Sàn giao dịch chứng khoán Nasdaq. Ảnh: bfishadow/Flickr |
Mỹ là một trung tâm kinh tế và tài chính toàn cầu với hai sàn giao dịch lớn nhất thế giới là Sở giao dịch Chứng khoán New York (NYSE) và Nasdaq. Việc có thể niêm yết và giao dịch trên đây sẽ giúp doanh nghiệp thu hút được nguồn vốn lớn và nâng cao vị thế của mình.
Do các tiêu chí lựa chọn khác nhau mà hình ảnh hai sàn giao dịch này đem đến cũng khác nhau. Trong khi NYSE thường dành cho các doanh nghiệp lớn và lâu đời, Nasdaq lại là một sàn giao dịch thích hợp cho các doanh nghiệp startup, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ và đổi mới.
Điều kiện để niêm yết trên Nasdaq
Trong bối cảnh nền kinh tế Internet, đặc biệt là công nghệ tài chính và thương mại điện tử ngày càng nở rộ tại Đông Nam Á, không có gì ngạc nhiên khi sàn Nasdaq là lựa chọn yêu thích cho các kỳ lân công nghệ Đông Nam Á khi muốn IPO tại Mỹ. Sàn giao dịch này cũng là nơi niêm yết của một trong những công ty công nghệ lớn nhất trên thế giới như Apple, Microsoft, Facebook và Amazon.
Các sàn giao dịch chứng khoán lớn như Nasdaq được ví như các câu lạc bộ độc quyền. Danh tiếng của sàn giao dịch này sẽ phụ thuộc nhiều vào các doanh nghiệp giao dịch trên đó. Do vậy, không phải công ty nào cũng sẽ được phép niêm yết tại đây mà chỉ có các công ty có lịch sử vững chắc và đội ngũ quản lý hàng đầu đứng sau mới được cân nhắc.
Nhìn chung, Nasdaq có bốn bộ quy tắc được yêu cầu cho việc niêm yết. Ngoài các quy tắc chung, mỗi một công ty muốn niêm yết tại sàn giao dịch này cần phải đáp ứng ít nhất một trong bốn bộ quy tắc được yêu cầu.
Mỗi công ty muốn được niêm yết trên Nasdaq phải tuân thủ các Quy tắc Thị trường của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC), bao gồm các quy tắc quản trị công ty. Các quy tắc chung này là bắt buộc.
Giá chào mua thông thường của cổ phiếu công ty tại thời điểm niêm yết ít nhất phải đạt 4 USD. Tuy nhiên, nếu công ty đáp ứng được các yêu cầu khác, mức giá này có thể được giảm xuống 3 USD hoặc là 2 USD.
Ngoài ra, để được góp mặt trên Nasdaq, các công ty phải có tối thiểu 1.250.000 cổ phiếu giao dịch công khai đang lưu hành khi niêm yết. Số cổ phiếu này sẽ không bao gồm những cổ phiếu do cán bộ, giám đốc hoặc bất kỳ chủ sở hữu có lợi nào nắm giữ trên 10% cổ phần của công ty. Công ty cũng phải có ít nhất 450 cổ đông lô tròn (100 cổ phiếu trở lên), 2.200 tổng cổ đông hoặc 550 tổng cổ đông với 1,1 triệu khối lượng giao dịch trung bình trong khoảng thời gian 12 tháng qua.
Tùy thuộc vào các loại cổ phiếu được niêm yết và quy mô của công ty, phí đăng ký có thể dao động từ 5.000 USD đến 25.000 USD. Các công ty cũng phải trả một khoản phí dựa trên số lượng cổ phiếu được phát hành, có thể dao động từ 100.000 USD đến 150.000 USD.
Ngoài ra còn có một số khoản phí khác, tùy thuộc vào loại hình công ty, bao gồm phí niêm yết hàng năm, phí vốn hóa nhỏ cho các công ty nhỏ hơn và phí cho các dịch vụ bổ sung hoặc thay đổi như lưu trữ hồ sơ và phát hành thêm cổ phiếu.
Tập đoàn Grab của Singapore là doanh nghiệp Đông Nam Á gần đây nhất niêm yết thành công trên sàn Nasdaq. Ảnh: Nasdaq Twitter |
Ngoài các yêu cầu chung nói trên, một trong bốn tiêu chuẩn tài chính sau cũng cần phải được đáp ứng. Việc đáp ứng được quyết định tùy thuộc vào loại cổ phiếu được niêm yết.
Tiêu chuẩn đầu tiên là về thu nhập. Để được niêm yết trên Nasdaq, công ty phải có tổng thu nhập trước thuế trong 3 năm trước ít nhất đạt 11 triệu USD. Nếu là trong 2 năm thì số thu nhập trước thuế phải đạt ít nhất 2,2 triệu USD. Đồng thời, không một năm nào trong 3 năm này doanh nghiệp gặp phải tình trạng lỗ ròng.
Tiêu chuẩn thứ 2 là về dòng tiền. Trong 3 năm tài chính gần nhất, công ty phải có dòng tiền tổng hợp tối thiểu 27,5 triệu USD và không có dòng tiền nào âm trong bất kỳ năm nào. Ngoài ra, vốn hóa thị trường trung bình của doanh nghiệp trong 12 tháng trước phải đạt ít nhất 550 triệu USD với doanh thu trong năm tài chính gần nhất phải đạt tối thiếu 110 triệu USD.
Tiêu chuẩn thứ 3 là về doanh thu. Nếu công ty có giá trị vốn hóa thị trường trung bình đạt 850 triệu USD và doanh thu trong năm tài chính trước đó đạt ít nhất 90 triệu USD, tiêu chuẩn số hai có thể được loại bỏ.
