Phát biểu về công tác y tế tại Quốc hội chiều ngày 27/10, Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan - Đoàn ĐBQH TP HCM nhắc lại thực trạng và kiến nghị về y tế cơ sở từng được bà đề cập trong bài phát biểu tại kỳ họp thứ 2 cách đây một năm, song đến nay chưa có nhiều thay đổi. Điển hình như tiền lương, phụ cấp cho cán bộ y tế vẫn chưa tăng.

Thậm chí, theo đại biểu, 3 chân kiềng của ngành y tế từ y tế cơ sở, y tế điều trị và cung ứng thiết bị vật tư y tế đều đối mặt với nhiều vấn đề, thiếu từ nhân lực, thuốc và trang thiết bị hiện đại. Các bệnh viện rất khó trong quá trình thực hiện tự chủ.

"Anh em ngành y tế rất muốn làm nhưng lực bất tòng tâm, chúng ta có chính sách về xã hội hóa và tự chủ bệnh viện nhưng phải nói bệnh viện rất khó tự chủ", đại biểu Lan phát biểu.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cũng đề cập đến vấn đề xã hội hóa, về tự chủ bệnh viện. Bà cho rằng định hướng đầu tư cho y tế càng ngày phải càng tăng, mở rộng cơ hội và những nguồn đầu tư khác để tăng được chất lượng khám chữa bệnh chứ không chỉ thiên về tập trung vào những nguồn thu khác.

Hơn nữa, trong tự chủ thì các bệnh viện không tự chủ được cả về nhân lực và tài chính. Hay vấn đề giảm chi từ giá dịch vụ y tế cho đến giá thuốc đến vật tư y tế không đúng theo giá trị thực… "Bệnh viện tự chủ nhưng không quyết định được việc mua sắm thiết bị nên khó đảm bảo điều kiện tốt nhất", đại biểu Lan nói.

Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan - Đoàn ĐBQH TP HCM.

Đề cập đến quỹ bảo hiểm y tế (BHYT), Đại biểu Lan nhấn mạnh ý nghĩa của chủ trương này, song nêu thực tế vì tăng thu khó nên chúng ta phải giảm chi, từ giá dịch vụ y tế, giá thuốc cho tới vật tư y tế dẫn đến không đảm bảo chất lượng. "Ép giá nhưng cũng khó thanh toán, như các bệnh viện ở TP HCM đang bị BHYT từ chối thanh toán 1.400 tỷ đồng vì vượt quá quy định cho phép", bà Lan nói và cho rằng đây là thực tế vô lý.

Đại biểu cũng bày tỏ tâm tư, mơ ước mơ bình thường của bất kỳ cán bộ y tế nào không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới là để cho cán bộ y tế chỉ phải tập trung vào chuyên môn, để khám chữa bệnh cho bệnh nhân một cách tốt nhất, chứ không phải là hằng ngày phải xử lý các quy trình mua sắm, thanh toán.

Do đó, đại biểu đề nghị giải pháp tình thế cấp bách thì cần phải giảm các thủ tục. Về giải pháp lâu dài cần hoàn thiện quy định pháp luật liên quan đến Luật Khám bệnh, chữa bệnh, Luật Dược, Luật Bảo hiểm y tế và cần có Luật trang thiết bị.

Ngành y đang khó khăn hơn bao giờ hết

Giải trình vấn đề đại biểu Quốc hội nêu liên quan tới nhóm vấn đề cơ chế chính sách cho cán bộ y tế, cơ chế tự chủ bệnh viện và những vướng mắc trong mua sắm thiết bị y tế, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh thời điểm này ngành y tế đang gặp khó khăn hơn bao giờ hết.

Đối với tình trạng nợ đọng bảo hiểm y tế, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết có những vướng mắc liên quan đến việc triển khai thực hiện Luật bảo hiểm y tế và Nghị định 146 còn quy định chưa thống nhất.

"Nhiều năm gần đây, các bệnh viện, cơ sở y tế bị nợ đọng do việc thanh toán theo tổng mức chưa đáp ứng yêu cầu. Vì thế, nhiều cơ sở y tế thực sự trở thành con nợ, do các chi phí khám chữa bệnh bỏ ra chưa được thanh toán nên việc triển khai khám chữa bệnh khó khăn, dẫn đến việc mua sắm đấu thầu cũng khó khăn vì nợ các nhà thầu chưa thanh toán được", Bộ trưởng Y tế nói.

Để giải quyết vấn đề này, Chính phủ cũng đã giao cho Bộ Y tế phối hợp với các bộ, ngành và Bảo hiểm xã hội Việt Nam sửa đổi Nghị định 146, hiện đang được Bộ Tư pháp thẩm định. Trước mắt, Bộ Y tế đã trình Chính phủ nghị quyết về việc đảm bảo thuốc, trang thiết bị y tế, thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế để giải quyết khó khăn trong thanh toán trong năm 2021.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan phát biểu giải trình.

Làm rõ vấn đề thiếu thuốc và vật tư y tế, Bộ trưởng Y tế phân tích có 2 yếu tố quan trọng là việc đăng ký lưu hành kịp thời các sản phẩm thuốc, trang thiết bị y tế và việc mua sắm, đấu thầu trang thiết bị y tế của các cơ sở y tế. Với việc đăng ký sản phẩm thuốc và trang thiết bị y tế vừa qua, Bộ Y tế đã công bố danh mục trên 10.000 thuốc hết hiệu lực đăng ký lưu hành trong năm 2022 tiếp tục được cấp giấy lưu hành đến 31/12.

"Vì thế, cơ bản đảm bảo được nguồn cung ứng thuốc trên thị trường của năm 2022, đáp ứng kịp thời thuốc phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh của nhân dân và phòng chống dịch", Bộ trưởng Y tế khẳng định. Song bà cũng thừa nhận dù nguồn cung ứng đảm bảo, triển khai thực tiễn vướng mắc liên quan đấu thầu khiến trong một số thời điểm, một số cơ sở y tế thiếu thuốc cục bộ.

Theo đó, Bộ Y tế cũng đang phối hợp với các Bộ, ngành sửa đổi Luật Dược và các nghị định, thông tư có liên quan trong quá trình triển khai thực hiện các chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế và các nội dung liên quan đến việc cấp đăng ký lưu hành, đấu thầu tập trung quốc gia.

Tại buổi thảo luận, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cũng nêu một số giải pháp đảm bảo nguồn nhân lực y tế. Đối với các chính sách liên quan hỗ trợ cho nhân viên y tế, Bộ Y tế đã trình Chính phủ sửa đổi Nghị định 56 về hỗ trợ thì mức phụ cấp đối với nhân viên y tế cơ sở, sở y tế dự phòng.