Theo thông báo, ngay từ đầu năm 2023, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã xác định đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 là một trong những nhiệm vụ chính trị trọng tâm nên rất quyết liệt, chỉ đạo sát sao.
Đến nay, Chính phủ đã ban hành 8 nghị quyết, 1 chỉ thị, 6 công điện và nhiều văn bản điều hành, đề ra các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương và địa phương phải tập trung, chỉ đạo việc thực hiện giải ngân vốn đầu tư công.
"Chỉ còn hơn một tháng nữa là hết niên độ ngân sách năm 2023, trong khi khối lượng vốn chưa giải ngân còn khá lớn. Thường trực Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan trung ương, địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện quyết liệt hơn nữa, hiệu quả hơn nữa, quyết tâm giải ngân ít nhất 95% kế hoạch vốn được giao", Thông báo của Văn phòng Chính phủ viết.
Đến hết tháng 11/2023 giải ngân vốn đạt khoảng 65,1% kế hoạch
Tính đến hết tháng 11 năm 2023, ước giải ngân đầu tư công đạt khoảng 65,1% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn 6,77% về tỷ lệ và cao hơn khoảng 123 nghìn tỷ đồng về số tuyệt đối so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó có nhiều bộ, cơ quan trung ương, địa phương đạt tỷ lệ giải ngân cao (có 03 bộ, cơ quan trung ương và 15 địa phương đạt tỷ lệ giải ngân trên 75%).
21 bộ, cơ quan trung ương và 33 địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn
Tuy nhiên, có 21 bộ, cơ quan trung ương và 33 địa phương chưa hoàn thành phân bổ kế hoạch vốn, cũng như 41 bộ, cơ quan trung ương và 24 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức trung bình quốc gia. Thủ tướng Chính phủ đã ghi nhận và biểu dương những thành tựu của các đơn vị đã nỗ lực, nhưng đồng thời cũng phê bình các đơn vị có tỷ lệ giải ngân thấp và chưa hoàn thành kế hoạch vốn.
Nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng chậm giải ngân được đề cập, bao gồm công tác chuẩn bị dự án hạn chế, lập kế hoạch vốn chưa sát với thực tế, lãnh đạo và chỉ đạo chưa quyết liệt, năng lực nhà thầu hạn chế, và một số vấn đề khác như giải phóng mặt bằng, chính sách pháp luật chưa thống nhất.
Đẩy mạnh giải ngân phải đi đôi với bảo đảm chất lượng công trình
Quan điểm chỉ đạo của Thường trực Chính phủ là đẩy mạnh giải ngân phải đi đôi với bảo đảm chất lượng công trình, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí. Trong bối cảnh khó khăn, đẩy mạnh giải ngân đầu tư công đóng vai trò quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm sinh kế cho người dân, nâng cao đời sống của nhân dân.
Đồng thời, Chính phủ yêu cầu bám sát, nhận diện và đánh giá đúng, trúng tình hình, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt. Tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nhất là về thể chế, cơ chế, chính sách, trên nguyên tắc cấp nào ban hành, cấp đó phải tháo gỡ, trường hợp vượt quá thẩm quyền, báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định.
Phát huy vai trò của người đứng đầu
Thường trực Chính phủ yêu cầu đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Tăng cường sự lãnh đạo, phát huy tính chủ động, sáng tạo, hiệu quả trong tổ chức thực hiện của các cấp, các ngành cũng như vai trò của người đứng đầu.
Đề cao kỷ luật, kỷ cương hành chính, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, chậm tiến độ giao vốn, thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn. Tăng cường phối hợp giữa các bộ, cơ quan trung ương, địa phương, bảo đảm hiệu quả, thực chất trong xử lý công việc.
Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin, cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động đầu tư công.
Hoàn thiện chế tài trong việc xử lý trách nhiệm của các tập thể, cá nhân không hoàn thành nhiệm vụ giải ngân hoặc để xảy ra tiêu cực, lãng phí.
Tiếp tục duy trì hoạt động của 5 Tổ công tác đôn đốc giải ngân vốn đầu tư công và cơ chế hằng quý Thành viên Chính phủ làm việc với các địa phương, phát huy vai trò các tổ công tác đặc biệt do Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh làm tổ trưởng.
Thường xuyên rà soát, đôn đốc, kịp thời phát hiện và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh của từng dự án, nhất là các dự án trọng điểm; cá thể hóa trách nhiệm đến từng cá nhân. Coi kết quả giải ngân là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ hằng năm của tổ chức, cá nhân liên quan.
Tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc các nhà thầu, tư vấn đẩy nhanh tiến độ; xử lý nghiêm các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, nhà thầu cố tình gây khó khăn, cản trở làm chậm tiến độ giao vốn, giải ngân vốn; kiểm điểm, xử lý, thay thế kịp thời các công chức, viên chức yếu kém, tiêu cực, không hoàn thành nhiệm vụ được giao.
Rà soát kỹ ngay từ khâu chuẩn bị dự án, lựa chọn dự án, giao vốn đến công tác thiết kế, đấu thầu, thi công, thủ tục thanh, quyết toán... đối với từng dự án.
Hướng dẫn, xử lý kịp thời các khó khăn, vướng mắc
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đôn đốc, hướng dẫn, xử lý kịp thời các khó khăn, vướng mắc của các bộ, cơ quan trung ương, địa phương đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Báo cáo cấp có thẩm quyền ban hành các giải pháp điều hành linh hoạt, điều chỉnh kế hoạch vốn giữa các bộ, cơ quan, địa phương nhằm hoàn thành mục tiêu giải ngân vốn đầu tư công năm 2023.
Bộ Tài chính chỉ đạo Kho bạc Nhà nước kịp thời thực hiện thanh toán khối lượng hoàn thành, đặc biệt qua hình thức dịch vụ công trực tuyến. Tháo gỡ khó khăn vướng mắc liên quan đến giải ngân vốn nước ngoài.
Các Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài nguyên và Môi trường và Ủy ban nhân dân các địa phương tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, bảo đảm nguồn cung vật liệu xây dựng thông thường cho các dự án đường bộ cao tốc.
Bộ Xây dựng hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc các địa phương thường xuyên cập nhật, điều chỉnh, công bố giá và chỉ số giá vật liệu xây dựng phù hợp với diễn biến giá thị trường.
Bộ Thông tin và Truyền thông khẩn trương sửa đổi các quy định, Nghị định liên quan đến quản lý đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin trước ngày 20/12/2023.
5 Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ và 26 đoàn công tác của các Thành viên Chính phủ tiếp tục kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo xử lý kịp thời các khó khăn vướng mắc, bất cập trong thực hiện giải ngân vốn đầu tư công tại các bộ, cơ quan trung ương và địa phương.
