được ủy quyền, đều từ chối chia sẻ công thức vaccine và bí quyết công nghệ của họ với WHO và các đối tác của tổ chức này.
WHO cho biết công nghệ này nếu được tái tạo thành công sẽ không chỉ tạo ra vaccine Covid-19 mà còn hữu ích trong việc nghiên cứu kháng thể, insulin và phương pháp điều trị các bệnh bao gồm sốt rét và ung thư.
Khoa học gia trưởng của WHO, Tiến sĩ Soumya Swaminathan ước tính rằng nỗ lực tái tạo vaccine của Moderna có thể sẽ không thể thành công cho đến cuối năm sau hoặc thậm chí năm 2024. Tuy nhiên, mốc thời gian này có thể được rút ngắn đáng kể nếu nhà sản xuất đồng ý giúp đỡ.
Cho đến nay, sự chênh lệch toàn cầu về khả năng tiếp cận với vaccine Covid-19 là rất lớn. Châu Phi hiện chỉ sản xuất 1% lượng vaccine Covid-19 trên thế giới và chỉ khoảng 11% dân số đã được tiêm phòng. Ngược lại, hầu hết các quốc gia châu Âu đã có trung bình 84% dân số được tiêm phòng đầy đủ và hơn 59% người dân cũng đã được tiêm phòng nhắc lại.
Trong khi đó, Trung tâm chuyển giao công nghệ mRNA do WHO thành lập tại Cape Town (Nam Phi) vào tháng 6/2021, đang cố gắng tái tạo vaccine mRNA của Moderna và cho biết họ đã chế tạo thành công một loại vaccine ứng cử viên. Họ sẽ sớm bắt đầu giai đoạn thử nghiệm trong phòng thí nghiệm.
Theo các nhà khoa học, vaccine Covid-19 của Moderna được cho là dễ sản xuất hơn một chút so với loại vaccine do Pfizer-BioNTech nghiên cứu.
Zain Rizvi, Giám đốc nghiên cứu của nhóm vận động công dân toàn cầu, cho biết ông hoan nghênh về thông tin của WHO. Ông cho biết, nỗ lực của WHO sẽ giải quyết nhu cầu lớn trên toàn cầu về vaccine công nghệ mRNA, vốn được chứng minh là hiệu quả nhất trong việc kiềm chế đại dịch Covid-19.
Bên cạnh đó, ông Rizvi cũng kêu gọi chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden cần gây áp lực để các công ty dược phẩm ở nước này chia sẻ công thức và bí quyết sản xuất vaccine Covid-19 của họ.