Tiêu chuẩn cuối cùng là về vốn chủ sở hữu. Nếu tổng tài sản của công ty đạt ít nhất 80 triệu USD và vốn chủ sở hữu đạt ít nhất 55 triệu USD, công ty có thể yêu cầu loại bỏ các tiêu chuẩn về doanh thu và dòng tiền, đồng thời giảm yêu cầu vốn hóa thị trường xuống dưới 160 triệu USD.
Một công ty cần có một trong 4 tiêu chuẩn trên để được niêm yết trên sàn Nasdaq, tùy thuộc vào các nguyên tắc cơ bản của công ty đó. Nếu một công ty không đáp ứng một tiêu chí cụ thể như mức thu nhập tối thiểu thì doanh nghiệp đó cần phải bù đắp việc này bằng số tiền tối thiểu lớn hơn trong một lĩnh vực khác như doanh thu. Yêu cầu khắt khe này sẽ giúp nâng cao chất lượng của các công ty được niêm yết trên sàn giao dịch.
Trên hết, kể cả khi đã được niêm yết trên sàn giao dịch này, các công ty vẫn phải liên tục duy trì các tiêu chuẩn nhất định để được tiếp tục giao dịch. Một khi không đáp ứng được yêu cầu tiêu chí do sở giao dịch chứng khoán đưa ra, các công ty này có khả năng cao sẽ bị hủy niêm yết. Chi tiết cụ thể về việc hủy niêm yết phụ thuộc vào từng giao dịch.
Tuy nhiên trong số các nguyên nhân chủ yếu, việc giá cổ phiếu bị giảm xuống dưới mức giá yêu cầu tối thiểu hoặc giá trị vốn hóa thị trường là một trong những yếu tố chính.
Sở Giao dịch Chứng khoán New York. Ảnh: AP |
Điều kiện để niêm yết trên sàn NYSE
Khác với Nasdag, NYSE hường được coi là sàn giao dịch cho các công ty lâu đời và có tiếng tăm hơn bởi các nhà đầu tư, các yêu cầu để được niêm yết trên sàn giao dịch lớn nhất thế giới về số vốn hóa cũng rất nghiêm ngặt.
Điều kiện đầu tiên để một doanh nghiệp có thể niêm yết trên sàn NYSE chính là phải có ít nhất 400 cổ đông sở hữu trên 100 cổ phiếu. Ngoài ra, bộ quy tắc này còn yêu cầu doanh nghiệp có ít nhất 1,1 triệu cổ phiếu giao dịch công khai và có giá trị thị trường của cổ phiếu đại chúng đạt ít nhất là 40 triệu USD. Giá cổ phiếu cũng phải đạt ít nhất 4 USD một cổ phiếu. Các đợt IPO, các khoản phụ trợ từ các công ty hoặc chi nhánh hiện tại cần có giá trị thị trường ít nhất là 100 triệu USD.
Các tiêu chuẩn thu nhập cơ bản cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu một công ty muốn được niêm yết tại đây, doanh nghiệp này phải có lãi và phải đáp ứng một trong hai tiêu chuẩn thu nhập cơ bản.
Tiêu chuẩn đầu tiên là tổng thu nhập trước thuế cần đạt 10 triệu USD trong ba năm trước đó và ít nhất 2 triệu USD cho mỗi 2 năm gần đây nhất. Tiêu chuẩn thay thế còn lại chính là đạt mức 200 triệu USD vốn hóa thị trường toàn cầu. Tuy nhiên, dù là thuộc trường hợp nào, các công ty vẫn cần phải đáp ứng tiêu chí sở hữu cổ phần nói trên.
Đối với các giao dịch quốc tế, tiêu chuẩn được áp dụng thậm chí còn khắt khe hơn. Ngoài yêu cầu giá cổ phiếu đạt 4 USD và giá trị thị trường đạt ít nhất 100 triệu USD ra, công ty cũng phải có ít nhất 2,5 triệu cổ phiếu đang lưu hành và 5.000 cổ đông đại chúng.
Trong trường hợp một công ty không phải là công ty Mỹ và thị trường nội địa không có cổ đông "đăng ký", NYSE sẽ yêu cầu một công ty môi giới thành viên chứng thực về độ sâu của thị trường và tính thanh khoản của cổ phiếu của doanh nghiệp đó.
Sau khi công ty đã đáp ứng các yêu cầu bắt buộc, việc nộp hồ sơ niêm yết cũng sẽ bao gồm các quy tắc khác nữa. Công ty sẽ được yêu cầu một bộ hồ sơ bao gồm các điều khoản về thành lập, các điều luật và nghị quyết của công ty cùng các thông tin về tổ chức. Cách thức chi tiết để liên lạc với các giám đốc điều hành chủ chốt cũng cần được cung cấp đầy đủ và các nhà lãnh đạo này cũng phải đáp ứng yêu cầu không bị kết án trọng tội.
Do NYSE sử dụng quy trình giao dịch đấu giá, sàn giao dịch này sẽ chỉ chấp nhận niêm yết các cổ phiếu phù hợp với quy trình của mình. Thậm chí kể cả khi một công ty đã đáp ứng các tiêu chí cơ bản về chứng khoán và tài chính, các quy định khắt khe hơn vẫn sẽ được đề ra.
Nếu thành công được chấp nhận niêm yết, công ty sẽ có thể bắt đầu giao dịch sau khoảng thời gian từ 4 tới 6 tuần.